Hipolit Wawelberg

Hipolit Wawelberg
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

8 maja 1843
Warszawa

Data i miejsce śmierci

20 października 1901
Wiesbaden

Miejsce spoczynku

cmentarz żydowski
w Warszawie

Zawód, zajęcie

finansista

Multimedia w Wikimedia Commons
Hipolit Wawelberg – portret olejny Kazimierza Pochwalskiego z 1893

Hipolit Wawelberg (ur. 8 maja 1843[a] w Warszawie, zm. 20 października 1901 w Wiesbaden)[1][2][3] – polski finansista, działacz społeczny i gospodarczy oraz filantrop żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Absolwent Gimnazjum Realnego w Warszawie[2] i Instytutu Agronomicznego w Warszawie[4]. Brał udział w powstaniu styczniowym, po którym wyjechał, aby uniknąć represji, na studia w Akademii Handlowej w Berlinie.

Od 1864 roku był współwłaścicielem Domu Bankowego H. Wawelberg, założonego w 1847 roku przez jego ojca Henryka[1]. Spółka posiadała filię w Petersburgu. Była to jedna z największych w tamtym czasie prywatnych instytucji finansowych[1].

Współzałożyciel Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie (1875) i członek Rady Banku Handlowego w Warszawie (1890-1900)[1]. W 1895 roku ufundował wraz ze swoim szwagrem Stanisławem Rotwandem Szkołę Mechaniczno-Techniczną H. Wawelberga i S. Rotwanda[1].

Jeden z budynków Kolonii Wawelberga, ok. 1904

Utworzył w 1898 r. Fundację Tanich Mieszkań dla warszawskich robotników im. Hipolita i Ludwiki Wawelbergów. Fundusze na ten cel dokonał w postaci darowizny w wysokości 300 tys. rubli z okazji pięćdziesiątej rocznicy założenia banku. Pozwoliło to na budowę mieszkań dla robotników na warszawskiej Woli w rejonie dzisiejszych ulic Wawelberga, Górczewskiej i Działdowskiej wchodzących w skład Kolonii Wawelberga oraz dla ubogiej inteligencji przy ulicy Ludwiki.

Współzałożyciel petersburskiego tygodnika „Kraj”. Wspierał druk tanich wydań dzieł literackich znanych pisarzy polskich, m.in. Henryka Sienkiewicza, Elizy Orzeszkowej i Bolesława Prusa. Przyczynił się do wydania pierwszego popularnego wydania dzieł Adama Mickiewicza, a później do budowy jego pomnika w Warszawie[2].

Jego żoną była Ludwika Wawelberg (1852–1927) z domu Bersohn (Berson)[5], pochodząca ze sławnej warszawskiej rodziny[4]. Małżeństwo miało córkę i dwóch synów: Jadwigę Berson, Michała Wawelberga i Wacława Wawelberga[6].

Pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, rząd 3)[7][8].

Upamiętnienie

  • W 1928 jego imieniem nazwano ulicę na warszawskiej Woli[9].
  • Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji oraz Prywatne Liceum Ogólnokształcące nr 51 im. Hipolita Wawelberga, które pielęgnuje tradycje szkoły założonej przez H. Wawelberga.
  • 21 maja 2017 roku powstał mural przedstawiający Hipolita i Ludwikę Wawelbergów, namalowany na ścianie garaży, znajdujących przy ulicy Górczewskiej 15 na terenie Kolonii Wawelberga; został namalowany w ramach 3. edycji Święta Kolonii Wawelberga[10][11].

