Gwara sersko-łagadińska (ciemnożółta) na mapie dialektów macedońskich
Gwara sersko-łagadińska (mac. серско-лагадински говори [1] , cерско-драмско-лагадинско-неврокопски говори ) – gwara macedońska , zaliczana do grupy peryferyjnych gwar południowomacedońskich [2] . Używany jest przede wszystkim w Grecji , we wschodniej części Macedonii Egejskiej .
Obszar dialektalny sersko-łagadiński styka się od północy z gwarą maleszewsko-piryńską , od zachodu z gwarą sołuńsko-wodeńską , a na północnym wschodzie przechodzi w bułgarski dialekt rupski . Z racji swojego przejściowego charakteru, nawiązuje on wieloma cechami do dialektów bułgarskich [1] .
Cechy językowe
Kontynuanty prasłowiańskiej nosówki *ǫ w gwarach bułgarskich i macedońskich
Do charakterystycznych cech fonetyki gwary sersko-łagadińskiej należą:
ruchomy akcent wyrazowy , podobnie jak w gwarze maleszewsko-piryńskiej [1] , szczególnie charakterystyczne są formy z akcentem pobocznym typu ˈcariˌca-ta , ˈglasuˌve-tu [1] ,
przejście *ě (jać ) w j a lub j ä , np. brj ak , dj al , sj anka [1] ,
liczne przypadki zachowania nosowego charakteru dawnych *ǫ i *ę [1] ,
jer *ъ jest w głoskach rdzennych kontynuowany przez ă , np. săn , dăš < psł. *sъnъ , *dъždžь [1] lub a , np. san , daš , bačva [3] , podczas gdy *ь przez e , np. den < psł. *dьnь [3] ,
zachowany jest fonem χ [1] , jednak zanika[4] ,
lokalnie poświadczony jest rozwój *y w ă (odrębny od *i ), np. băk , băl , răba , săn [1] ,
brak przejścia grupy *čr - w cr -, np. čărn [5] .
Słownictwo tej gwary jest bogate w archaizmy , jednak zawiera również liczne turcyzmy i grecyzmy [1] .
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia