Gerard był drugim synem hrabiego Holsztynu Adolfa IV i Jadwigi, córki Hermana II z Lippe. Po wstąpieniu przez ojca do zakonu franciszkanów objął formalnie rządy wraz ze starszym bratem Janem I, pozostając jednak pod opieką szwagra, Abla. W latach 40. obaj bracia studiowali w Paryżu. Po powrocie wraz z miastem Lubeka aktywnie wspierał Abla w walkach o tron duński, a następnie jego syna Waldemara ze Szlezwika. W toku tych zmagań zwycięstwem w bitwie pod Lohheide w 1261 r. nad Duńczykami zapewnił niezależność Holsztynu od Danii. Bliskie związki ze Szwecją Gerard wzmacniał poprzez małżeństwa – swojej siostry z regentem Szwecji jarlem Birgerem (1261), swego syna Gerarda II z córką króla szwedzkiegoWaldemara Birgerssona (1275) oraz swej córki Jadwigi z kolejnym królem Szwecji Magnusem I Birgerssonem (1276).
Po śmierci brata w 1263 roku przywrócił jedność księstwa, ale w 1273 roku musiał wydzielić dzielnicę z Kilonią swoim bratankom.
Rodzina
Gerard był dwukrotnie żonaty. Pierwszą jego żoną, poślubioną ok. 1250 roku, była Ludgarda, córka księcia MeklemburgiiJana I. Z małżeństwa tego pochodziło jedenaścioro dzieci:
Wilhelm Koppe: Gerhard I., Graf von Holstein und in Schauenburg. W: Neue Deutsche Biographie. T. 6. Berlin: Duncker & Humblot, 1964, s. 265–266. [dostęp 2012-01-27].
Karl Jansen: Gerhard I.. W: Allgemeine Deutsche Biographie. T. 8. Leipzig: Verlag von Dunckler & Humblot, 1878, s. 738. [dostęp 2012-01-27].