Galeria

  • Grób Hipolita Wawelberga...
    Grób Hipolita Wawelberga...
  • ...i jego żony Ludwiki na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie
    ...i jego żony Ludwiki na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie

Uwagi

  1. ↑ W niektórych źródłach (np. JewishEncyclopedia.com) oraz na nagrobku podany jest rok 1844.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Wielka Encyklopedia PWN. Tom 29. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 35. ISBN 83-01-14364-9.
  2. ↑ a b c Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 940. ISBN 83-01-08836-2.
  3. ↑ Hipolit Wawelberg (wspomnienie pośmiertne). „Kurjer Warszawski: dodatek poranny”. 291, s. 2, 1901-10-21. 
  4. ↑ a b Wawelberg Hipolit [online], sztetl.org.pl [dostęp 2021-01-17].
  5. ↑ YIVO, Wawelberg Hipolit [online], yivoencyclopedia.org [dostęp 2021-06-27].
  6. ↑ Grób Wacława Wawelberga, Wirtualny Cmentarz [online], cemetery.jewish.org.pl [dostęp 2021-01-27].
  7. ↑ Grób Hipolita Wawelberga w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  8. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
  9. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 352. ISBN 83-86619-97X.
  10. ↑ Warszawa-murale pokaże Ci najciekawsze murale w mieście. Witold Górczyński [online] [dostęp 2021-02-03] (pol.).
  11. ↑ Wawelbergowie: pamięć w przestrzeni miasta – warsztaty muralowe dla dorosłych [online], www.polin.pl [dostęp 2021-02-03].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Forever (Martin Garrix and Matisse & Sadko song)

2017 single by Martin Garrix and Matisse & Sadko ForeverSingle by Martin Garrix and Matisse & SadkoReleased20 October 2017 (2017-10-20)GenreProgressive house[1]Length3:38LabelStmpdEpic AmsterdamSony NetherlandsSongwriter(s)Martijn GarritsenAlexander ParkhomenkoYury ParkhomenkoProducer(s)Martin GarrixMartin Garrix singles chronology Pizza (2017) Forever (2017) So Far Away (2017) Matisse & Sadko singles chronology HNDZ Up(2017) Forever(2017) Witchcraft...

 

Bonto Bahari, Bontoa, Maros

Untuk pengertian lain, lihat Bonto Bahari. Koordinat: 4°56′17″S 119°31′23″E / 4.938024°S 119.5231813°E / -4.938024; 119.5231813 Bonto Bahariᨅᨚᨈᨚ ᨅᨖᨑᨗDesaPemandangan Dermaga Sabanga di Dusun Sabanga, Desa Bonto BahariNegara IndonesiaProvinsiSulawesi SelatanKabupatenMarosKecamatanBontoaKode pos90554[1]Kode Kemendagri73.09.05.2009 Luas15,71 km²Jumlah penduduk1.327 jiwa tahun 2019Kepadatan84,47 jiwa/km² tahun 2019Jumlah RT16Jumlah...

 

Слобожанський контрнаступ Збройних сил України (2022)

Контрнаступ на Слобожанщині Східний театр воєнних дій російсько-української війни Мапа театру військових дій на Харківщині станом на 16.11.2023 Координати: 50° пн. ш. 37° сх. д. / 50° пн. ш. 37° сх. д. / 50; 37 Дата: 1 етап: 6 вересня  — 12 вересня 2022...

Рамарія пряма

?Рамарія пряма Біологічна класифікація Домен: Еукаріоти (Eukaryota) Царство: Гриби (Fungi) Відділ: Базидієві (Basidiomycota) Клас: Агарикоміцети (Agaricomycetes) Порядок: Гомфальні (Gomphales) Родина: Гомфові (Gomphaceae) Рід: Рамарія (Ramaria) Вид: Рамарія пряма Біноміальна назва Ramaria stricta(Pers.) Quél. (1888) Посиланн...

 

مايو ساساكي

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2023) هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها...

 

Kuburan massal

Kuburan di Sarajevo pada pengepungan pada 1992-1993. Foto oleh Mikhail Evstafiev Kuburan massal adalah makam yang berisi lebih dari satu jenazah yang sering kali tak dikenal. Kuburan massal biasanya diciptakan setelah sejumlah besar orang meninggal atau dibunuh/terbunuh, dan jenazahnya perlu dengan segera dikuburkan. Dalam kasus terjadinya bencana alam, kuburan massal digunakan untuk mencegah infeksi dan penyakit, sementara motivasi membuat kuburan massal dalam perang dan genosida sering kali...

