Ciało Chrystusa

Ciało Chrystusa – w teologii chrześcijańskiej termin mający trojakie znaczenie: realne ciało, jakie przyjął Chrystus poprzez wcielenie, przyjęty przez katolicyzm i prawosławie pogląd, że w Eucharystii obecny jest Chrystus w swoim Ciele, a także Kościół jako mistyczne Ciało Chrystusa[1][2].

Realność ciała

Wiara chrześcijańska obejmuje pogląd, że Jezus, będąc Bogiem, przyjął poprzez wcielenie prawdziwe, ludzkie ciało. W takim ciele dożył do śmierci na krzyżu. Chrześcijanie sprzeciwiali się już od początków swojej doktryny poglądowi, że ciało Jezusa było tylko pozorne, ewentualnie, że Chrystus połączył się z ludzkim ciałem, które opuścił przed śmiercią i zmartwychwstaniem. Wobec tego zwalczali odmienne stanowisko zwane doketyzmem[3]. Równocześnie chrześcijaństwo zakłada, że Chrystus we wcieleniu przyjmuje nie tylko ciało, ale także inne elementy człowieczeństwa związane z duchową sferą, w tym rozumną duszę. Sprzeciwia się w związku z tym apolinaryzmowi, który zakładał, że boska natura Jezusa dominuje nad jego ciałem, obejmującym sferę fizyczną i zmysłową, ale nie posiadającym duszy[4].

Ciało Chrystusa po zmartwychwstaniu nazywane jest w teologii katolickiej „chwalebnym” lub „uwielbionym” - dla pokreślenia jego transformacji i podlegania innym prawom, niż ziemskie (np. nagłe pojawianie się i znikanie, przenikanie przez przeszkody fizyczne)[2][5].

Eucharystia jako Ciało Chrystusa

W chrześcijaństwie od pierwszych jego wieków przyjmowano pogląd o realnej obecności Chrystusa w chlebie konsekrowanym podczas Eucharystii, wywodzony ze słów Jezusa „To jest Ciało moje” zapisanych w Nowym Testamencie. W XVI w. teolodzy protestanccy zaprezentowali stanowisko, iż obecność ta jest jedynie symboliczna (Huldrych Zwingli), czy też duchowa (Jan Kalwin). Sobór trydencki w 1551 orzekł w reakcji na Reformację, że „w Najświętszym Sakramencie Eucharystii zawarte są prawdziwie, rzeczywiście i substancjalnie ciało i krew wraz z duszą i Bóstwem Pana naszego Jezusa Chrystusa, a więc cały Chrystus”. Dla wyjaśnienia sposobu przemiany chleba w Ciało (a także wina w Krew) Chrystusa teologia katolicka wypracowała pojęcie transsubstancjacji (przeistoczenia)[6][7].

Mistyczne Ciało Chrystusa

Rozumienie Kościoła jako Ciała Chrystusa ma korzenie u św. Pawła. Widział on we wszystkich ochrzczonych poszczególne członki Ciała Chrystusa (1 Kor 12, 12–31[8]), a samego Chrystusa określał Głową Kościoła (Ef 1, 22[9], Kol 1, 18[10]). Apostoł nigdzie nie określał jednak Ciała Chrystusa mianem mistycznego[11].

Kościół nie stosował w dokumentach sformułowania „mistyczne Ciało Chrystusa” aż do drugiej połowy XIX wieku. Terminu tego używali w swoich encyklikach Leon XIII (Satis cognitum) i Pius X (Ad diem illum laetissimum). Istotnym wkładem w rozumienie Kościoła jako Ciała mistycznego była encyklika Mystici Corporis Christi Piusa XII z 1943 roku. Papież uważał „mistyczne Ciało Chrystusa” za najtrafniejsze określenie Kościoła, jako że funkcjonują w nim pierwiastki widzialne i niewidzialne, a Chrystus podtrzymuje jego istnienie. Kościół jako mistyczne Ciało Chrystusa zachowuje, zdaniem Piusa XII, odrębność osób i jedność w działaniu[12].

Naukę o Kościele jako Ciele mistycznym rozwinął sobór watykański II oraz doktryna posoborowa. Według konstytucji Lumen gentium jedność między Chrystusem-Głową a członkami Kościoła jest nadprzyrodzona za sprawą Ducha Świętego[13]. Jednocześnie Kościół jest dwojaką rzeczywistością, zarówno naturalną, jak i nadprzyrodzoną[14]. Katechizm Kościoła katolickiego stanowi, iż Chrystus jest Głową Kościoła mając „pierwszeństwo we wszystkim” (1 Kol 1, 18) i rozdzielając posługi, Kościół zaś jest Ciałem Chrystusa, ponieważ „żyje dzięki Niemu, w Nim i dla Niego” (KKK 805), a jego członkowie są złączeni z cierpieniem Chrystusa. Katechizm stanowi ponadto, iż to Duch Święty jednoczy Chrystusa z wiernymi, buduje i ożywia Kościół. Szczególnie z Chrystusem łączą chrzest i Eucharystia[15].

Przypisy

  1. ↑ Ciało Chrystusa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-11-10].
  2. ↑ a b Encyklopedia katolicka. Tom 3, wyd. Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, Lublin 1989, s. 440 (hasło autorstwo Romualda Łukaszyka)
  3. ↑ Grzegorz Strzelczyk Traktat o Jezusie Chrystusie, [w:] Dogmatyka. Tom 1, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 2005, s. 304-305
  4. ↑ Grzegorz Strzelczyk Traktat o Jezusie Chrystusie, [w:] Dogmatyka. Tom 1, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 2005, s. 321, 326-330, 473
  5. ↑ Zbigniew Danielewicz Traktat o rzeczywistości ostatecznej, [w:] Dogmatyka. Tom 6, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 2007, s. 434
  6. ↑ Marek Blaza, Dariusz Kowalczyk Traktat o Sakramentach, [w:] Dogmatyka. Tom 5, wyd. Biblioteka Więzi, Warszawa 2007, s. 335-340, 343-345
  7. ↑ Grzegorz Strzelczyk Sakrament Eucharystii, w: Krzysztof Porosło, Robert J. Woźniak Znaki Tajemnicy. Sakramenty w teorii i praktyce Kościoła, wyd. WAM, Kraków 2018, s. 373-377
  8. ↑ 1Kor 12,12-31 w przekładach Biblii.
  9. ↑ Ef 1,22 w przekładach Biblii.
  10. ↑ Kol 1,18 w przekładach Biblii.
  11. ↑ Misterium Kościoła, s. 39–40.
  12. ↑ Misterium Kościoła, s. 41.
  13. ↑ Misterium Kościoła, s. 42.
  14. ↑ Misterium Kościoła, s. 45.
  15. ↑ Misterium Kościoła, s. 43–44.

Bibliografia

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!