Cerkiew św. Marcina Wyznawcy – prawosławna cerkiew w Moskwie, w rejonie Tagańskim, przy ul. Sołżenicyna, w dekanacie Opieki Matki Bożej[1] eparchii moskiewskiej miejskiej.
Historia
Pierwsza cerkiew na tym miejscu wzmiankowana była w 1492 r.[2] W latach 1793–1806 według projektu Rodiona Kazakowa wzniesiono nową świątynię w stylu klasycystycznym[2]. Fundatorem cerkwi był kupiec i burmistrz Moskwy Wasilij Żygariew, który sam miał swój dom w sąsiadującej ze świątynią Aleksiejewskiej Słobodzie[3][4]. Pod koniec XIX w. budowlę otoczono murem, a we wnętrzu wykonane zostały freski[2]. Ich autorem był włoski malarz Antonio Claudi, który wcześniej pracował w cerkwi św. Tatiany Rzymianki w gmachu Uniwersytetu Moskiewskiego[3].
Cerkiew była czynna do 1931 r. Następnie została zamknięta, w latach 50. odremontowana, a w latach 80. zaadaptowana na magazyn państwowego domu książki[2]. Ikonostas ze świątyni przeniesiono do moskiewskiego Muzeum Architektury[3]. W 1991 r. budynek poświęcono ponownie i wznowiono odprawianie w nim nabożeństw[2].
Architektura
Cerkiew reprezentuje styl klasycystyczny. Główną nawę monumentalnej świątyni wzniesiono na planie prostokąta, wieńcząc ją kopułą w formie rotundy. W narożnikach nawy znajdują się cztery bębny[2]. Na elewacji frontowej, nad przedsionkiem wzniesiona jest trójkondygnacyjna dzwonnica, w której dolna kondygnacja wzniesiona jest również na planie prostokąta, natomiast dwie wyższe – na planie cylindrycznym, zwężając się ku górze. Całość wieńczy iglica. Od strony północnej i południowej przy nawie cerkiewnej wzniesiono monumentalne portyki z rzędami kolumn porządku toskańskiego[2].
Główny ołtarz cerkwi nosi wezwanie Wniebowstąpienia Pańskiego, jednak w powszechnym użyciu jest nazwa cerkwi odnosząca się do patrona ołtarza bocznego – św. papieża Marcina, w tradycji prawosławnej Marcina Wyznawcy[2]. Rzadkie w rosyjskich cerkwiach wezwanie wybrano, gdyż budowa pierwszej cerkwi na tym miejscu rozpoczęła się w dniu wstąpienia na tron Wasyla III, gdy wypadało wspomnienie św. Marcina[3]. Patronką drugiego ołtarza bocznego jest Gruzińska Ikona Matki Bożej[3].
Przypisy
Bibliografia
- M. Wostryszew, I. Szokariew, Moskwa: wsie prawosławnyje chramy i monastyri, Moskwa, Algoritm-Eksmo 2009, ISBN 978-5-699-34703-2.
