Andrzej Czajkowski

Andrzej Czajkowski

Imię i nazwisko	Robert Krauthammer
Data i miejsce urodzenia	1 listopada 1935 Warszawa
Pochodzenie	żydowskie
Data i miejsce śmierci	26 czerwca 1982 Oxford
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	pianista, kompozytor
Strona internetowa

Andrzej Czajkowski właśc. Robert Krauthammer, w trakcie kariery na Zachodzie posługiwał się nazwiskiem André Tchaikowsky^[1] (ur. 1 listopada 1935 w Warszawie, zm. 26 czerwca 1982 w Oxfordzie^[2]) – polski pianista i kompozytor pochodzenia żydowskiego.

Życiorys

Urodzony jako Robert Krauthammer, okupację niemiecką przeżył pod zmienionym nazwiskiem Czajkowski i przy tym nazwisku pozostał po wojnie. Ukrywał się m.in. w domu przy ul. Kaliskiej 17^[3].

W latach 1948–1951 uczył się w konserwatorium w Paryżu. Gdy ukończył je ze złotym medalem władze PRL zachęciły go do powrotu do Polski, oferując znakomite możliwości studiowania i koncertów^[4]. W Polsce pozostał do 1956, potem mieszkał do końca życia w Londynie. Studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Uczeń Stanisława Szpinalskiego, Lazare’a Lévy’ego, Kazimierza Sikorskiego, Stefana Askenasego.

Laureat VIII nagrody na V Konkursie Chopinowskim w 1955 roku.

Laureat III nagrody na międzynarodowym konkursie pianistycznym Królowej Elżbiety Belgijskiej w Brukseli w 1956^[5], po którym nie powrócił do Polski.

Jest bohaterem reportażu „Hamlet” Hanny Krall, wydrukowanego w zbiorach Dowody na istnienie i Żal.

Popularyzatorem i wykonawcą jego muzyki w Polsce jest pianista Maciej Grzybowski^[6].

Zainteresowanie Czajkowskim rozbudziła premiera opery Kupiec wenecki w Bregencji w 2014 roku. Efektem stało się pojawienie licznych publikacji na temat kompozytora^[7].

Był homoseksualistą^[8][9].

Ważniejsze utwory

• Sonata na klarnet i fortepian op. 1 (1959)
• I Kwartet smyczkowy A-dur op. 3 (1969-1970)
• II Koncert fortepianowy op. 4 (1966-1971)
• II Kwartet smyczkowy C-dur op. 5 (1973-1975)
• Opera „Kupiec wenecki” (prawykonanie podczas Festiwalu Muzycznego w Bregencji w 2013, polska prapremiera: 24.10.2014 Teatr Wielki - Opera Narodowa)

Przypisy

1. Andre Tchaikowsky Website [online], andretchaikowsky.com [dostęp 2022-05-10] .
2. Michał Czajka, Marta Młodkowska, Apolonia Umińska-Keff: Relacje z czasów zagłady: inwentarz, Wydania 2001-3000. Żydowski Instytut Historyczny, 2002, s. 252. ISBN 978-83-85888-02-4.
3. Adam Piechowski: Losy spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie w latach okupacji niemieckiej. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 98. ISBN 83-209-0837-X.
4. JacekJ. Marczyński JacekJ., Wielka miłość trudnego artysty, „Rzeczpospolita” [dostęp 2013-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2013-07-31] .
5. Laureates [online], queenelisabethcompetition.be [dostęp 2020-03-19]  (fr.).
6. Maciej Grzybowski: Andrzej Czajkowski: Pianista [1]; Ruch Muzyczny 2015 nr 1.
7. Np. w „Ruchu Muzycznym”: o kolekcji pamiątek [1]; korespondencja [2].
8. 7 sonetów do diabła stróża (Andrzej Czajkowski przypominany) [online], Culture.pl [dostęp 2022-05-10]  (pol.).
9. HannaH. Krall HannaH., Dowody na istnienie, Poznań: Wydawn. A5, 1996, ISBN 83-85568-24-7, OCLC 38142419 [dostęp 2022-05-10] . Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa o Andrzeju Czajkowskim

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000110684977
• VIAF: 66660330
• LCCN: n87809878
• GND: 132674076
• BnF: 13988838m
• SUDOC: 250635135
• NLA: 49786957
• NKC: xx0324187
• BNE: XX1511030
• NTA: 353209848
• CiNii: DA19349064
• PLWABN: 9810599620105606
• NUKAT: n96030051
• J9U: 987007285240805171
• LIH: LNB:LgZ;=Bj
• RISM: people/41009944

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3888968