Język paku (austronezyjski)

Paku
Obszar

Borneo Środkowe (Indonezja)

Liczba mówiących

50 (2018)

Pismo/alfabet

łacińskie

Klasyfikacja genetyczna
Status oficjalny
Ethnologue 8a umierający↗
Kody języka
ISO 639-3 pku
IETF pku
Glottolog paku1239
Ethnologue pku
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język paku, także bakau[1] – język austronezyjski używany w prowincji Borneo Środkowe w Indonezji (kecamatan Paku, kabupaten Barito Timur)[2].

Z danych Ethnologue wynika, że w 2003 r. miał 3500 użytkowników[1]; liczba ta jest niezgodna z innymi źródłami. W 2002 r. liczbę jego użytkowników oszacowano na 500 osób[3], a w 2018 r. odnotowano, że posługuje się nim ok. 50 osób (zamieszkujących cztery wsie: Tampa, Tarinsing, Bantei Napu i Kalamus)[2]. Określenie „paku” wzięło się od nazwy rzeki, która przecina wieś Tampa[3][4].

Jeden z języków barito wschodnich[5]. Jest spokrewniony z językiem ma’anyan, przy czym według nowszej klasyfikacji (2017) oba języki należą do bardziej odległych grup (ma’anyan został zakwalifikowany do języków barito południowo-wschodnich, a paku – do gałęzi barito centralno-wschodniej)[6][7]. Dawniej bywał też rozpatrywany jako dialekt ma’anyan, co później uznano za niesłuszne[8]. Paku odróżnia się własnym przebiegiem rozwoju fonologicznego[9]. Lokalnie zajmuje marginalną pozycję i ma niski prestiż (wręcz nie zawsze jest postrzegany jako odrębny język)[10].

Znajduje się na skraju wymarcia[1]. Stwierdzono zanik przekazu międzypokoleniowego; został praktycznie wyparty przez języki ma’anyan i banjar[4][11]. Doniesienia sugerują, że jego żywotność osłabiała się już w latach 40. XX w.[3], a pod koniec lat 80. odnotowano, że nie jest powszechnie używany[4]. Częsta jest wielojęzyczność (ma’anyan, banjar, indonezyjski), część osób zna też inne języki lokalne (np. ngaju), do czego przyczyniają się małżeństwa mieszane[12].

Wykazuje silne wpływy języka ma’anyan, przy czym nasilenie wpływów różni się w zależności od użytkownika. Oba języki są sobie bardzo bliskie pod względem leksyki[13].

Został opisany w postaci opracowań gramatycznych: Struktur bahasa Paku (2002)[14], A grammar of Paku: a language of Central Kalimantan (2018)[15]. Istnieje także opis fonologii (Fonologi bahasa Paku, 1989)[16]. Nie wykształcił formy pisanej[4]. Powstała propozycja ortografii na bazie alfabetu łacińskiego[17].

Przypisy

  1. ↑ a b c David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Paku, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [dostęp 2021-08-19] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-05] (ang.).
  2. ↑ a b Diedrich 2018 ↓, s. 3.
  3. ↑ a b c Iper, Admojo i Poerwadi 2002 ↓, s. 1.
  4. ↑ a b c d Santoso i in. 1989 ↓, s. 1.
  5. ↑ Alfred B. Hudson, The Barito Isolects of Borneo: A Classification Based on Comparative Reconstruction and Lexicostatistics, Ithaca: Southeast Asia Program, Department of Asian Studies, Cornell University, 1967 (Data Paper 68), s. 14, ISBN 0-87727-068-6, OCLC 432705 [dostęp 2024-11-22] (ang.).
  6. ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 5–6.
  7. ↑ Alexander D. Smith, The languages of Borneo: a comprehensive classification [online], University of Hawaiʻi at Mānoa, 2017, s. 443 [dostęp 2024-02-16] (ang.).
  8. ↑ Iper, Admojo i Poerwadi 2002 ↓, s. 2.
  9. ↑ K. Alexander Adelaar, Who Were the First Malagasy, and What Did They Speak?, [w:] Andrea Acri, Roger Blench, Alexandra Landmann (red.), Spirits and Ships: Cultural Transfers in Early Monsoon Asia, Singapore: ISEAS-Yusof Ishak Institute, 2017 (Book collections on Project MUSE 28), s. 441–469, DOI: 10.1355/9789814762779-012, ISBN 978-981-4762-75-5, ISBN 978-981-4762-77-9, OCLC 1012757769 [dostęp 2024-12-22] (ang.), patrz s. 441, przyp. 2; s. 452, przyp. 9.
  10. ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 4.
  11. ↑ Steinhauer 1994 ↓, s. 771.
  12. ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 8–9.
  13. ↑ Diedrich 2018 ↓, s. 12.
  14. ↑ Iper, Admojo i Poerwadi 2002 ↓.
  15. ↑ Diedrich 2018 ↓.
  16. ↑ Santoso i in. 1989 ↓.
  17. ↑ Santoso i in. 1989 ↓, s. 114–119.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Paku. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. [dostęp 2024-02-09]. (ang.).

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!