Generalni inkwizytorzy Portugalii

Generalny inkwizytor Portugalii – w latach 1536-1821 tytuł zwierzchnika portugalskiej inkwizycji.

Lista generalnych inkwizytorów Portugalii

Wśród osiemnastu generalnych inkwizytorów Portugalii było pięciu kardynałów i dwunastu biskupów lub arcybiskupów. Tylko José de Bragança, nieślubny syn króla Jana V, nie należał do wyższego duchowieństwa. Kardynał Henrique de Avis, inkwizytor generalny w latach 1539–1578, pochodził z portugalskiej rodziny królewskiej i w 1578 został królem Portugalii jako Henryk I Kardynał (1578–1580). Ponadto, Jorge da Attaide, mimo formalnej nominacji (1600/1), nigdy funkcji tej nie objął.

Lp.	Nazwisko	Inne funkcje i tytuły kościelne	Okres urzędowania	Uwagi
1	Diogo da Silva OFM	Biskup Ceuty (1534–40), arcybiskup Bragi (1540–41)	23 maja 1536 – 3 lipca 1539
2	Henrique de Avis	Kardynał (1545–80), arcybiskup Bragi (1533–40), Évory (1540–64, 1574–78) i Lizbony (1564–69)	3 lipca 1539 – 27 grudnia 1578	Regent królestwa Portugalii (1562–68) Od 4 sierpnia 1578 król Portugalii
3	Jorge de Almeida	Arcybiskup Lizbony (1570–85)	27 grudnia 1578 – 20 marca 1585
4	Albrecht VII Habsburg	Kardynał (1577–98) i arcybiskup elekt Filippi (1594) i Toledo (1594–98)	25 stycznia 1586 – 12 lipca 1596	Wicekról Portugalii (1583–93) Zrezygnował z godności kardynalskiej w 1598
5	António de Matos de Noronha	Biskup Elvas (1591–1610)	12 lipca 1596 – 30 stycznia 1601	Brewe papieża Klemensa VIII dymisjonujące go z funkcji inkwizytora generalnego datowane jest 12 lutego 1600, jednak nie zostało ogłoszone aż do stycznia 1601, gdyż mianowany jego następcą Jorge de Attaide nie przyjął nominacji
6	Alexandre de Bragança	Arcybiskup Évory (1602–08)	29 lipca 1602 – 24 sierpnia 1604
7	Pedro de Castilho	Biskup Angry (1578–83) i Leiria (1583–1604)	24 sierpnia 1604 – 31 marca 1615	Wicekról Portugalii (1605-08 i 1612-14)
8	Fernão Martins Mascarenhas	Biskup Algarve (1594–1617)	4 lipca 1616 – 20 stycznia 1628
9	Francisco de Castro	Biskup Guardy (1617–32)	19 stycznia 1630 – 1 stycznia 1653
10	Pedro de Lencastre	Tytularny arcybiskup Side (1671–73)	26 października 1671 – 23 kwietnia 1673	książę Aveiro
11	Veríssimo de Lencastre	Arcybiskup Bragi (1670–77) i kardynał (1686–92)	28 listopada 1676 – 12 grudnia 1692
12	José de Lencastre OCarm	Biskup Miranda do Douro (1677–81) i Leirii (1681–94)	1 lipca 1693 – 13 września 1705
13	Nuno de Cunha da Ataíde	Tytularny biskup Targi (1705–12) i kardynał (1712–50)	30 lipca 1707 – 14 grudnia 1750
14	José de Bragança		15 marca 1758 – 21 lipca 1760	Nieślubny syn króla Jana V
15	João Cosme da Cunha CanReg	Tytularny biskup Olimpu (1746), biskup Leirii (1746–60), arcybiskup Évory (1760–83), kardynał (1770–83)	31 marca 1770 – 31 stycznia 1783
16	Inácio de São Caetano OCarm	Biskup Penafiel (1771–78), tytularny arcybiskup Tessaloniki (1778–88)	6 lutego 1787 – 29 listopada 1788
17	José Maria de Melo Orat	Biskup Algarve (1787–89)	7 stycznia 1791 – 9 stycznia 1818
18	José da Cunha de Azevedo Coutinho	Biskup Olindy (1794–1806) i Elvas (1806–20)	11 sierpnia 1818 – 5 kwietnia 1821	Ostatni inkwizytor generalny

Bibliografia

• A.J. Saraiva, H.P. Salomon, I.S.D. Sassoon, The Marrano Factory: The Portuguese Inquisition and Its New Christians 1536-1765, BRILL 2001, s. 379
• Ana Isabel López-Salazar: Between the Inquisition and the king: the favorites and the secretaries of State (1580-1736)
• Ana Isabel López-Salazar, General Inquisitors and the Portuguese Crown in the Seventeenth Century: Between Political Service and the Defense of the Faith (1578–1705), [w:] Mediterranean Studies, Vol. 21, No. 2, 2013, pp. 79-90
• Giuseppe Marcocci, José Pedro Paiva: História da Inquisição Portuguesa, 1536-1821, A Esfera dos Livros, 2016