Bolesław Jerzy Lesman
Saturator
Data i miejsce urodzenia
|
13 listopada 1924 Łódź
|
Data śmierci
|
1977 lub 1981
|
Miejsce spoczynku
|
RFN
|
Zawód, zajęcie
|
dziennikarz
|
Bolesław Jerzy Lesman[1], także Bolesław Leśmian[2] ps. Saturator[3] (ur. 13 listopada 1924 w Łodzi[3], zm. 1977[3] lub 1981 w RFN[4]) – polski dziennikarz i pisarz pochodzenia żydowskiego.
Życiorys
Lesman urodził się w Łodzi, w rodzinie drobnomieszczańskiej[5]. Uczył się w gimnazjum – do wybuchu II wojny światowej ukończył 3 klasy. Podczas wojny światowej z rodziną przeniósł się do Głowna, a następnie w 1940 do Skierniewic. W 1941 Lesmanowie zostali umieszczeni w getcie w Piotrkowie Trybunalskim, gdzie Lesman pracował w Piotrkowskich Zakładach Drzewnych „Rifi”[3]. Jesienią 1944 został wysłany do obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie, a następnie Schlieben, gdzie pracował w fabryce panzerfaustów. W kwietniu 1945 został ewakuowany w Sudety czeskie. W maju 1945 został wyzwolony przez Armię Czerwoną z obozu ewakuacyjnego Teresin[3].
Po powrocie do Łodzi wznowił naukę w gimnazjum – uczęszczał do Państwowego Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego przy ul. G. Piramowicza 6[3], jednocześnie w latach 1945–1947 był kierownikiem Wytwórni Wód Gazowych „Leśny Zdrój”, należącej pierwotnie do jego ojca, położonej przy ul. Targowej 38 i Wodnym Rynku 14[3]. W latach 1948–1950 był dziennikarzem „Głosu Robotniczego” a od 1950 pracował w „Expressie Ilustrowanym"[5], gdzie kolejno był pracownikiem działu miejskiego, gospodarczego i publicystycznego i szefem działu miejskiego[3].
W 1967 opublikował książkę Recepta na miliony opowiadającą losy Oskara Kona – fabrykanta żydowskiego pochodzenia, właściciela Widzewskiej Manufaktury. Opisał w niej wizerunek kultury i obyczajów środowiska łódzkich fabrykantów, ze szczególnym uwzględnieniem ich działalności finansowej. Szczegółowe informacje nt. Kona zdobywał w oparciu o kwerendy archiwalne oraz od Mecenasa M. – adwokata i anonimowego współpracownika fabrykanta[3]. Materiały zbierane przez Lesmana do książki zostały wykorzystane przez Jerzego Urbana[6] piszącego pod pseudonimem Andrzej Izerski i wydana jako „Widzewski Królik”. Lesman zarzucił mu plagiat, którego postępowanie sądowe nie wykazało[7].
Podczas marca 1968 został zaatakowany jako Żyd w ramach kampanii antysemickiej. Zarzucano mu fabrykanckie pochodzenie. Jego kolega z redakcji opisał, że w fabryce prowadzonej przez jego dziadka bito robotników. Do najbardziej agresywnie atakujących Lesmana w redakcji „Expressu Ilustrowanego" był Konrad Turowski – dziennikarz, późniejszy działacz „Solidarności” i tajny współpracownik[3]. 8 maja 1968 został usunięty z pracy za oszczerczą działalność skierowaną przeciwko niektórym członkom zespołu, za próbę rozbijania zwartości zespołu na platformie ideowe, partii, za nadużywanie stanowiska służbowego dla własnych interesów[5]. Lesman do 1968 był członkiem Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. W 1968 dostał zakaz pracy w prasie. Następnie wyemigrował do Izraela, a później do RFN[3].
Lesman publikował także na łamach tygodnika „Polityka” oraz był żeglarzem – miał stopień sternika jachtowego[3]. Był bezpartyjny[5].
Po śmierci Lesmana, Recepta na miliony została wydana w 2017 roku przez Wydawnictwo Kusiński[8].
Życie prywatne
Lesman był synem Jude Lesmana – właściciela wytwórni wód gazowanych. Jego rodzice zginęli podczas Holokaustu, a brat tuż po wojnie zmarł na gruźlicę[5].
Ożenił się w 1951 z Teresą Gałkowską, para nie miała dzieci i rozwiodła się[5].
Książki
- Recepta na miliony ( Warszawa 1967[2]; Łódź 2017[8])
Przypisy
- ↑ MarcinM. Andrzejewski MarcinM., DWA LWY I WIELE WARSTW – sng kultura [online] [dostęp 2023-04-16] (pol.).
- ↑ a b BolesławB. Leśmian BolesławB., Recepta na miliony. Z dziejów rodu Konów, 1967, OCLC 562094303 [dostęp 2023-04-16] . Brak numerów stron w książce
- ↑ a b c d e f g h i j k l PawełP. Spodenkiewicz PawełP., Zniknięcie „Saturatora", [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 2, bc.wbp.lodz.pl, 2009 [dostęp 2023-04-16] (pol.).
- ↑ Bolesław Lesman [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-04-16] (pol.).
- ↑ a b c d e f GustawG. Romanowski GustawG., Marzec 1968. Czystki antysemickie w łódzkiej prasie, [w:] Kronika Miasta Łodzi, t. 1, bc.wbp.lodz.pl, 2004 [dostęp 2023-04-16] .
- ↑ Magdalena.M. Rzadkowolska Magdalena.M., Tradycje Łodzi wielokulturowej w repertuarze Wydawnictwa Łódzkiego, 2013, OCLC 899898695 [dostęp 2023-04-17] . Brak numerów stron w książce
- ↑ Recepta na miliony | Wydawnictwo Kusiński [online], wydawnictwokusinski.pl [dostęp 2023-04-17] .
- ↑ a b Recepta na miliony – Lesman B. – Księgarnia Odkrywcy, książki historyczne [online], odk.pl [dostęp 2023-04-17] .