Highlife – gatunek muzyczny, który zrodził się na początku XX wieku na terenie dzisiejszej Ghany, która wówczas była jeszcze kolonią Imperium Brytyjskiego – Złotym Wybrzeżem. W latach 20. ghańscy muzycy dokonali połączenia zagranicznych fokstrotów i calypso z rdzennymi rytmami Akan, tworząc highlife'ową hybrydę, która bazuje na akańskich strukturach rytmicznych, ale wykonywana jest na instrumentach zachodnich. Charakterystyczna dla highlife’u jest jazzowa sekcja dęta i rozbudowana sekcja gitar, które zwykle pełnią funkcję wiodąca. Słychać w nim także brzmienia syntezatorów i często znacznie przyspiesza się tempo[1][2].
Po II wojnie światowej highlife zaczął zdobywać popularność wśród nigeryjskiego ludu Igbo, aż w latach 60. stał się najpopularniejszym gatunkiem muzycznym w kraju[3].
Historia
W czasach kolonialnych highlife kojarzono z lokalną afrykańską arystokracją. Grywany był wzdłuż wybrzeża przez rozliczne bandy, takie jak Jazz Kings, Cape Coast Sugar Babies, czy Accra Orchestra. Słuchały go „wyższe sfery” (high class), w klubach, w których obowiązywała selekcja gości, i stąd wzięła się nazwa gatunku[4]. Lider orkiestry dancingowej Yebuah Mensah (starszy brat E.T. Mensaha, zwanego Królem Highlife'u), w 1973 roku wspominał Johnowi Collinsowi, brytyjskiemu gitarzyście, który jako dziecko po raz pierwszy zetknął się z muzyką Ghany, iż termin „high life” pojawił się na początku lat dwudziestych: „jako chwytliwa nazwa dla rdzennych melodii, które orkiestrowano i grano w [ekskluzywnych] klubach przez tak wytrawne bandy, jak Jazz Kings, the Cape Coast Sugar Babies, the Sekondi Nanshamang, a potem Accra Orchestra. Zwykli ludzie nazywali to highlifem, obserwując wchodzące do klubów pary, które nie tylko płaciły względnie wysokie kwoty za wstęp – 7s 6d (7 szylingów i sześciopensówka), ale i mogły pozwolić sobie na spełnienie wymogu pełnego wieczorowego stroju, często razem z cylindrem[3].”
Od lat 30. highlife rozprzestrzeniali Ghańczycy, podróżujący w poszukiwaniu pracy do Sierra Leone, Liberii, Nigerii i Gambii przez inne zachodnio-afrykańskie kraje, w których muzyka ta szybko zdobywała popularność.
W latach 40. wyodrębniły się wewnątrz gatunku dwa nurty: highlife dance bandów i highlife bandów gitarowych. Bandy gitarowej odmiany highlife’u popularne były, przynajmniej początkowo, w regionach wiejskich i charakteryzowały je mniejsze składy. Jako że instrumenty strunowe (jak np. seprewa, ghańska harfo-lutnia), były historycznie obecne w regionie, muzycy chętnie sięgali po gitary. Zapożyczony od żeglarzy Kru z Liberii styl ludu Dagomba, posłużył tam do wykreowania charakterystycznej dla highlife’u techniki szarpania strun dwoma palcami[4]. W gitarowym highlifie obecny był też śpiew, bębny i klawesy. Do popularyzacji tego podgatunku znacznie przyczynił się E.K. Nyame i jego Akan Trio, z którym muzyk opublikował za swojego życia ponad 400 nagrań[4].
Dance-bandowy highlife był dla odmiany mocniej zakorzeniony w środowiskach miejskich. W okresie powojennym miejsce dużych orkiestr dancingowych zaczęły zajmować mniejsze, profesjonalne dance bandy, czego przykładem jest sukces wspomnianego już E. T Mensaha i jego Tempos. Po tym, jak obce wojska opuściły wybrzeże, głównymi odbiorcami coraz częściej bywali Ghańczycy i muzyka zaczęła ewoluować w stronę ich upodobań. Sława Mensaha osiągnęła punkt kulminacyjny po tym, jak wystąpił on wspólnie z Louisem Armstrongiem w maju 1956 w Akrze i zyskał przydomek Króla Highlife’u (King of Highlife)[4]. Od lat 50. istotna była też postać King Bruce’a, lidera grupy The Black Beats. Inne z historycznych zespołów to The Red Spots, The Rhythm Aces, The Ramblers i Broadway-Uhuru.
↑SonnyS.OtiSonnyS., Highlife music in West Africa : down memory lane, Lagos, Nigeria: Malthouse Press, 2009, ISBN 978-978-8422-08-2, OCLC466334189 [dostęp 2020-02-20]. Brak numerów stron w książce
↑Carole BoyceC.B.DaviesCarole BoyceC.B., Encyclopedia of the African diaspora : origins, experiences, and culture, Santa Barbara, Calif.: ABC-CLIO, 2008, ISBN 978-1-85109-705-0, OCLC300469076 [dostęp 2020-02-20]. Brak numerów stron w książce
↑ abAttaA.MensahAttaA., Gregory F.G.F.BarzGregory F.G.F., Highlife, Oxford Music Online, Oxford University Press, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.13000 [dostęp 2020-02-20]. Brak numerów stron w książce
↑ abcdToyinT.FalolaToyinT., Culture and customs of Ghana, Westport, Conn.: Greenwood Press, 2002, ISBN 0-313-01132-X, OCLC52734130 [dostęp 2020-02-20]. Brak numerów stron w książce
