Przekrój grzbietu śródoceanicznego.Grzbiety śródoceaniczne na świecieWiek skorupy oceanicznej i granice płyt tektonicznych. Kolor czerwony oznacza najmłodszą skorupę, a niebieski i fioletowy najstarszą.
Grzbiety śródoceaniczne są to największe struktury linijne na powierzchni Ziemi. Ich łączna długość wynosi ok. 80 000 km, a szerokość sięga tysięcy kilometrów[1]. Grzbiety wznoszą się ok. 2 km ponad powierzchnię sąsiadującego dna oceanicznego, tzw. równiny abisalnej.
W centrum wielu z nich, wzdłuż całego grzbietu ciągnie się dolina ryftowa o szerokości od 1 do 50 km i głębokości od 100 m do 1-2 km[2]. W dolinie ryftowej dochodzi do wylewów lawy oraz wyrzutów przegrzanej wody (kominy hydrotermalne). W miejsce rozchodzenia się dwóch płyt oceanicznych wdziera się materia bazaltowa, powodując powstawanie nowej skorupy oceanicznej i rozrost dna oceanicznego. Jest to tzw. strefa spreadingu, gdzie dwie płyty litosfery oddalają się od siebie. Wiek skorupy oceanicznej rośnie od doliny ryftowej na zewnątrz, w stronę kontynentów.
Grzbiety śródoceaniczne są zazwyczaj przerywane poprzecznymi lub skośnymi do ich rozciągłości uskokami transformującymi i poprzesuwane wzdłuż nich na dziesiątki, a nawet setki kilometrów.
Niektóre grzbiety śródoceaniczne oddalają się od siebie. Grzbiet Śródatlantycki oraz Grzbiety Arabsko-Indyjski i Środkowoindyjski w momencie powstania były oddzielone jedynie kontynentem afrykańskim. W miarę rozrostu skorupy oceanicznej odległość między nimi się zwiększa – obecnie poza Afryką oddziela je pół Atlantyku i ok. 1/3 Oceanu Indyjskiego.
↑LeszekL.CzechowskiLeszekL., Tektonika płyt i konwekcja w płaszczu Ziemi, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, ISBN 83-01-11519-X, OCLC749564383. Brak numerów stron w książce