Dialekt środkowomacedoński (beżowy) na mapie dialektów macedońskich. Dialekt środkowomacedoński lub centralnomacedoński (mac. централен дијалект , централни говори [1] dialekt macedoński używany w środkowej i zachodniej części Republiki Macedonii , na obszarze obejmującym miasta Skopje , Bitola , Prilep , Kiczewo , a także w położonej w Grecji Florinie (mac. Лерин Lerin ) i jej okolicach.
Razem z dialektem zachodnim tworzy zespół narzecza zachodniomacedońskiego. W skład gwar centralnomacedońskich wchodzą gwary kiczewsko-porecka , prilepsko-bitolska oraz skopsko-weleska [2]
Do najważniejszych cech fonetycznych gwar centralnomacedońskich należą:
Składający się z pięciu samogłosek a , e , i , o , u oraz sylabotwórczego r̥ system samogłoskowy[1]
Na miejscu sylabicznego l̥ pojawia się grupa oł , np. dołgo , sołza , zaś na miejscu dawnej nosówki *ǫ pojawia się a , np. raka , pat [1]
Dobrze reprezentowane są opozycje dźwięczności č :dž oraz c :dz [1]
Szerokie użycie fonemów ḱ i ǵ [1]
Fonem l’ (љ ) ma wąskie użycie i na ogół jest zastępowany przez ł , np. kłuč , prijateł , nedeła [1] Grupa čr- na większości obszaru przeszła w cr- , np. crn , crven , cresło [3] W morfologii charakterystyczne są:
Końcówka -at 3. os. l. mn. czasu teraźniejszego: vikaat , nosat [1]
Końcówka -a 3. os. l. mn. aorystu i imperfektu , np. vikaa , nosea , dojdoa [1]
Rozróżnianie mianownika i przypadka zależnego w odmianie imion i innych nazw osobowych, np. Stojan – go vide Stojana ‘widzi Stojana’, vujko – bef kaj vujka ‘byłem u wujka’[4]
Szerokie użycie form typu ima dojdeno , imaše dojdeno , imał dojdeno [3]
Przypisy
Bibliografia
