Gottlob Berger

Gottlob Berger

Gottlob Berger w 1944
SS-Obergruppenführer
Data i miejsce urodzenia	16 czerwca 1896 Gerstetten
Data i miejsce śmierci	5 stycznia 1975 Gerstetten
Przebieg służby
Lata służby	1936–1945
Formacja	Schutzstaffel
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia
[1]

Na ławie oskarżonych podczas procesu ministerstw w Norymberdze w 1949

Gottlob Christian Berger (ur. 16 czerwca 1896 w Gerstetten, zm. 5 stycznia 1975 tamże) – zbrodniarz hitlerowski, czołowy ekspert SS do spraw selekcji rasowej, szef Głównego Urzędu SS oraz jeden z twórców idei Waffen-SS; najwyższy osiągnięty stopień w SS – SS-Obergruppenführer.

Życiorys

Urodzony w Gerstetten (Badenia-Wirtembergia). Był powiązany rodzinnie z wieloma niemieckimi rodzinami zamieszkującymi Europę Południowo-Wschodnią, co z pewnością miało wpływ na wysunięcie przezeń pomysłu utworzenia niemieckiej armii o charakterze międzynarodowym. Najprawdopodobniej to on był twórcą idei Waffen-SS, której celem była integracja Niemców rozproszonych po całej Europie. W młodości instruktor gimnastyki i zwycięzca wielu zawodów sportowych, wstąpił do NSDAP w 1929 i do SS w 1936^[2]. W tej ostatniej, w 1940 osiągnął wysoki stopień generalski SS-Obergruppenführera^[2]. W SS był jednym z najważniejszych specjalistów Heinricha Himmlera od selekcji rasowej, a zajmował się także organizacją i bezpieczeństwem tej instytucji^[3].

W 1940 został przez Himmlera powołany na stanowiska szefa Głównego Urzędu SS (SS-Hauptamt), który zajmował się głównie werbunkiem do SS, a zwłaszcza formowaniem cudzoziemskich oddziałów Waffen-SS. Również w 1940 został szefem sztabu Himmlera do spraw wojskowych. Berger okazał się na tych stanowiskach rzutkim i bezwzględnym organizatorem. W 1942 został także osobistym przedstawicielem Himmlera przy Ministerstwie Rzeszy do spraw Okupowanych Terytoriów Wschodnich, które zajmowało się zarządzaniem okupowanych ziem ZSRR i kierowane było przez Alfreda Rosenberga^[4]. W sierpniu 1943 został wybrany jako poseł do Reichstagu z okręgu wyborczego Düsseldorf-Wschód oraz został prezydentem Związku Niemiecko-Chorwackiego^[5]. 20 lipca 1944 otrzymał jeszcze jedną wysoką funkcję, zostając Generalnym Inspektorem do spraw Jeńców Wojennych^[6].

31 sierpnia 1944 powołano go na stanowisko dowódcy sił mających stłumić powstanie narodowe na Słowacji. Jego zadaniem była pacyfikacja miejscowej ludności oraz zachowanie marionetkowego rządu, współpracującego z III Rzeszą. Z powodu braku sukcesów został odwołany ze stanowiska 19 września i zastąpiony przez Hermanna Höflego(inne języki), który stłumił powstanie. Berger został oddelegowany do Niemiec z zadaniem tworzenia oddziałów Volkssturmu^[7].

Po zakończeniu wojny został aresztowany przez aliantów i postawiony przed Amerykańskim Trybunałem Wojskowym. Był to tzw. proces ministerstw, jedenasty z dwunastu procesów norymberskich znanych jako Procesy zbrodniarzy wojennych przed Norymberskim Trybunałem Wojskowym. Uznany za winnego zbrodni przeciw ludzkości i wojennych oraz przynależności do organizacji przestępczej (SS) 2 kwietnia 1949 został skazany na karę 25 lat pozbawienia wolności^[8]. Był to najwyższy wyrok w tym procesie. Jednak już 31 stycznia 1951 kara została zamieniona na 10 lat pozbawienia wolności, ale Berger został zwolniony jeszcze przed końcem 1951. W sumie, razem z okresem przebywania w areszcie przed i w trakcie procesu, spędził w więzieniu jedynie 6,5 roku^[9].

W późniejszym okresie był członkiem założycielem związku byłych SS-manów (HIAG) i współwydawcą skrajnie prawicowego czasopisma „Nation Europa”, w którym m.in. gloryfikował działalność Waffen-SS^[10].

Przypisy

1. Berger, Gottlob-Christian (Waffen-SS) [online], Traces of War [dostęp 2021-06-09]  (ang.).
2. Weale 2010 ↓, s. 118.
3. Stein 1984 ↓, s. 36.
4. Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 1034.
5. Trigg 2012 ↓, s. 34.
6. Lumsden 2009 ↓, s. 85.
7. Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 1219.
8. Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals 1949 ↓, s. 867.
9. Maguire 2013 ↓, s. 206.
10. Grünberg 1984 ↓, s. 546.

Bibliografia

• Karol Grünberg: SS – czarna gwardia Hitlera. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984. ISBN 83-05-11298-5.
• Robin Lumsden: Himmler's SS: Loyal to the Death's Head. Stroud: History Press, 2009. ISBN 978-0-7524-9722-8. (ang.).
• Peter H. Maguire: Law and War: International Law and American History, Revised Edition. New York: Columbia University Press, 2013. ISBN 978-0-231-51819-2. (ang.).
• George H. Stein: The Waffen SS: Hitler's Elite Guard at War, 1939–45. Ithaca, New York: Cornell University Press, 1984. ISBN 978-0-8014-9275-4. (ang.).
• Jonathan Trigg: Hitler's Vikings: The History of the Scandinavian Waffen-SS : the Legions, the SS-Wiking and the SS-Nordland. Stroud: Spellmount, 2012. ISBN 978-0-7524-6729-0. (ang.).
• Adrian Weale: The SS: A New History. London: Abacus, 2010. ISBN 978-0-349-11752-2. (ang.).
• Trials of War Criminals before the Nuernberg Military Tribunals, Volume XIV, "The Ministries Case". Nuremberg: Nuernberg Military Tribunals, 1949. OCLC 874547741. (ang.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000066773998
• VIAF: 50022493
• LCCN: n84020628
• GND: 118837419
• BnF: 13750706t
• J9U: 987007258518305171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3876261
• VLE: gottlob-berger