Gemba

Gemba w punkcie sprzedaży detalicznej

Gemba w call center

Gemba w magazynie

Gemba lub genba (jap. 現場 „miejsce zdarzenia”, „miejsce wykonywania rzeczywistej pracy”) – japońskie słowo stosowane w Systemie Produkcyjnym Toyoty i w lean management dla określenia miejsca, w którym wykonywane są czynności dodające wartość.

Opis

Dla procesów produkcyjnych gemba to hala produkcyjna, dla procesów składowania, załadunku i rozładunku towarów – magazyn. W firmach budowlanych gemba to najczęściej teren budowy, a w usługowych – obszar, w którym jest wytwarzana (świadczona) usługa i ma miejsce kontakt z klientem.

Słowo gemba jest również używane w szerszym znaczeniu jako określenie miejsca pracy.

Zgodnie z jedną z zasad Toyoty, genchi genbutsu, pierwszym krokiem w procesie rozwiązywania problemów powinna być wizyta w gemba, co pozwala na uchwycenie rzeczywistej sytuacji i zdobycie wiedzy pochodzącej z bezpośredniego doświadczenia^[1]. Najlepsze pomysły na usprawnienia i oszczędności są często wynikiem uważnej obserwacji procesów w gemba, a także rozmów z pracownikami wykonującymi daną pracę. Tutaj również powinny być konsultowane, testowane i weryfikowane nowe pomysły.

Duże znaczenie w kulturze organizacji działającej zgodnie z zasadami lean management odgrywa tzw. gemba walking czyli obecność menedżerów na stanowiskach pracy swoich podwładnych. Pozwala im to m.in. identyfikować i eliminować marnotrawstwo, lepiej poznać procesy w firmie, uczestniczyć w działaniach ciągłego doskonalenia, monitorować przestrzeganie zasad BHP, a także budować relacje i motywować pracowników. Gemba walking jest również narzędziem coachingu i mentoringu – jednym z najważniejszych i najskuteczniejszych technik uczenia się zasad szczupłego zarządzania opartego na relacjach mistrz (jap. sensei) – uczeń^[2].

Zobacz też

• Management by walking around

Przypisy

1. Jeffrey K. Liker: Droga Toyoty. 14 zasad zarządzania wiodącej firmy produkcyjnej świata. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes, 2005, s. 344–345. ISBN 978-83-88970-92-4.
2. David Mann: Creating a Lean Culture. Tools to Sustain Lean Conversions. New York: Productivity Press, 2005, s. 93–99. ISBN 978-1-56327-322-3.

Bibliografia

• Masaaki Imai: Gemba kaizen. Zdroworozsądkowe, niskokosztowe podejście do zarządzania. Warszawa: Wydawnictwo MT Biznes, 2006. ISBN 83-88970-77-1. Brak numerów stron w książce
• Chet Marchwiński, John Shook, Alexis Schroeder: Leksykon Lean. Ilustrowany słownik pojęć z zakresu Lean Management. Wrocław: Wydawnictwo Lean Enterprise Institute Polska, 2010, s. 21. ISBN 978-83-926554-5-9.
• Artur V. Hill: The Encyclopedia of Operations Management. FT Press, 2011, s. 150–151. ISBN 0-13-288370-8.