Ogólny wzór strukturalny
Acetylenki , M–C≡C–M i M–C≡C–~ (gdzie M = atom dowolnego metalu ) – grupa związków metaloorganicznych , kompleksy alkilowe alkinów . Na ogół nietrwałe[1] . W związkach tych jeden lub oba atomy wodoru z acetylenu są zastąpione atomami dowolnego metalu . Podwójnie podstawione pochodne acetylenu można także uważać za rodzaj węglików , gdyż zawierają wyłącznie atomy węgla i metalu.
Czasami pod tym terminem rozumie się również kompleksy alkinowe i kompleksy alkilidynowe (patrz: kompleks acetylenowy ).
Otrzymywanie
Acetylenki można otrzymać przez działanie alkinów na roztwory soli metali ciężkich (np. srebra i miedzi ). Karbid (CaC2 ) jest wytwarzany w przemyśle w reakcji tlenku wapnia z koksem .
Właściwości
Acetylenki litowców i berylowców rozkładają się pod wpływem wilgoci, a z wodą reagują gwałtownie. W chemii organicznej są wykorzystywane jako źródło grupy − C≡ C− [2] . Z kolei acetylenki metali ciężkich są odporne na wilgoć i są stabilne na powietrzu, natomiast eksplodują od uderzenia i są stosowane jako inicjujące materiały wybuchowe [2] , np. w spłonkach [1] .
Przykłady acetylenków
Przypisy
↑ a b Podręczny słownik chemiczny , Romuald R. Hassa (red.), Janusz J. Mrzigod (red.), Janusz J. Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 14, ISBN 83-7183-240-0 .
↑ a b Acetylides , [w:] Robert R. Matyáš Robert R. , Jiří J. Pachman Jiří J. , Primary Explosives , Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, 2013, s. 303, DOI : 10.1007/978-3-642-28436-6 , ISBN 978-3-642-28435-9 (ang. ) .