Bartłomiej Sabela

Bartłomiej Sabela

Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1982 Poddębice
Zawód, zajęcie	reportażysta, fotoreporter
Strona internetowa

Bartłomiej Sabela (ur. 2 lutego 1982 w Poddębicach) – polski reportażysta, fotoreporter, aktywista.

Życiorys

Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Jako autor reportaży debiutował w 2013 r. książką Może (morze) wróci. Opowieść o Uzbekistanie i ginącym Morzu Aralskim została nagrodzona Bursztynowym Motylem^[1] oraz Nagrodą Magellana^[2]. W październiku 2015 r., w Wydawnictwie Czarne, ukazała się jego druga książka Wszystkie ziarna piasku o Saharze Zachodniej, ostatniej afrykańskiej kolonii, wyróżniona Afrykasem 2015 przez Fundację Afryka Inaczej^[3] i nominowana do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej^[4]. W kwietniu 2017 wydał trzecią książkę Afronauci – reportaż o losach groteskowej Zambijskiej Akademii Kosmicznej, która istniała w Lusace w latach 60.XX w. W 2018 r. otrzymał nagrodę Próg przyznawaną przez magazyn „Kontynenty”^[5]. Wiosną 2023 ukazała się jego najnowsza książka Wędrówka Tusz – reportaż literacki o losie zwierząt we współczesnym świecie^[6]. Książka ta została Książką Reporterską Roku Grand Press^[7]. W 2024 został laureatem 6. edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego w kategorii tekst za opublikowany na łamach „Pisma” reportaż pt. Kraina obiecana^[8]

Sabela jest autorem reportaży z: Algierii, Kenii, Konga, Mauretanii, Nigru i Bhutanu. Zajmował się też tematyką krajową. Swoje artykuły publikował w „Dużym Formacie”, „Kontynentach”, „Piśmie” i „Podróżach”^[5].

• 
  Karolina Kuszlewicz
  i Sylwia Spurek
• 
  Bartłomiej Sabela
• 
  Paweł Wrabec
  i Bartłomiej Sabela

Twórczość

Książki

• Może (morze) wróci (Bezdroża, Gliwice 2013, ISBN 978-83-246-7698-9)^[9]
• Wszystkie ziarna piasku (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2015, drugie wydanie 2021, ISBN 978-83-8049-169-4)^[10]
• Afronauci (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2017, ISBN 978-83-8049-460-2)^[11]
• Wędrówka Tusz (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2023, ISBN 978-83-8191-659-2)^[6]

Wybrane reportaże gazetowe

• Przepraszam, gdzie tu faszyzm? („Duży Format”, 11 sierpnia 2016)
• Pożegnanie z Afryką („Duży Format”, 7 listopada 2016)
• Otwórz się na gwałt („Duży Format”, 5 czerwca 2017)
• Uciekły nawet szczury („Duży Format”, 23 listopada 2017)
• Jądro chciwości („Pismo”, styczeń 2018)
• Dzieci nie chcą śmieci („Duży Format”, 30 lipca 2018)
• Pięć kilometrów z wodą na głowie („Duży Format”, 21 stycznia 2019)
• Kopią, aż domy pękają („Duży Format”, 11 marca 2019)
• Pożegnaj się z rodziną, kapusiu („Duży Format”, 15 lipca 2019)
• Wielka łapanka („Pismo”, czerwiec 2020)
• Z ubojni zwierzę nie ucieka („Pismo”, wrzesień 2020)
• Wędrówka tusz („Pismo”, listopad 2020)
• Gdzie jest haczyk? („Pismo”, luty 2021)
• Tylko koni żal („Pismo”, maj 2021)
• Mur nadziei („Pismo”, wrzesień 2022)
• Pic na wodę („Pismo”, lipiec 2023)
• Kraina obiecana („Pismo”, sierpień 2024)

Aktywizm

Od 2016 roku Sabela brał czynny udział w antyrządowych akcjach i protestach ulicznej opozycji. Był aktywny w demonstracjach broniących praworządności, Trybunału Konstytucyjnego, praw człowieka oraz przyrody, protestach antyfaszystowskich^[12]. Między 2016 a 2020, podobnie jak wielu innych uczestników demonstracji, był wielokrotnie zatrzymywany przez policję, szykanowany, otrzymywał zarzuty z kodeksów wykroczeń i karnego^[13][14][15]. W czerwcu 2020 roku, po tym jak w Warszawie rozwieszono plakaty o ministrze zdrowia Łukaszu Szumowskim^{[16][17][18][19]}, policja wtargnęła do jego domu, przeszukując mieszkanie i rekwirując sprzęt elektroniczny oraz pieniądze^[20]. Sam Sabela został skuty i zatrzymany na 24 godziny^[21]. We wrześniu 2021 brał udział w okupacji siedziby zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża^[22][23]. Wszystkie postępowania w jego sprawie umorzono lub wydano wyroki uniewinniające^[24].

