Mapa rozmieszczenia geograficznego różnych dialektów języka arabskiego uznawanych za języki przez standard ISO 639-3 , w tym języki kreolskie oparte na języku arabskim (inne języki) , ale z wyłączeniem języków judeoarabskich . 1: Hassanijja (Hassaniyya)
2: Marokańska odmiana języka arabskiego (marokański arabski)
3: Język arabski saharyjski (aao)
4: Dialekt algierski (algierski arabski)
5: Dialekt tunezyjski (tunezyjski arabski)
6: Dialekt libijski (ayl)
7: Dialekt egipski języka arabskiego (egipski arabski)
8: Dialekt wschodnioegipski (avl)
9: Dialekt Saidi (Saʽidi Arabic)
10: Czadyjska odmiana języka arabskiego (arabski (Czad))
11: Sudańskie (apd)
12: Kreolski sudański (pga)
13: Dialekt nadżdyjski (arabski nadżdyjski)
14: Palestyńsko-jordańskie (ajp)
15: Dialekty syryjsko-palestyńskie (Levantine Arabic)
16: Dialekty syryjsko-mezopotamskie (ayp)
17: Dialekty mezopotamskie języka arabskiego (Iraqi Arabic)
18: Język arabski rejonu Zatoki Perskiej (afb)
19: Dialekt baharny (abv)
20: Dialekt hidżazi (acw)
21: Dialekt Shihhi (ssh)
22: Dialekt omański (acx)
23: Dialekt zufaryjski (adf)
24: Dialekt sanaański (ayn)
25: Dialekt adenski (acq)
26: Dialekt hadrami (ayh)
27: Dialekt uzbecki (auz)
28: Dialekt tadżycki (abh)
29: Dialekt cypryjski języka arabskiego (acy)
30: Język maltański (maltański)
31: Język nubiski (kcn)
Słabo zaludniony obszar lub brak rdzennych użytkowników języka arabskiego.
Pełne wypełnienie obszaru : odmiana, której używa natywnie co najmniej 25% populacji tego obszaru lub odmiana występująca tylko na tym obszarze. Obszar zakreskowany : mniejszość rozproszona po obszarze. Obszar zakropkowany : osoby posługujące się tą odmianą języka mieszają się z osobami posługującymi się innymi odmianami języka arabskiego na danym obszarze.
Dialekty języka arabskiego rozciągają się na całym obszarze świata arabskiego , ale występują także poza obszarem, gdzie dominuje język arabski (mowa o tzw. „wyspach języka arabskiego”).
Istnieją trzy rodzaje podziału dialektów : systemowy – na dialekty beduińskie i ludności osiadłej (miejskie i wiejskie), komunalny oraz geograficzny.
Główny podział geograficzny na dialekty wschodnie i zachodnie przebiega wzdłuż granicy egipsko -libijskiej . Podstawową różnicą między obiema grupami jest forma czasownika w 1. osobie liczby pojedynczej czasu teraźniejszego, a więc odpowiednio na Wschodzie jest to ʔaktub , a na Zachodzie naktub . Różnica w liczbie mnogiej polega na dodaniu sufiksu lub prefiksu. Na Wschodzie 1 osoba liczby mnogiej czasu teraźniejszego brzmi naktub , a na Zachodzie naktubu .
Na rozwój dialektów arabskich duży wpływ miały różne substraty – na terenie Bliskiego Wschodu substratem stał się głównie aramejski , w mniejszym stopniu także języki kananejskie , a w Afryce – języki berberyjskie .
Podział geograficzny dialektów języka arabskiego
Wschód
wschodnie (północno-wschodnie lub nadżdyjskie)
zachodnie (hidżazyjskie)
południowe
północno-zachodnie
typu qəltu
typu gilit
libańsko-środkowosyryjskie
północnosyryjskie
palestyńsko-jordańskie
Delty Nilu
Kairu
południowe
centralne
Górnego Nilu
Zachód
sulajmickie
wschodniohilalickie
centralne hilalickie
dialekty Maʕqil
wschodnie
zachodnie
Bibliografia
Behnstedt P. , Woidich M., Arabische Dialektgeographie. Eine Einführung , Brill, Leiden/Boston 2005
Danecki J. , Współczesny język arabski i jego dialekty , Dialog, Warszawa 2000
Danecki J., Wstęp do dialektologii języka arabskiego , Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1989
Durand O., Introduzione ai dialeletti arabi , Centro Studi Camito-Semitici, Mediolan 1994
Fischer W., Jastrow O., Handbuch der arabischen Dialekte , Harrasowitz, Wiesbaden 1980
Vollers K., Volkssprache und Schriftsprache im alten Arabien , Trübner, Straßburg 1906
Jastrow O., Arabic Dialectology. The State of Art , "Israel Oriental Studies", Vol. XX, Eisenbrauns, Winona Lake 2002
Zeitschrift für Arabische Linguistik Harrassowitz, Wiesbaden, od 1978 do dzisiaj
Linki zewnętrzne