Do Portugalii przybyła jako dama dworu w orszaku księżnej Konstancji Manuel, która miała zostać żoną portugalskiego następcy tronu, Piotra. Małżeństwo to istotnie doszło do skutku, dość szybko jednak królewicz zakochał się - z wzajemnością - w Inês. Groźbę skandalu zażegnał jego ojciec, król Alfons IV, który zesłał Inês do zamku na granicy z Hiszpanią.
Po śmierci księżnej Konstancji w 1345 roku książę Piotr przestał ukrywać swój romans, a w rok później zawarł z Inês, z przyczyn politycznych, potajemny ślub w mieście Bragança na północy Portugalii. Z małżeństwa tego urodziło się czworo dzieci.
Ze względów politycznych, głównie możliwego w przyszłości wpływu Kastylijczyków na księcia za pomocą Inês, król Alfons po naradzie z doradcami w zamku Montemor-o-Velho zdecydował się zlecić zamordowanie synowej.
Dwa lata później, po śmierci Alfonsa i koronacji na króla, Piotr ogłosił, że Inês była jego żoną od 1 stycznia1354 roku. W 1361 roku nakazał ekshumować zwłoki, by przewieźć je do Alcobaça, gdzie ciało jej rozkazał ubrać w królewskie szaty i posadzić na tronie. 24 kwietnia Inês de Castro została pośmiertnie koronowana. Według podania król zmusił dwór do oddania hołdu i całowania jej dłoni.
Dwóch spośród morderców król rozkazał uwięzić i, zgodnie z jedną z wersji legendy, wyrwać im serca[1].
Nagrobek Inês de Castro
Nagrobek tumbowy Inês de Castro znajduje się w kościele klasztornym cystersów w Alcobaça, w prawej części transeptu, natomiast grobowiec króla Piotra I w lewej części. Są to najważniejsze zabytki gotyckiej sztuki sepulkralnej w kraju. Postać królowej emanuje subtelnością i poezją, a figurę króla cechuje majestat. Obydwie postacie otaczają aniołowie, którzy usiłują je unieść. Po bokach obu tumb znajdują się sceny zaślubin, przedstawienia z życia Chrystusa i Marii (na nagrobku Inês de Castro) oraz św. Bartłomieja (na nagrobku królewskim). Czoło tumby Inês de Castro jest ozdobione płaskorzeźbą ze scenami Ukrzyżowania i Sądu Ostatecznego. Na nagrobku monarchy widnieje rozeta interpretowana jako wyobrażenie kręgu życia. Opisane płaskorzeźby znajdują analogie we francuskich dziełach z epoki i pozwalają przypuszczać, że anonimowy artysta znał sztukę mudéjar[2]. Część płaskorzeźb z przedstawieniami postaci ludzkich pozbawiona jest głów, odłamanych w czasie napoleońskiej okupacji Portugalii.
Diccionario histórico, genealógico y heráldico de las familias ilustres de la Monarquia Espanola, Ed. Luis Vilar y Pascual, Juan José Vilar Psayla, Imprenta de D.F. Sanchez A Cargo de Augustin Espinosa, 1859.
