Józef Szerwiński

Józef Szerwiński

major dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia	9 lutego 1899 Tarnów
Data i miejsce śmierci	12 lutego 1952 Polanica-Zdrój
Przebieg służby
Lata służby	1914–1946
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Lądowa Obrona Wybrzeża
Stanowiska	szef sztabu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Józef Szerwiński vel Szewc^[a] (ur. 9 lutego 1899 w Tarnowie, zm. 12 lutego 1952 w Polanicy-Zdroju) – major dyplomowany artylerii Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się w Tarnowie, w rodzinie Ignacego^[2].

14 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do III batalionu 3 Pułku Piechoty. 4 stycznia 1916 został przeniesiony do szkoły artylerii w Wiedniu, a po jej ukończeniu skierowany do 1 Pułku Artylerii. We wrześniu 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii i wcielony do Pułku Artylerii Polowej Nr 59^[3].

Służył w 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Wilnie^[4][5][6][7]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 577. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[8], a 12 kwietnia 1927 mianowany na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 stycznia 1927 i 60. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[9]. Z dniem 10 grudnia 1928 został przeniesiony do 1 Dywizja Piechoty Legionów na stanowisko II oficera sztabu^[10]. Z dniem 5 stycznia 1931 został powołany do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza dwuletniego kursu 1930/32^[11][12]. Z dniem 1 listopada 1932, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego, został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie^[13]. W styczniu 1935 został przeniesiony ze Sztabu Głównego do 14 Pułku Artylerii Lekkiej w Poznaniu na stanowisko dowódcy dywizjonu^[14][3]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 38. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[15][16]. W październiku 1937 został przeniesiony do Dowództwa Obrony Wybrzeża Morskiego w Gdyni na stanowisko oficera taktycznego do spraw Lądowej Obrony Wybrzeża^[17][3]. W 1938 opracował plan obrony Wybrzeża, który został odrzucony przez inspektora armii, gen. dyw. Władysława Bortnowskiego^[18]. 30 listopada tego roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska^[17]. W marcu 1939 pełnił służbę w Dowództwie KOP w Warszawie na stanowisku kierownika referatu operacyjnego Oddziału Operacyjno-Mobilizacyjnego^[19]. 23 lipca na prośbę dowódcy Floty kontradm. Józefa Unruga został odkomenderowany do jego dyspozycji^[20]. 9 września 1939 objął obowiązki szefa sztabu Lądowej Obrony Wybrzeża^[21].

Po kapitulacji przebywał w niemieckiej niewoli, w obozach: Stargard, II A Prenzlau, II E Neubrandenburg, II C Woldenberg i VII A Murnau^[22] [3]. 11 lipca 1945 został przyjęty do 2 Korpusu Polskiego i przydzielony do jego dowództwa na stanowisko szefa wydziału służby sztabów^[3]. 12 października 1946 na własną prośbę został zwolniony ze służby w Polskich Siłach Zbrojnych^[3]. 8 listopada tego roku wrócił do kraju^[3].

Zmarł 12 lutego 1952 w Polanicy-Zdroju, w trakcie pobytu w sanatorium, po przebytym zawale serca. Został pochowany na tamtejszym cmentarzu komunalnym (sektor 7-B-31)^[23].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (22 lutego 1921)^[24]
• Krzyż Niepodległości (16 września 1931)^[25]
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)^[26]
• Złoty Krzyż Zasługi (25 maja 1939)^[27][16]
• Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[28][29][26]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[3]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[3]
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę^[3]
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, 1929)^[30]

Upamiętnienie

24 kwietnia 2016 w Milanówku na ogrodzeniu domu przy ulicy Grabowej 5, w który mieszkał major Szerwiński, została odsłonięta tablica pamiątkowa.

Uwagi

1. Wileński urząd wojewódzki zarządzeniem z 20 września 1927 zezwolił kpt. Józefowi III Szewcowi na zmianę nazwiska rodowego „Szewc” na nazwisko „Szerwiński”^[1].

Przypisy

1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 29 listopada 1927 roku, s. 354.
2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2020-12-31]..
3. Redmerska 2009 ↓, s. 5.
4. Spis oficerów 1921 ↓, s. 280.
5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 715, 826.
6. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 638, 750.
7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 170, 375.
8. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 211.
9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 123.
10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 227.
11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 7.
12. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 192, 800.
13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 406.
14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 263.
15. Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 344.
16. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 164.
17. Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 24, 525.
18. Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 24.
19. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 919.
20. Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 525, natomiast na s. 25 podano datę 22 sierpnia 1939.
21. Tym i Rzepniewski 1985 ↓, s. 525.
22. Straty ↓.
23. Cmentarz komunalny w Polanicy Zdroju - wyszukiwarka osób pochowanych [online], polanicazdroj.grobonet.com [dostęp 2022-02-05] .
24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 12 marca 1921 roku, s. 402.
25. M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
26. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 192.
27. M.P. z 1939 r. nr 121, poz. 282 „za zasługi w służbie wojskowej”.
28. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 415.
30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 6 sierpnia 1929 roku, s. 241.

Bibliografia

• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Wacław Tym, Andrzej Rzepniewski: Kępa Oksywska 1939. Relacje uczestników walk lądowych. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1985. ISBN 83-215-7210-3.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Grażyna Redmerska. Przebieg służby wojskowej mjr. J. Szerwińskiego. „Nieregularnik Polanicki”. 2 (16), s. 4, 2009. Polanica-Zdrój. ISSN 1732-470X. 
• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2020-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].