Józef Baćmaga (ur. 12 lutego 1888 w Gulinku, zm. po 7 sierpnia 1944 w okolicach Kacprowic koło Radomia) – polski polityk, rolnik i działacz samorządowy, członek PSL „Piast” w latach 1921–1927 oraz BBWR do 16 października 1929, poseł II kadencji Sejmu w latach 1928–1930[1][2].
Życiorys
Urodził się w rodzinie chłopskiej – Walentego i Anny z domu Korczak. Przez wiele lat działał w Radzie Gminnej gminy Zakrzów, a także był wójtem tej gminy. Do Sejmu II kadencji został wybrany z listy nr 1 (BBWR) w okręgu wyborczym nr 19 (Radom). Należał do klubu parlamentarnego BBWR. Brak jest informacji o pracy w komisjach parlamentarnych[2]. Szybko zaczął odnosić się krytycznie do polityki ówczesnych władz, co zaowocowało próbami nakłonienia go do zrzeczenia się mandatu, tak aby objął go Michał Osiński. Starania te nie powiodły się i Baćmaga pełnił mandat poselski do zakończenia kadencji. W trakcie pracy poselskiej na stanowisku wójta gminy Zakrzów zastępował go sekretarz gminy, w tym okresie powstały niedobory finansowe w gminie na łączną kwotę 11 000 złotych. Winą za te zaniedbania obciążono Baćmagę i 16 października 1929 wykluczono go z BBWR[1].
Po zakończeniu kadencji, na wniosek prokuratora Sądu Okręgowego w Radomiu z 9 grudnia 1929, został aresztowany pod zarzutem nadużyć finansowych i we wrześniu 1930 umieszczono go, wraz z innymi posłami, w twierdzy brzeskiej. Najprawdopodobniej w grudniu 1930 został wypuszczony na wolność[2].
W opinii niektórych współczesnych historyków zarzuty stawiane Baćmadze były sfingowane[2], zaś jego pobyt w twierdzy brzeskiej, wraz z posłami opozycji, miał być, w zamyśle władz, pokazem bezstronności. Pokaz ten miał świadczyć o tym, że sanacja z jednakową surowością, jak opozycję, traktuje także przedstawicieli swojego obozu politycznego[3]. Po zwolnieniu z aresztu Baćmaga wycofał się z życia publicznego[2].
W 1939, po wybuchu wojny, założył spółdzielnię – „Samopomoc Chłopską” i stanął na jej czele, należał także do AK. 7 sierpnia 1944 został, wraz z córką Zofią, aresztowany i najprawdopodobniej krótko potem rozstrzelany przez żandarmerię niemiecką[1].
Rodzina
Józef Baćmaga był żonaty z Marianną z domu Pudzianowska od 1918, mieli czworo dzieci. Córka Zofia – żona oficera AK Wita Modesta Szczepanowskiego – zginęła wraz z ojcem w 1944. Syn Kazimierz także zginął w 1944 w walce z Niemcami w Mniszku pod Radomiem. Pozostałymi synami Baćmagi byli Jan Tadeusz (1921–1970) i Romuald[2].
Przypisy