Przypisy

1. Bursztynowy Motyl dla Bartka Sabeli, autora książki Może (morze) wróci [online], Głos Wielkopolski, 12 maja 2014 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
2. Najlepsze przewodniki, książki podróżnicze, mapy – 13 publikacji wyróżnionych Nagrodą Magellana 2013 [online], podroze.se.pl, 23 maja 2014 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
3. AFrykasy roku 2015 [online], Fundacja na rzecz Centrum Wielokulturowego w Warszawie, 28 stycznia 2016 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
4. WojciechW. Proma WojciechW., Nagroda im. Torańskiej [online], Ogólnopolski Turniej Reportażu im. Wandy Dybalskiej [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
5. Bartek Sabela – Wydawnictwo Czarne [online], Wydawnictwo Czarne [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
6. Wędrówka tusz [online], czarne.com.pl [dostęp 2023-05-26] .
7. „Wędrówka tusz” Bartka Sabeli została Książką Reporterską Roku [online], Rynek książki, 14 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-12]  (pol.).
8. Poznaliśmy laureatów Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego [online], pap.pl [dostęp 2024-11-27]  (pol.).
9. HelionH. SA HelionH., Może (morze) wróci, ISBN 978-83-246-6737-6 [dostęp 2022-12-29]  (pol.). Brak numerów stron w książce
10. WydawnictwoW. Czarne WydawnictwoW., Wszystkie ziarna piasku [online], czarne.com.pl [dostęp 2022-12-29] .
11. WydawnictwoW. Czarne WydawnictwoW., Afronauci [online], czarne.com.pl [dostęp 2022-12-29] .
12. MartaM. Woźniak MartaM., Protestowali na ulicach Warszawy, teraz słono za to płacą. Ale oni o tych tysiącach złotych nie myślą [online], wyborcza.pl, 18 lipca 2021 [dostęp 2022-12-29] .
13. MagdalenaM. Chrzczonowicz MagdalenaM., Policja wyłapywała uczestników zakończonego już protestu kobiet. Jednego zatrzymała na 24 godziny [online], oko.press, 17 stycznia 2018 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
14. JustynaJ. Suchecka JustynaJ., Bartek Sabela z Obywateli RP zatrzymany po manifestacji. Za race odpalone przed ratuszem. "Na Marszu Niepodległości płonęły ich tysiące" [online], wyborcza.pl, 14 listopada 2017 [dostęp 2022-12-29] .
15. KUB, Obywatel RP o zachowaniu policji podczas zatrzymania: To, co działo się w radiowozie, było straszne [online], TOK FM, 17 listopada 2017 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
16. Marta K.M.K. Nowak Marta K.M.K., 41 godzin w areszcie, kajdanki, rozbieranie do naga, przysiady. Wstrząsająca rozmowa z Anną W. [online], oko.press, 13 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03]  (pol.).
17. DominikaD. Sitnicka DominikaD., Plakaty w gablotach AMS. Władza straszy "zostawcie Szumowskiego, bo pożałujecie". Co na to AMS? [online], oko.press, 11 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03]  (pol.).
18. Marta K.M.K. Nowak Marta K.M.K., Aktywiści zwolnieni z aresztu. Prawnicy: zarzut absurdalny, zatrzymanie nielegalne. "To represje" [online], oko.press, 11 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03]  (pol.).
19. Robert Kowalski i SebastianR.K.S. Klauziński Robert Kowalski i SebastianR.K.S., News OKO.press. Policja zatrzymała kolejną osobę za plakaty z Szumowskim [online], oko.press, 9 czerwca 2020 [dostęp 2023-01-03]  (pol.).
20. BeataB. Czuma BeataB., Amnesty International staje w obronie aktywistów od plakatów krytykujących Łukasza Szumowskiego [online], www.wirtualnemedia.pl, 20 czerwca 2020 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
21. Activists risk jail for poster campaign [online], www.amnesty.org.uk [dostęp 2022-12-29] .
22. b, Aktywiści okupują siedzibę PCK. Żądają realnej pomocy dla uchodźców na granicy [online], gazetapl, 27 września 2021 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
23. MagdalenaM. Chrzczonowicz MagdalenaM., „Nie ma uchodźców, są ludzie. PCK na granicę!”. Aktywiści okupują siedzibę Polskiego Czerwonego Krzyża [online], oko.press, 27 września 2021 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).
24. AgnieszkaA. Żądło AgnieszkaA., Były przeszukania i zatrzymania. A po roku śledztwo w sprawie plakatów z ministrem Szumowskim umorzono [online], Newsweek, 18 czerwca 2020 [dostęp 2022-12-29]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Strona autora w Wydawnictwie Czarne
• Strona autora w magazynie Pismo
• Wywiad w magazynie Press
• Wywiad w Kulturze Liberalnej
• Recenzja Wszystkich Ziaren Piasku w magazynie Press
• Recenzja Afronautów

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 000000040330320X
• VIAF: 300049675
• LCCN: no2014026478
• PLWABN: 9810656490005606
• NUKAT: n2013142263