Dinar

Państwa aktualnie używające dinarów oznaczono kolorem ciemnozielonym. Państwa w przeszłości używające dinarów oznaczono kolorem jasnozielonym. Państwa jugosłowiańskie zostały umieszczony w lewym dolnym rogu. Dodatkowo w Iranie dinar irański jako jednostka zdawkowa; nie oznaczony na mapie.

Dinar – złota moneta arabska, bita od VII do XV wieku, używana głównie w handlu międzynarodowym. Początkowo moneta ważyła około 4,25 grama.

Historia

Słowo „dinar” jest transliteracją arabskiego słowa ‏دينار‎ (dīnār), które zostało zapożyczone poprzez syryjskie dīnarā z greckiego δηνάριον (denárion), które zaś pochodzi od łacińskiego dēnārius^[1][2]. Złoty dinar był jedną z pierwszych islamskich monet, będącą odpowiednikiem bizantyjskiego denarius auri^[3]. Złota moneta znana jako dīnāra została również sprowadzona do Indii przez państwo Kuszanów w I wieku. Następnie została przejęta przez imperium Guptów i ich spadkobierców aż do VI wieku^[4][5].

Srebrny dinar z czasów panowania serbskiego króla Stefana Urosza I (1243–1276)

Złoty dinar pochodzący z Afryki Północnej lub Hiszpanii (1184–1199)

Środek płatniczy

Państwa aktualnie wykorzystujące dinary lub walutę o podobnej nazwie

Państwo	Waluta	Kod ISO 4217
Algieria	dinar algierski	DZD
Bahrajn	dinar bahrajski	BHD
Irak	dinar iracki	IQD
Iran	dinar irański*	nd.
Jordania	dinar jordański	JOD
Kuwejt	dinar kuwejcki	KWD
Libia	dinar libijski	LYD
Macedonia Północna	denar macedoński	MKN (1992–1993) MKD (1993−)
Serbia	dinar serbski	RSD
Tunezja	dinar tunezyjski	TND

Dinar umajjadzkiego kalifa Abd al-Malika (685–705)

* Zdawkowy dinar irański początkowo jako 1/1250, następnie 1/100 jednostki podstawowej – riala irańskiego (wobec niskiej wartości riala dinar wyszedł z użycia).

50 miliardów dinarów jugosłowiańskich z 1993

Mancus lub złoty dinar anglosaskiego króla Offy (757–796), kopia dinarów używanych w Kalifacie Abbasydów (774). Łączy łaciński napis OFFA REX z napisami arabskimi. (Muzeum Brytyjskie)

Państwa wykorzystujące dinary w przeszłości

Państwo	Waluta	Kod ISO 4217	Używano w latach	Zamieniona na
Abu Zabi	dinar bahrajski	BHD	1966–1973	dirham
Bośnia i Hercegowina	dinar bośniacki	BAD	1992–1998	marka zamienna
Chorwacja	dinar chorwacki	HRD	1991–1994	kuna
Jemen Południowy	dinar południowojemeński	YDD	1965–1990	rial jemeński
Republika Serbska	dinar Republiki Serbskiej	nd.	1992–1998	marka zamienna
Republika Serbskiej Krajiny	dinar Krajiny	nd.	1992–1994	kuna
Sudan	dinar sudański	SDD	1992–2007	funt sudański
Królestwo Jugosławii Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii Federalna Republika Jugosławii	dinar jugosłowiański	YUD (1965–1989) YUN (1990–1992) YUR (1992–1993) YUO (1993) YUG (1994) YUM (1994–2003)	1918–2003	nd.

W 774 roku anglosaski król Offa wybił kopie abbasydzkich dinarów kalifa Al-Mansura z napisem „OFFA REX” („KRÓL OFFA”) umieszczonym w centrum rewersu^[6][7]. Mincerz wybijający monety prawdopodobnie nie znał arabskiego, gdyż arabski tekst zawiera wiele błędów. Monety te produkowano prawdopodobnie celem wykorzystania ich w handlu w muzułmańskiej Hiszpanii.

Zobacz też

Zobacz hasło dinar w Wikisłowniku

• denar
• talar, dolar

Przypisy

1. Oxford English Dictionary, Second edition, 1989, s.v. dinar; online version November 2010.
2. Versteegh, C. H. M.; Versteegh, Kees (2001). The Arabic Language. Edinburgh University Press, s. 60, ISBN 978-0-7486-1436-3.
3. Koehler, Benedikt (2014). Early Islam and the Birth of Capitalism. Lexington Books. s. 102, ISBN 978-0-7391-8883-5.
4. Friedberg, Arthur L.; Friedberg, Ira S. (2009). Gold Coins of the World: From Ancient Times to the Present. Coin & Currency Institute. s. 457, ISBN 978-0-87184-308-1.
5. Mookerji, Radhakumud (2007). The Gupta Empire. Motilal Banarsidass. s. 30–31, ISBN 978-81-208-0440-1.
6. British Museum.
7. Medieval European Coinage By Philip Grierson p.330.

Encyklopedie internetowe (waluta):

• PWN: 4008006
• Britannica: topic/denar, money/dinar-currency
• Universalis: dinar
• БРЭ: 1956835
• SNL: dinar_-_myntenhet
• Catalana: 0176349, 0099118
• DSDE: dinar