Droit de suite (wym. [dʁwadəsɥit]) – autorskie prawo majątkowe, dziedziczne, niezbywalne, do określonej części dochodów z zawodowej odsprzedaży oryginału utworu plastycznego, fotograficznego, a także rękopisu utworu literackiego i muzycznego[1].
Instytucja droit de suite wywodzi się z prawa francuskiego. Jak podał francuski minister kultury i komunikacji Renaud Donnedieu de Vabres, została wprowadzona do tego systemu w 1920 roku na kanwie odsprzedaży obrazu MilletaL’Angélus, którego wartość znacznie wzrosła po wprowadzeniu go do obrotu. Po I wojnie światowej rodzina Milleta znajdowała się w trudnej sytuacji finansowej, podobnie jak wiele innych rodzin artystów. Droit de suite miało zapobiec temu stanowi rzeczy. Instytucję tę wprowadziła większość krajów europejskich[2]. 27 września 2001 wydano dyrektywę harmonizującą 2001/84/WE[3].
Charakter tego uprawnienia jest dyskusyjny. A. Nowak-Gruca podaje, że bywa ono określane jako podatek, wynagrodzenie licencyjne, samoistne prawo do wynagrodzenia, uprawnienie sui generis[4]. J. Sieńczyło-Chlabicz dodaje: prawo podmiotowe[5]. Droit de suite jest uważane za wyjątek od zasady wyczerpania prawa[4]. Jak pozostałe uprawnienia wchodzące w skład autorskich praw majątkowych, powstaje ono wraz z powstaniem całości praw autorskich i jego trwanie jest ograniczone w czasie[5].
Zawodowa odsprzedaż wiąże się z działalnością domów aukcyjnych, galerii sztuki itp. Oryginał oznacza osobiście wykonany przez twórcę egzemplarz, a także kopie wykonane osobiście albo pod nadzorem twórcy, uznane i oznaczone przez niego jako egzemplarze oryginalne. Roszczenie o zapłatę określonej kwoty powstaje w chwili odsprzedaży utworu[5][1]. Brak zapłaty nie stanowi naruszenia praw autorskich[6]. W Polsce realizacja droit de suite nie jest objęta obowiązkowym pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania[1].
Polska ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych ustanawia droit de suite w art. 19–195. Określa należny procent ceny sprzedaży (w zależności od wysokości ceny utworu plastycznego lub fotograficznego degresywnie, od 5% do 0,25%) oraz definiuje pojęcie „oryginalnego egzemplarza utworu”. W przypadku dzieł plastycznych i fotograficznych droit de suite dotyczy cen w wysokości od równowartości 100 euro, ostatni próg określono dla cen o wysokości przekraczającej równowartość 500 tys. euro, a należna kwota nie może przekraczać równowartości 12,5 tys. euro. W przypadku odsprzedaży rękopisów utworów literackich i muzycznych, obowiązuje stawka 5%[7].
↑Dyrektywa 2001/84/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodzenia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki (Dz. Urz. WE L 272 z 13.10.2001)
↑Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 października 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2509)
Bibliografia
Janusz Barta, Ryszard Markiewicz: Prawo autorskie. Warszawa: Wolters Kluwer, 2010. ISBN 978-83-264-0671-3.
Aleksandra Nowak-Gruca: Cywilnoprawna ochrona autorskich praw majątkowych w świetle ekonomicznej analizy prawa. Warszawa: Wolters Kluwer, 2013. ISBN 978-83-264-4502-6.
Prawo własności intelektualnej. Joanna Sieńczyło-Chlabicz (red.). Warszawa: LexisNexis, 2009. ISBN 978-83-7620-254-9.
.jpg)
