PROFILBARU.COM

Charles du Fresne, sieur du Cange (także Ducange, Du Cange) (ur. 18 grudnia 1610 w Amiens, zm. 23 października 1688 w Paryżu) – francuski prawnik, historyk i leksykograf.

Życie

Urodził się jako piąty syn Louis Du Fresne, sieur de Frédeval et du Cange, który był królewskim wójtem Beauquène koło Amiens. Kształcił się u jezuitów w Amiens. Następnie studiował prawo w Orleanie. 11 sierpnia 1631 został adwokatem w parlamencie paryskim. Wkrótce powrócił do Amiens, gdzie 19 lipca 1638 poślubił 10 lat młodszą Catherine Du Bos, córkę skarbnika miasta Amiens. Żona wniosła mu znaczny posag. W tym samym roku zmarł jego ojciec. Charles du Fresne odziedziczył dom w Amiens, inne dobra i tytuł sieur du Cange. 10 czerwca 1645 kupił urząd swojego teścia i sprawował go do 1668. Miał dziesięcioro dzieci, z których czworo dożyło wieku dorosłego. Jego brat Michał du Fresne, był jezuitą i profesorem teologii^[1].

Działalność naukowa

W wieku 20 lat opracował genealogię swojej rodziny. W Amiens poświęcił się studiom historycznym. Ponoć nawet w dniu swojego ślubu poświęcił im 6 lub 7 godzin. W 1657 wydał swoją pierwszą pracę historyczną. W 1668 z powodu epidemii opuścił Amiens i pojechał do Paryża. Tam zaprzyjaźnił się z Léonem d’Hérouval, uczonym o podobnych zainteresowaniach, który wspierał go w następnych dziesięcioleciach. Du Cange zrezygnował z zatrudnienia sekretarza i pisał wszystko własnoręcznie.

Charles du Fresne opracował obszerne słowniki języka łacińskiego Glossarium ad scriptores mediae et infimae latinitatis i greckiego. Oba są nadal wykorzystywane przez naukowców. Ważnym dziełem jest również Historia Bizancjum (Historia Byzantina), która składa się z topografii Konstantynopola („Constantinopolis Christiana”) i genealogii rodów bizantyjskich („De familiis Byzantinis”). Wydał Historię Jana Kinnama, Kronikę Zonarasa i Chronicon Paschale, ale zaopatrzył te wydawnictwa, tak jak i uprzednio opublikowane przez Poussina dzieła Anny Komneny i Nicefora Bryennosa, wyczerpującym komentarzem. Jednocześnie prowadził wielostronne, na niesłychanie szeroką skalę zakrojone badania z zakresu historii, filologii, genealogii, topografii i numizmatyki.

Wiele jego prac nie zostało wydanych. Jego bogata spuścizna jest przechowywana w Bibliotece Narodowej w Paryżu, Bibliotece Arsenału w Paryżu i Bibliotece Miejskiej w Amiens. Rękopisy zawierają prace na temat historii Francji, Pikardii, łacińskiego Zachodu i Cesarstwa Bizantyńskiego.

Wybrane prace

Autor

Traité historique du chef de saint Jean-Baptiste. Paris 1665.
Glossarium ad scriptores mediae et infimae latinitatis. Paris 1678 (3 tomy).
Historia byzantina duplici commentario illustrata. Paris 1680 (2 tomy).
Glossarium ad scriptores mediae et infimae Graecitatis : Glossarium ad scriptores mediae et & infimae Graecitatis : in quo Graeca vocabula novatae significationis ... ; ex libris ed., inded., veteribusque monumentis… Lugduni (Lyon): Posuel u.a. 1688 (2 tomy). – 2. wydanie Paris: Welter 1905. – Przedruk Graz: Akademische Druck- u. Verlagsanstalt, 1958.

Wydawca

Geoffroy de Ville-Hardouin: Histoire de l'Empire de Constantinople sous les empereurs françois. Paris 1657 (2 tomy)
Jean de Joinville Histoire de Saint Louis Roi de France. Paris 1668.
Johannes Kinnamos Historiarum de rebus gestis a Joanne et Manuele Comnenis. Paris 1670.
Johannes Zonaras Annales ab exordio mundi ad mortem Alexii Comneni (Éd.). Paris 1686 (2 tomy).
Chronicon Paschale : a mundo condito ad Heraclii Imperatoris annum vigesimum (nach dem Tode herausgegeben von Étienne Baluze). Paris 1688.

Przypisy

↑ Por. hasło Sacramentum w: Du Cange, Glossarium ad scriptores mediae et infimae latinitatis. Nowe poszerzone wydanie, t. 6., Léopold Favre (opracowanie).

Bibliografia

John Considine Du Cange: Lexicography and the medieval heritage, [w:] Historical Dictionaries and Historical Dictionary Research. Hrsg. von Julie Coleman u.a., Niemeyer, Tübingen 2004 (Lexicographica. Series maior ; 123), s. 1-10.
Dictionnaire d'archéologie chrétienne et de liturgie. Bd. IV, Paris 1921, col. 1654ff.
Waldemar Ceran, Du Cange Charles [w:] Encyklopedia kultury bizantyńskiej, red. Oktawiusz Jurewicz, Warszawa 2002, s. 150.