Dúngal Eilni

Dúngal Eilni (zm. 681) – król ludu Cruithni na terenie irlandzkiego Ulaidu (Ulster) od ok. 668 r. do swej śmierci. Syn Scandala (Scannala) mac Bécce (zm. 646 r.), króla Cruithni.

W VI i VII w. królestwo Dál nAraidi było częścią konfederacji plemion Cruithni na terenie krainy Ulaid. Było wielu królów ludu Cruithni. Dúngal zapewne należał do bocznej gałęzi panującej dynastii zamieszkałej w Mag nEinli lub Eilne („Równina Nieczysta”), równinie między rzekami Bann a Bush w hr. Antrim, jak wskazuje noszony przez niego przydomek „Eilni”.

Niektórzy uczeni błędnie uważają go za króla Dál nAraidi, bowiem nie został zamieszczony na liście królów w Księdze z Leinsteru. W tym czasie był nim jego bratanek, Cathassach II mac Máele Cáich. Dúngal prawdopodobnie objął władzę w 668 r., po śmierci Cathassacha I mac Lurggéne. Na początku lata 681 r. wraz z Cennem Fáeladem mac Suibne, wodzem Ciannachta z Glenn Geimin (Keenaght, hr. Londonderry) został pokonany przez Máela Dúina mac Máele Fithrich, króla Ailechu. Źródła nazwały to wydarzenie spaleniem królów w Dún Ceithirnn („Lichtarzyk Olbrzyma” w parafii Dunboe na północy hr. Londonderry). Pozostawił po sobie synów Aililla mac Dúngaile (zm. 690 r.) i Cú Chuarána (zm. 708 r.), przyszłych królów Dál nAraidi (drugi został także królem Ulaidu). Prawdopodobnie jego trzecim synem był Fiachra Cossalach (zm. 710 r.), król Dál nAraidi.

Bibliografia

• An Irish-English Dictionary, by E. O’Reilly, a new edition, carefully revised, and corrected, with a Supplement, by J. O’Donovan, Dublin 1864, s. 220 i 344.
• Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála, R. I. Best, O. Bergin and M. A. O'Brien (ed.), first edition, Dublin 1954, s. 195.
• Charles-Edwards T. M., Early Christian Ireland, Cambridge University Press 2004, s. 54-55, 56 (mapa), 58-60, 99, ISBN 0-521-36395-0.
• Mac Niocaill G., Ireland before the Vikings, Gill and Macmillan, Dublin 1972, s. 114.
• The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 163 i 184, ISBN 978-0-85323-959-8.