Egzarchat powstał decyzją Soboru Biskupów Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego w dniach 9–11 października 1989. Powstał na obszarze zajmowanym do tej pory przez eparchie mohylewską, pińską i połocką. Zwierzchnik egzarchatu nosił początkowo tytuł metropolity mińskiego i grodzieńskiego, patriarszego egzarchy Białorusi. Pierwszym egzarchą został mianowany Filaret (Wachromiejew). Od 1992 tytuł metropolity brzmiał „metropolita miński i słucki, patriarszy egzarcha całej Białorusi”. W 2014, w związku z wyodrębnieniem metropolii mińskiej i powstaniem nowych eparchii, zmieniono tytuł metropolity na miński i zasławski[2]. W 2013 odchodzącego w stan spoczynku metropolitę Filareta zastąpił na urzędzie metropolita Paweł (Ponomariow). Od 2020 r. egzarchą Białorusi jest metropolita Beniamin (Tupieko)[3].