Pulau Kemujan

Artikel ini tidak memiliki referensi atau sumber tepercaya sehingga isinya tidak bisa dipastikan. Tolong bantu perbaiki artikel ini dengan menambahkan referensi yang layak. Tulisan tanpa sumber dapat dipertanyakan dan dihapus sewaktu-waktu.Cari sumber: Pulau Kemujan – berita · surat kabar · buku · cendekiawan · JSTOR Pulau KemujanPantai di Pulau KemujanGeografiKoordinat5°48′S 110°28′E / 5.800°S 110.467°E / -5.800; 110.46...

 

マヌエル・オルティス・デ・ザラテ

マヌエル・オルティス・デ・ザラテManuel Ortiz de Zárate モディリアーニらとの写真[1]のオルティス・デ・ザラテ（右端:1910年）誕生日 (1887-10-09) 1887年10月9日出生地 イタリア、コモ死没年 1946年10月28日(1946-10-28)（59歳）死没地 アメリカ合衆国、ロサンゼルステンプレートを表示 オルティス・デ・ザラテ作、『パイプのある静物画』(1920) マヌエル・オルティス・デ・ザラ

 

Ceros dan Batozar

Ceros dan Batozar PengarangTere LiyeNegara IndonesiaBahasaIndonesiaGenre Bildungsroman Fiksi petualangan Fantasi Penerbit Gramedia Pustaka Utama (Jakarta) Tanggal terbit28 Mei 2018Halaman376 halamanISBNISBN 602-038-591-4Didahului olehBintang Diikuti olehKomet  Ceros dan Batozar adalah buku kelima dalam serial novel Bumi karya Tere Liye. Diterbitkan pertama kali oleh Gramedia Pustaka Utama tahun 2018, bersamaan dengan terbitnya novel keenam dalam serial sama yang ...

The Blues Roar

1965 studio album by Maynard FergusonThe Blues RoarStudio album by Maynard FergusonReleased1965Recorded1964GenreJazzLabelMainstream56045/S6045ProducerBob ShadMaynard Ferguson chronology Color Him Wild(1965) The Blues Roar(1965) The Maynard Ferguson Sextet(1965) The Blues Roar (also released as Screamin' Blues) is an album released by Canadian jazz trumpeter Maynard Ferguson featuring tracks recorded in 1964 and originally released on the Mainstream label.[1] Reception Professi...

 

SMA Kebon Dalem

SMA Kebon DalemInformasiDidirikan7 Agustus 1961JenisSwasta KatolikAkreditasiANomor Statistik Sekolah302030112021Kepala SekolahThio Hok Lay, S.SiJumlah kelas5 kelas setiap tingkatJurusan atau peminatanIPA , IPS dan BHSRentang kelasX1, X2, X3, XI IPA, XI IPS, XI BHS, XII IPA, XII IPS, XII BHSKurikulumKurikulum Tingkat Satuan Pendidikan (KTSP)AlamatLokasiJalan Wotgandul Barat 31, Semarang, Jawa Tengah,  indonesiaTel./Faks.024 3515838Situs webhttp://smakebondalem.ypiisemarang....

 

Pan Am

Primary international airline of the United States from 1927 to 1991 This article is about Pan American World Airways. For later airlines using the name, see Pan American Airways (1996–1998) and Pan American Airways (1998–2004). For other uses, see Pan Am (disambiguation). Pan American World AirwaysLogo used from 1973 to 1991 IATA ICAO Callsign PA PAA CLIPPER FoundedMarch 14, 1927; 96 years ago (1927-03-14)(as Pan American Airways)Commenced operationsOctober 19, 192...

Bangladeshi cricket team in Sri Lanka in 2012–13

Bangladeshi cricket team in Sri Lanka in 2012–13    Sri Lanka BangladeshDates 3 March 2013 – 31 March 2013Test seriesResult Sri Lanka won the 2-match series 1–0Most runs Kumar Sangakkara (441) Mushfiqur Rahim (247)Most wickets Rangana Herath (14) Sohag Gazi (7)Player of the series Kumar Sangakkara (Sri Lanka)One Day International seriesResults 3-match series drawn 1–1Most runs Tillakaratne Dilshan (248) Tamim Iqbal (112)Most wickets Angelo Mathews (4)Lasith Malinga (4) ...

