Deneb Algedi

Deneb Algedi

δ Capricorni
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór	Koziorożec
Rektascensja	21^h 47^m 02,444^s[1]
Deklinacja	-16° 07′ 38,23″[1]
Paralaksa (π)	0,08427 ± 0,00019″[1]
Odległość	38,704 ± 0,087 ly 11,867 ± 0,027 pc
Wielkość obserwowana	2,83^m[1]
Ruch własny (RA)	261,70 ± 0,22 mas/rok[1]
Ruch własny (DEC)	−296,70 ± 0,14 mas/rok[1]
Prędkość radialna	−3,40 ± 0,80 km/s[1]
Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy	kA5hF0mF2III[1]
Wielkość absolutna	2,46^m[2]
Jasność	8,5 L☉[3]
Prędkość obrotu	87 km/s[4]
Temperatura	7700 K[3]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 49 Cap 2MASS: J21470244-1607382 Bonner Durchmusterung: BD -16°5943 Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 819 Boss General Catalogue: GC 30491 Katalog Gliesego: GJ 837 Katalog Henry’ego Drapera: HD 207098 Katalog Hipparcosa: HIP 107556 Katalog jasnych gwiazd: HR 8322 SAO Star Catalog: SAO 164644 Scheddi

Deneb Algedi (Delta Capricorni, δ Cap) – najjaśniejsza gwiazda (wielkość gwiazdowa waha się między 2,81 a 3,05^[4]) w gwiazdozbiorze Koziorożca. Znajduje się około 39 lat świetlnych od Słońca.

Nazwa

Gwiazda nosi tradycyjną nazwę Deneb Algedi, która wywodzi się od arabskiego ‏ذنب الجدي‎ dhanab al-jady, co oznacza „ogon kozy”. W niektórych spisach gwiazd jej nazwa była także zapisana jako Scheddi. Nazwa Deneb Algedi była przypisywana także gwieździe Gamma Capricorni (Nashira)^[5]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna zatwierdziła użycie nazwy Deneb Algedi dla określenia tej gwiazdy^[6].

Charakterystyka

Deneb Algedi to gwiazda wielokrotna. Najjaśniejszy składnik, Delta Capricorni A, to gwiazda spektroskopowo podwójna, a także gwiazda zmienna typu Algola, gdyż składniki wzajemnie się zaćmiewają. Okres orbitalny tej pary to zaledwie 1,0228 dnia. Główny składnik (Aa) ma obserwowaną wielkość gwiazdową 3,2^m, słabszy składnik Ab ma jasność 5,2^m[4]. W odległości 69,1 sekund kątowych (w 1901 r.) znajduje się składnik δ Cap B, słaba gwiazda o wielkości 15,8^m, zaś w odległości 118,9″ (w 1910 r.) można dostrzec składnik δ Cap C o jasności 12,7^m[4].

Główna gwiazda układu wykazuje także pewną wewnętrzną zmienność, w związku z czym jest klasyfikowana jako zmienna typu Delta Scuti^[3][4]. Jej nietypowy skład chemiczny powoduje trudności w klasyfikacji widmowej; jest on zapewne związany z separacją pierwiastków w atmosferze gwiazdy^[3].

Ponieważ Deneb Algedi znajduje się blisko ekliptyki, może zostać zasłonięta przez Księżyc i – rzadziej – przez planety.

Zobacz też

• lista gwiazd w gwiazdozbiorze Koziorożca
• lista najjaśniejszych gwiazd w poszczególnych gwiazdozbiorach

Przypisy

1. Deneb Algedi w bazie SIMBAD (ang.)
2. Obliczona na podstawie wielkości obserwowanej i paralaksy
3. Jim Kaler: DENEB ALGEDI (Delta Capricorni). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2017-02-18]. (ang.).
4. Deneb Algedi. Alcyone ephemeris. [dostęp 2017-02-18]. (ang.).
5. Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 141. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
6. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].

Encyklopedie internetowe (gwiazda zmienna zaćmieniowa):

• PWN: 3891776
• Britannica: topic/Deneb-Algedi