Franciszek Krajowski

Franciszek Krajowski

František Králíček

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	30 września 1861 Weleszyn
Data i miejsce śmierci	22 listopada 1932 Brześć nad Bugiem
Przebieg służby
Lata służby	1883–1923
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie
Jednostki	45 Pułk Piechoty Austro-Węgier VII Brygada Piechoty 18 Dywizja Piechoty Dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX
Stanowiska	dowódca brygady piechoty dowódca dywizji piechoty dowódca okręgu korpusu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Franciszek Krajowski, właśc. František Králíček (ur. 30 września 1861 w Weleszynie, zm. 22 listopada 1932 w Brześciu nad Bugiem) – generał major cesarskiej i królewskiej armii oraz generał dywizji Wojska Polskiego, pochodzenia czeskiego. Odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 30 września 1861 w czeskim Weleszynie^[1]. Był synem Wacława i Katarzyny Werwiček^[2]. Podjął naukę w Szkole Kadetów Piechoty w Łobzowie^[3]. Potem został absolwentem Akademii Sztabu Generalnego w Wiedniu. Od 1883 jako zawodowy oficer służył w jednostkach piechoty armii austro-węgierskiej. W randze majora pełnił funkcję dowódcy batalionu 45 pułku piechoty Austro-Węgier w Sanoku. Pierwotnie miał zostać przeniesiony do Przemyśla, jednak ostatecznie od 1912 nadal służył w Sanoku^[4]. W maju 1912 został awansowany do stopnia podpułkownika^[5].

Podczas I wojny światowej – w latach 1914–1915 – dowodził 18 pułkiem Landsturmu w obronie Twierdzy Przemyśl. Po jej kapitulacji dostał się do niewoli rosyjskiej. Uwolniony w wyniku działań rewolucji lutowej 1917, powrócił do służby i objął dowództwo brygady piechoty. 12 czerwca 1918 awansował do stopnia generała majora ze starszeństwem z dniem 1 maja 1918.

Po rozpadzie monarchii habsburskiej w listopadzie 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego. Został wyznaczony na stanowisko dowódcy VII Brygady Piechoty w 4 Dywizji Piechoty. 20 września 1919, po uzyskaniu zezwolenia Namiestnictwa Galicyjskiego, w ewidencji wojskowej zmieniono mu nazwisko rodowe „Kraliczek” na „Krajowski”^[6].

Uczestniczył w wojnach – polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, dowodząc Grupą gen. Bonnina oraz grupą operacyjną swojego imienia (przeformowaną następnie w 18 Dywizję Piechoty) w bitwach pod Brodami i rejonie Modlina, bojach nad Wkrą, a następnie w działaniach pościgowych na Polesiu i Wołyniu.

Został zweryfikowany w stopniu generała dywizji ze starszeństwem z czerwca 1919. W 1921 objął dowództwo Okręgu Korpusu Nr IX w Brześciu nad Bugiem. Z dn. 1 listopada 1922 został zwolniony ze stanowiska dowódcy DOK IX, a z dn. 1 stycznia 1923 – przeniesiony w stan spoczynku^[7]. Po zakończeniu służby pozostał w Brześciu^[8][9][10]. Tam zmarł 22 listopada 1932.

3 marca 1894 poślubił w Sanoku Teodozję Janeczek^[2]. Jego synem był Wielisław Krajowski^[11][12].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)^[13]
• Krzyż Walecznych czterokrotnie^[14]
• Oficer Orderu Legii Honorowej – III Republika Francuska (1921)^[15]

Upamiętnienie

29 sierpnia 1920 roku Rada Miasta Mławy nadała Franciszkowi Krajowskiemu honorowe obywatelstwo^[16]. W Mławie ustanowiono Ulicę Generała Franciszka Krajowskiego^[17].

Przypisy

1. SOA v Třeboni - Digitální Archiv, ver. 10.05.12
2. Księga małżeństw 1888–1905 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 69.
3. Zakrzewski 2016 ↓, s. 411.
4. Kronika. Odwołane przeniesienie. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 2 z 14 stycznia 1912. 
5. Kronika. Awans majowy w armii. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2-3, Nr 18 z 5 maja 1912. 
6. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 92 z 14 października 1919 roku, poz. 3458.
7. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 43 z 11.11.1922 r.
8. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1575.
9. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1404.
10. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 877.
11. Marian Zgórniak: Franciszek Krajowski. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-07-31].
12. Leon Mitkiewicz-Żołłtek: W Najwyższym Sztabie Zachodnich Aliantów 1943-1945. Londyn: Veritas, 1971, s. 130.
13. Dekret Wodza Naczelnego L. 3127 z 30 czerwca 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1181)
14. Encyklopedia Wojskowa 1934 ↓, s. 577.
15. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1208)
16. „Gazeta Lwowska” Nr 204 z 7 września 1920 roku, s. 3.
17. Plan Mławy - ul. Generała Franciszka Krajowskiego (pol.) [dostęp 2011-12-12]

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Encyklopedia Wojskowa. Otton Laskowski (red.). T. IV: Karabin – Lehmann. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej i Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowy, 1934.
• Henryk Piotr Kosk: Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny. T. 1 A-Ł. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-87103-55-1.
• Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
• Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.
• GA - Obrona Warszawy w 1920
• Marian Zgórniak: Franciszek Krajowski. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2017-07-31].

Linki zewnętrzne

• rp.pl - Nie było cudu nad Wisłą
• Polskie Radio - Bohaterski Czech w polskiej armii
• Franciszek Krajowski, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2022-04-06].

Kontrola autorytatywna (osoba):

• VIAF: 301060387
• PLWABN: 9810663824405606

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3926953