 

العلاقات البوسنية السريلانكية

العلاقات البوسنية السريلانكية البوسنة والهرسك سريلانكا   البوسنة والهرسك   سريلانكا تعديل مصدري - تعديل   العلاقات البوسنية السريلانكية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين البوسنة والهرسك وسريلانكا.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة...

 

Greyfriars, Leicester

Franciscan friary in England – dissolved 1538 Greyfriars LeicesterGreyfriars site superimposed on a modern map of the area. Richard III's burial site is shown by a small dot.Location within LeicestershireMonastery informationOther namesLeicester Franciscan FriaryOrderOrder of Friars MinorEstablishedBefore 1230[1]Disestablished1538[1]Dedicated toUnclear: Possibly Saint Francis of Assisi[2] or Saint Mary Magdalene[3]DioceseLincolnPeopleFounder(s)Unclear Traditi...

Europees kampioenschap voetbal mannen onder 19 - 2017

Europees kampioenschap voetbal mannen onder 19 – 2017 2017 უეფას 19-წლამდელთა ევროპის ჩემპიონატი Toernooi-informatie Gastland  Georgië Organisator UEFA Editie 66e Datum 2–15 juli 2017 Teams 8 (van 1 confederatie) Stadions 4 (in 2 gaststeden) Winnaar  Engeland (10e titel) Toernooistatistieken Wedstrijden 15 Doelpunten 39  (2,6 per wedstrijd) Toeschouwers 53.707  (3.580 per wedstrijd) Topscorer(s) B...

 

Der Himmel lacht! Die Erde jubilieret, BWV 31

Church cantata by Johann Sebastian Bach Der Himmel lacht! Die Erde jubilieretBWV 31Church cantata by J. S. BachSt. Peter und Paul, Weimar, probably the location of the first performanceOccasionFirst Day of EasterCantata textSalomon FranckChoraleby Nikolaus HermanPerformed21 April 1715 (1715-04-21): WeimarMovements9Vocal five-part choir (SSATB) solo: soprano, tenor and bass Instrumental3 trumpetstimpani3 oboestaillebassoon2 violins2 violas2 celloscontinuo Der Himmel lacht! Die E...

 

Singapore Hockey Federation

This article relies excessively on references to primary sources. Please improve this article by adding secondary or tertiary sources. Find sources: Singapore Hockey Federation – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (August 2022) (Learn how and when to remove this template message) Singapore Hockey FederationSportField hockeyJurisdictionSingaporeFounded8 July 1931 (1931-07-08)[1](as Singapore Hockey Association)Affiliation...

Nathaniel Knight-Percival

English footballer Nathaniel Knight-Percival Knight-Percival playing for Bradford City in 2016Personal informationFull name Nathaniel Lawrence Knight-Percival[1]Date of birth (1987-03-31) 31 March 1987 (age 36)[1]Place of birth Enfield, EnglandHeight 1.83 m (6 ft 0 in)[2]Position(s) Defender; wingerTeam informationCurrent team Kidderminster HarriersNumber 4Youth career HistonSenior career*Years Team Apps (Gls)2004–2010 Histon 186 (29)2010–2012 W...

 

Stasiun Aizu-Takada

Stasiun Aizu-Takada会津高田駅Stasiun Aizu-Takada pada Agustus 2006Lokasi2104 Kitaaizu-cho Kamiyonezuka, Aizumisato-machi, Ōnuma-gun, Fukushima-ken 969-6268JepangKoordinat37°28′15″N 139°50′28″E / 37.4709°N 139.8412°E / 37.4709; 139.8412Koordinat: 37°28′15″N 139°50′28″E / 37.4709°N 139.8412°E / 37.4709; 139.8412Pengelola JR EastJalur■ Jalur TadamiLetak dari pangkal11.3 km dari Aizu-WakamatsuJumlah peron1 peron sampi...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!