Arsenał w Stargardzie

Arsenał w Stargardzie

nr rej. 355 z 12 września 1958
Arsenał, obecnie Archiwum Państwowe
Państwo	Polska
Miejscowość	Stargard
Adres	ul. Basztowa 2
Typ budynku	arsenał
Styl architektoniczny	gotyk
Kondygnacje	4
Ukończenie budowy	ok. 1500
Ważniejsze przebudowy	1635
Zniszczono	ok. 1915, 1945
Odbudowano	1936, 1974-1977
Właściciel	Archiwum Państwowe
Położenie na mapie Stargardu Arsenał w Stargardzie
Położenie na mapie Polski Arsenał w Stargardzie
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Arsenał w Stargardzie
Położenie na mapie powiatu stargardzkiego Arsenał w Stargardzie
53°20′14,5″N 15°02′55,5″E

Arsenał (lub Zbrojownia) – budynek położony w południowej części Starego Miasta w Stargardzie, o wymiarach 12,3 × 16,5 m, powstały ok. roku 1500. Ściany zostały udekorowane (podobnie jak baszta Morze Czerwone) układanymi z cegły zendrówki pasami rombowymi

Budynek początkowo jednokondygnacyjny w różnych okresach zmieniał swoją funkcję. W celu zwiększenia powierzchni z czasem wprowadzono drewniany strop, tworząc dwie kondygnacje. W przyziemiu znajdował się magazyn – zbrojownia, a pierwsze piętro służyło jako warsztat naprawy i produkcji sprzętu wojskowego.

Po pożarze w 1635 roku rozpoczęto przebudowę arsenału, w czasie której oparto sklepienie na dwóch sześciobocznych filarach. Powrócono także do konstrukcji jednopoziomowej. W XIX wieku ponownie przebudowano zbrojownię, przystosowując ją do więzienia. W czasie I wojny światowej obiekt uległ zniszczeniu, a odbudowany został dopiero w 1936 roku. Arsenał ponownie uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej.

Zbrojownię odbudowano w latach 1974–1977, a jej wnętrza przystosowano do funkcji Archiwum Państwowego.

Stargardzki Arsenał stanowi unikat na Pomorzu, ponieważ w żadnym z miast nie zachowała się budowla o podobnym przeznaczeniu.

Bibliografia

• Ober M., Stargard Szczeciński, Warszawa 1988, s. 47-48.
• Olszewski E., Stargardzkie abc, Stargard 2001, s. 11.
• Zenkner J., Stargard. Klejnot na Pomorskim Szlaku, Stargard 2006, s. 65-66.