PROFILBARU.COM

Antonia Zárate
Autor	Francisco Goya
Data powstania	ok. 1811
Medium	olej na płótnie
Wymiary	71 × 58 cm
	Miejsce przechowywania
Lokalizacja	Ermitaż
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antonia Zárate – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi znajduje się w Muzeum Ermitażu w Petersburgu.

Okoliczności powstania

Antonia Zárate y Aguirre Murguía (1775–1811) urodziła się w Barcelonie, była córką aktora i dyrektora zespołu teatralnego. Kontynuowała rodzinną tradycję jako aktorka i śpiewaczka, pracowała głównie w Madrycie, grając drugoplanowe role. Jej mąż Bernardo Gil był aktorem komediowym i tenorem w Teatro del Príncipe w Madrycie, a syn Antonio Gil y Zárate został znanym poetą i dramaturgiem^[1]^[2]. W 1804 Bernardo Gil wyjechał z rodziną na kilka lat do Francji, być może Antonia wróciła do Madrytu na krótko przed spowodowaną gruźlicą śmiercią w 1811^[3]^[4]. Antonia należała do kręgu dramaturga Leandra de Moratína, bliskiego przyjaciela Goi^[5]. Jako wykonawcę testamentu mianowała bankiera Manuela Garcíę de la Prada, również znajomego Goi^[3]^[6].

Goya był utalentowanym i wziętym portrecistą, jego karierze nie zaszkodziła głuchota, na którą cierpiał po przebytej w 1792 roku chorobie. Malował członków rodziny królewskiej, arystokracji, burżuazji, duchownych, polityków, bankierów, wojskowych oraz ludzi związanych z kulturą. Często portretował też swoich przyjaciół z kręgu liberałów i ilustrados^[7]. Był miłośnikiem teatru i namalował podobizny znanych aktorów i aktorek takich jak: Rita Luna, Rosario Fernández „Tyranka” czy Isidoro Máiquez^[8]. Antonię Zárate sportretował dwukrotnie. Starszy portret znajduje się w kolekcji National Gallery of Ireland^[2].

Według Calva Serrallera obraz mógł zostać zamówiony przez Antonia Gila de Zárate, syna portretowanej, po jej śmierci w 1811 roku. Goya mógł użyć poprzedniego portretu jako wzoru, co tłumaczyłoby niemal identyczny kontur ust i nosa oraz ułożenie kosmyków włosów opadających na czoło. Może to być jeden z obrazów wspomnianych przez Valentína Cardererę, według którego syn aktorki posiadał dwa portrety matki namalowane przez Goyę w 1810 i 1811^[2].

Opis obrazu

Aktorka została przedstawiona w popiersiu, na ciemnym tle, ubrana prawdopodobnie w kostium sceniczny. Ma na sobie czerwonawy płaszcz zapinany na złoty guzik, a szeroki kołnierz podkreśla obfity biust damy. Głowę okrywa biała chusta, z której wychodzi półprzezroczysta opaska zawiązana na szyi. Twarz o dużych oczach spogląda w stronę widza z pewną melancholią. Ciemne loki opadają na czoło w postaci dwóch kosmyków^[9].

Przezrocza materiału sukni zostały namalowane z wielką delikatnością i kunsztem^[9]. Technika opiera się na szybkich i energicznych pociągnięciach pędzla^[10]. Według Gudiola płaskie atramentowe tło bez efektów świetlnych ani przestrzennych służy jako kontrast, który nadaje intensywność kształtom, a tym samym sugeruje rzeczywistą przestrzeń^[11].

Proweniencja

Obraz należał do syna aktorki, Antonia Gila de Zárate, a następnie do różnych kolekcji prywatnych: księcia Medina Sidonia i markiza de Villafranca w Madrycie, Gimpel et Wildenstein w Paryżu i Howarda George’a w Nowym Jorku. Kolejny właściciel Armand Hammer przekazał go Muzeum Ermitażu w 1972^[10].

Przypisy

↑ Xavier Bray: Goya: Los Retratos. Londres: Turner Libros, 2015, s. 148–150, 241, kat. 44. ISBN 978-84-1635-484-9.
↑ ^a ^b ^c Goya: La imagen de la mujer. Francisco Calvo Serraller (red.). Madryt: Museo Nacional del Prado, 2001, s. kat. 77. ISBN 84-95452-08-1.
↑ ^a ^b Manuela Mena: Doña Antonia Zárate y Aguirre. W: Wilfried Seipel, Peter-Klaus Schuster: Goya – Prophet der Moderne. Berlin/Wien: Nationalgalerie/Kunsthistorisches Museum, 2005, s. 244–245, kat. 94. ISBN 978-3-8321-7563-4.
↑ Stephanie Stepanek, Frederick Ilchman, Janis Tomlinson, Clifford Ackley, Jane Braun: Goya: Order & Disorder. Boston: Museum of Fine Arts w Bostonie, 2014, s. 194, 196. ISBN 0-87846-808-0.
↑ Manuela Mena, Martin Schwander, Wolfram Pichler, Andreas Beyer, Gudrun Maurer: Goya. Madrid: Fondation Beyeler, Ediciones El Viso, 2020, s. 202, kat. 207. ISBN 978-84-12-15506-8.
↑ Manuela Mena, Gudrun Maurer, Virginia Albarrán: Goya: retratos de vascos y navarros. Bilbao: Museo de Bellas Artes de Bilbao, 2018, s. 26–27. ISBN 84-96763-80-3.
↑ Pablo J. Rico: Juan Meléndez Valdés. W: Praca zbiorowa: Goya (Catálogo Exposición Ayuntamiento de Zaragoza). Zaragoza: Electa España, 1992, s. 80–81. ISBN 84-88045-37-9.
↑ Arnauld Brejon De Lavergnée: Goya, un regard libre. Lille: Reunion Des Musees Nationaux, 1998, s. 198–199. ISBN 2-7118-3762-9.
↑ ^a ^b Antonia Zárate. Fundación Goya en Aragón. [dostęp 2021-10-28]. (hiszp. • ang.).
↑ ^a ^b José Luis Morales y Marín: Goya. Catálogo de la pintura. Zaragoza: Real Academia de Nobles y Bellas Artes de San Luis, 1994, s. 305, kat. 396. ISBN 84-600-9073-6.
↑ José Gudiol: Goya, 1746 – 1828. Biografía, estudio analítico y catálogo de sus pinturas. T. I. Madrid: Polígrafa, 1970, s. 345, kat. 562.

Bibliografia

Aureliano de Beruete: Goya, pintor de retratos. T. I. Madrid: Blas y Cia, 1916.
August L. Mayer: Francisco Goya. Barcelona: Labor, 1925, s. kat. 456.
Xavier Desparmet Fitz-Gérald: L’oeuvre peint de Goya. T. II. Paris: F. de Nobele, 1928-1950, s. 83, kat. 365.
Francisco Javier Sánchez Cantón: Vida y obras de Goya. Madrid: Editorial Peninsular, 1951, s. 104.
José Camón Aznar: Fran. de Goya. T. III 1797–1812. Zaragoza: Caja de Ahorros de Zaragoza, Aragón y Rioja, 1980, s. 155. ISBN 84-500-4165-1.
Pierre Gassier, Juliet Wilson Bareau: Vida y obra de Francisco Goya: reproducción de su obra completa, pinturas, dibujos y grabados. Barcelona: Juventud, 1974, s. 262, kat. 893. ISBN 84-261-5682-7.
Rita de Angelis: L’opera pittorica completa di Goya. Milan: Rizzoli, 1974, s. 124, kat. 518.