Celina Ewa Bobińska-Wolska (ur. 24 grudnia 1913 w Krakowie, zm. 10 czerwca 1997 tamże) – polska historyk dziejów nowożytnych i działaczka komunistyczna.
Życiorys
W 1918 wyjechała wraz z matką Heleną do Moskwy, gdzie przebywał jej ojciec Stanisław Bobiński[1]. Jej wujem był Julian Brun, a siostrą cioteczną Celina Budzyńska. Studia wyższe ukończyła na Uniwersytecie Państwowym w Moskwie[1] w 1937 r. Do 1940 pracowała jako nauczycielka, następnie jako aspirant na Uniwersytecie Moskiewskim. W 1945 r. została kandydatem nauk historycznych; jej promotorem był znawca dziejów Polski Uładzimir Piczeta[1].
Do Polski wróciła w 1945 r. i w latach 1945–1950 przebywała w Warszawie[2]. Od 1945 była członkinią Polskiej Partii Robotniczej[3]. W 1946 Bobińska nostryfikowała swój dyplom kandydacki na Uniwersytecie Łódzkim, od 1947 prowadziła wykłady zlecone na Uniwersytecie Warszawskim z zakresu idei społecznych i ekonomicznych oświecenia. Pracowała jako publicysta, redaktor i wykładowca w Centralnej Szkole Partyjnej PZPR w Łodzi[4]. Należała wówczas do półformalnej grupy (wraz m.in. z Żanną Kormanową i Stanisławem Arnoldem) młodych historyków marksistowskich nadających kierunek przekształceniom ideologicznym polskiej historiografii[5]. W 1948 weszła w skład Marksistowskiego Zrzeszenia Historyków, utworzonego na VII Zjeździe Historyków Polskich we Wrocławiu[6]. W 1950 wystąpiła z publiczną krytyką działalności naukowej Władysława Konopczyńskiego, oskarżając go o podejście badawcze do historii niezgodne z linią materializmu historycznego[7][8]. Historycy związani z MZH przejęli w owym okresie kontrolę nad redakcjami „Kwartalnika Historycznego” i „Przeglądu Historycznego”; Bobińska przez krótki czas w 1950 należała do redakcji tego drugiego pisma[9]. W lutym 1950 została wybrana przewodniczącą MZH[9].
Jej mąż Władysław Wolski był Ministrem Administracji Publicznej w rządzie Józefa Cyrankiewicza. Jego działalność i powiązania z radzieckimi służbami bezpieczeństwa spowodowały w 1950 usunięcie ze stanowisk państwowych i partyjnych za intrygi przeciwko kierownictwu PZPR. Został on wysłany do Krakowa w maju 1950 na stanowisko dyrektora biblioteki wojewódzkiej, Bobińska zaś przeprowadziła się wraz z nim[10][11]. Od 1950 r. była kierownikiem Katedry Historii Polski Nowożytnej i Najnowszej UJ, kierowanej do 1948 przez Konopczyńskiego[12][10]. Współorganizowała i uczestniczyła w Kongresie Nauki Polskiej w 1951 oraz tzw. Konferencji Otwockiej (1951/52), na której skrytykowano niezgodność z wykładnią marksizmu prac historycznych Kieniewicza i Wereszyckiego[13]. W latach 1952–1968 kierownik Pracowni Badań Agrarnych w Instytucie Historii PAN. W 1954 została profesorem nadzwyczajnym, a w 1961 zwyczajnym[14].
W pracy naukowej skupiała się na badaniu dziejów gospodarczych i społecznych Polski, historii oświecenia, zajmowała się również metodologią historii i marksizmem[15]. Była autorką prac z zakresu dziejów wsi w Małopolsce[15]. Promowała przeszło 150 prac magisterskich, a także doktoraty między innymi Andrzeja Chwalby i Mariana Zgórniaka[16].
Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[17].
Ordery i odznaczenia
Wybrane publikacje
- Studia z dziejów wsi małopolskiej w drugiej połowie XVIII wieku (red.), 1957
- Kraków jako ośrodek towarowy Małopolski Zachodniej w drugiej połowie XVIII wieku (red.), 1959[15]
Przypisy
- ↑ a b c Pasisz 2020 ↓, s. 402.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 400.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 403.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 407.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 406.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 408-409.
- ↑ Pasisz 2019 ↓, s. 116.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 412-413.
- ↑ a b Pasisz 2020 ↓, s. 411.
- ↑ a b Pasisz 2019 ↓, s. 115.
- ↑ Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 167, ISBN 978-83-235-0318-7.
- ↑ Pasisz 2020 ↓, s. 414.
- ↑ Pasisz 2019 ↓, s. 121-122.
- ↑ Pasisz 2019 ↓, s. 118.
- ↑ a b c Pasisz 2019 ↓, s. 119.
- ↑ Pasisz 2019 ↓, s. 120.
- ↑ Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 31, ISBN 978-83-233-4527-5 .
- ↑ JanuszJ. Kapuściak JanuszJ., MarekM. Haława MarekM. (red.), Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Tom I A-G, Warszawa: Ośrodek Przetwarzania Informacji, 1998, s. 129, ISBN 83-905295-5-6 .
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 112, poz. 1589 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
Bibliografia
- PiotrP. Pasisz PiotrP., Kariera naukowa Celiny Bobińskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1950–1984, „Res Gestae. Czasopismo historyczne” (8), 2019, s. 114–126, ISSN 2450-4475 .
- PiotrP. Pasisz PiotrP., ’Warsaw period’ (1945–1950) in Celina Bobińska's Organizational Activity for Historical Science, „Res Historica” (50), 2020, s. 399–416, ISSN 2082-6060 .
- Tadeusz Rutkowski, Nauki historyczne w Polsce 1944–1970. Zagadnienia polityczne i organizacyjne, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2007, s. 95, przyp. 4.
Linki zewnętrzne
- Prace Celiny Bobińskiej w katalogu Biblioteki Narodowej [1]
Identyfikatory zewnętrzne:
