PROFILBARU.COM

Hienadź Karpienka
Генадзь Карпенка
Pełne imię i nazwisko	Hienadź Dzmitryjewicz Karpienka
Data urodzenia	17 września 1949
Data śmierci	7 kwietnia 1999
	Zastępca przewodniczącego Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji
Okres	od 1996; do 7 kwietnia 1999
Przynależność polityczna	Zjednoczona Partia Obywatelska
	Deputowany do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII i XIII kadencji
Okres	od 1990; do 7 kwietnia 1999
Przynależność polityczna	Partia Zgody Ludowej, Zjednoczona Partia Obywatelska
	Przewodniczący Mołodeczańskiego Miejskiego Komitetu Wykonawczego
Okres	od 1992 (1991?); do 1995 (1994?)
Przynależność polityczna	Partia Zgody Ludowej
	Zastępca przewodniczącego Zjednoczonej Partii Obywatelskiej
Okres	od 1995; do ?
Przynależność polityczna	Zjednoczona Partia Obywatelska
	Przewodniczący Partii Zgody Ludowej
Okres	od ?; do 1995
Przynależność polityczna	Partia Zgody Ludowej

Hienadź Dzmitryjewicz Karpienka (biał. Генадзь Дзмітрыевіч Карпенка^[a], ros. Геннадий Дмитриевич Карпенко, Giennadij Dmitrijewicz Karpienko; ur. 17 września 1949 w Mińsku, zm. 7 kwietnia 1999) – białoruski naukowiec i polityk opozycyjny; badacz technologii nowych materiałów i powłok, doktor nauk technicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego), członek korespondent Narodowej Akademii Nauk Białorusi; zastępca przewodniczącego Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji, deputowany do Rady Najwyższej XII i XIII kadencji; w latach 1992–1995 przewodniczący Mołodeczańskiego Miejskiego Komitetu Wykonawczego, przewodniczący Partii Zgody Ludowej i zastępca przewodniczącego Zjednoczonej Partii Obywatelskiej. Zdaniem działaczy opozycji zmarł w nie do końca wyjaśnionych okolicznościach, niewykluczone, że w wyniku zabójstwa.

Życiorys

Urodził się 17 września 1949 roku w Mińsku w Białoruskiej SRR, ZSRR. W 1972 roku ukończył Białoruski Państwowy Instytut Politechniczny. Od 1972 roku pracował w Instytucie Energetyki Jądrowej Akademii Nauk Białoruskiej SRR, był kierownikiem oddziału NDI metalurgii proszków^[1]. W latach 1983–1990 pełnił funkcję dyrektora zakładu metalurgii proszków w Mołodecznie^[2]. Zajmował się badaniami w dziedzinie technologii nowych materiałów i powłok. W 1990 roku uzyskał stopień doktora nauk technicznych (odpowiednik polskiego stopnia doktora habilitowanego). W 1994 roku został członkiem korespondentem Narodowej Akademii Nauk Białorusi^[1]. W 1995 roku był kierownikiem Wydziału Międzynarodowej Akademii Nauk Europa-Azja^[3].

W 1990 został deputowanym do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR / Rady Najwyższej Republiki Białorusi XII kadencji. Pełnił w niej funkcję przewodniczącego Stałej Komisji ds. Nauki i Postępu Naukowo-Technicznego. W latach 1992–1995^[1] (według innego źródła – w latach 1991–1994^[2]) pełnił funkcję przewodniczącego Mołodeczańczkiego Miejskiego Komitetu Wykonawczego^[1]. Do 1995 roku był przewodniczącym Partii Zgody Ludowej, później – zastępcą przewodniczącego Zjednoczonej Partii Obywatelskiej^[2].

W wyborach parlamentarnych w 1995 roku startował formalnie jako kandydat bezpartyjny. W drugiej turze wyborów uzupełniających 10 grudnia 1995 roku został wybrany na deputowanego do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji z maszerauskiego okręgu wyborczego nr 251 miasta Mińska. 19 grudnia 1995 roku został zarejestrowany przez centralną komisję wyborczą^[3], a 9 stycznia 1996 roku zaprzysiężony na deputowanego^[4]. Pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Rady Najwyższej^[1]. 27 listopada 1996 roku, po dokonanej przez prezydenta Alaksandra Łukaszenkę kontrowersyjnej i częściowo nieuznanej międzynarodowo zmianie konstytucji, nie wszedł w skład utworzonej przez niego Izby Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi I kadencji. Zgodnie z Konstytucją Białorusi z 1994 roku jego mandat deputowanego do Rady Najwyższej trwał jednak nadal^[5].

Zmarł 7 kwietnia 1999 roku. Zdaniem wdowy pod nim, Ludmiły Karpienki, a także zdaniem wielu działaczy opozycji, okoliczności śmierci Hienadzia Harpienki nie zostały do końca wyjaśnione i niewykluczone, że jej przyczyną było zabójstwo^[2].

Odznaczenia

Nagroda Państwowa Białoruskiej SRR (1986);
Zasłużony Działacz Nauki Białorusi (1991)^[1].

Uwagi

↑ Zapis według oficjalnego wariantu języka białoruskiego. Alternatywna forma zapisu, według tzw. wariantu klasycznego (taraszkiewicy): Генадзь Дзьмітрыевіч Карпенка (czyt. Hienadź Dźmitryjewicz Karpienka).

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Энцыклапедыя… ↓, s. 125
↑ ^a ^b ^c ^d Пяткевіч i Рубінчык 2011 ↓, s. 1191
↑ ^a ^b Спіс дэпутатаў Вярхоўнага Савета Рэспублікі Беларусь трынаццатага склікання, зарэгістраваных 19 снежня 1995 года. Centralna Komisja Republiki Białorusi ds. Wyborów i Prowadzenia Republikańskich Referendów. [dostęp 2020-04-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-31)]. (biał.).
↑ С. Шарецкий: Постановление Верховного Совета Республики Беларусь от 9 января 1996 г. №4-XIII. pravo.levonevsky.org, 1996-01-09. [dostęp 2018-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-13)]. (ros.).
↑ М. Грыб: Канстытуцыя 1994 года. Narodowy Internetowy Portal Prawy Republiki Białorusi, 1994-03-15. [dostęp 2020-04-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-28)]. (biał.).

Bibliografia

Карпенка Генадзь Дзмітрыевіч. W: Рэдкал.: Г.П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш: Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. T. 4: Кадэты — Ляшчэня. Mińsk: „Biełaruskaja Encykłapiedyja” im. Piatrusia Brouki, 1997, s. 125. ISBN 985-11-0041-2. (biał.).
Алесь Пяткевіч, Вольф Рубінчык: Кароткія зьвесткі аб некаторых беларускіх палітыках, актыўных у 1991—2006 гадах. W: Пад агульнай рэд. В. Булгакава: Палітычная гісторыя незалежнай Беларусі (да 2006 г.). Wyd. 2. Białystok, Wilno: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Instytut Białorutenistyki, 2011, s. 1178–1213. ISBN 80-86961-16-8. (biał.).