Diegeza

Kadr z filmu Człowiek z kamerą Dzigi Wiertowa z 1929 roku. Autotematycznymi elementami świata przedstawionego jest zarówno kamera, jak i jej operator

Diegeza (z gr. διηγεῖσθαι dihgeῖsthai 'opowiadać (szczegółowo)'^[1] ) – pojęcie z zakresu narratologii określające wszystkie elementy składające się na świat przedstawiony dzieła^[2] .

Pojęcie diegezy jest stosowane zwłaszcza w odniesieniu do struktury dzieła filmowego. Poszczególne składowe, takie jak warstwa dźwiękowa: efekty akustyczne, muzyka, komentarz narratora można określić jako diegetyczne, a więc usytuowane niejako „wewnątrz” świata filmu, bądź jako niediegetyczne – pochodzące spoza niego^[3] .

Sposób konstrukcji diegezy może wpływać na immersję, czyli niejakie „zanurzenie” odbiorcy w dziele czy też jego usytuowanie w stosunku do niego. Czynnikiem wpływającym na odbiór diegezy może być np. jej spójność^[4]  lub brak takowej.

O braku spójności diegetycznej dzieła filmowego był przekonany np. radziecki reżyser Dziga Wiertow, który twierdził, iż nie występują więzi pomiędzy poszczególnymi ujęciami filmowymi^[5] .

Przypisy

1. Langford 2013 ↓.
2. Skowronek 2006 ↓.
3. Czyżewski, Sitarski 2012 ↓.
4. Majewski 2010 ↓.
5. Zając 2015 ↓.

Bibliografia

• Stefan Czyżewski, Piotr Sitarski: ABC filmu. Słownik pojęć filmowych. Filmoteka Narodowa / Stowarzyszenie Edukacyjno-Kulturalne „Venae Artis”, cop. 2012. [dostęp 2017-01-04].
• Justin Langford: Defending Hope. Semiotics and intertextuality in 1 Peter. Eugene, Oregon: Wipf & Stock, cop. 2013, s. 107. ISBN 978-1-62032-547-6. (ang.).
• Tomasz Majewski. Historia kina po liftingu. „Kultura Współczesna”, s. 184-185, 2010. Narodowe Centrum Kultury. ISSN 2300-1704. 
• Bogusław Skowronek. Kto wierzy w dinozaury? O zmianach w poetyce filmowego pamiętnika. „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria”. VI (37), s. 195, 2006. Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego. ISSN 2300-5831. 
• Bartosz Zając: Esej audiowizualny – w stronę historii. W: Paradygmaty współczesnego kina. Ryszard W. Kluszczyński (red.), Tomasz Kłys (red.), Natasza Korczarowska-Różycka (red.). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, s. 102. ISBN 978-83-7969-539-3.

Encyklopedie internetowe (narracja):

• Universalis: diegese-poetique
• Catalana: 0272460