3 halerze (cz. 3 haléře, słow. 3 haliere) – czechosłowacka moneta obiegowa o nominale 3 halerzy bita w latach 1953 i 1954, jednak pozostająca w obiegu aż do roku 1976.
Wzór
W centralnej części awersu umieszczono pochodzące z małego herbu Czechosłowacji godło państwowe – heraldycznego wspiętego lwa w koronie o podwójnym ogonie. Na jego piersi znajdował się herb Słowacji – podwójny krzyż na trójwzgórzu. Poniżej umieszczono rok bicia (zapisany zewnętrznie), zaś wzdłuż otoku inskrypcję „REPUBLIKA ČESKOSLOVENSKÁ” (zapisaną wewnętrznie)[2][4].
Rewers monety przedstawiał duży, zapisany arabską cyfrą nominał pod pięcioramienną gwiazdą otoczony wieńcem gałązek lipowych, które u dołu przewiązane były wstęgą[2][4].
Nakład
Podstawą prawną wprowadzenia monet nowego wzoru była ustawa z 30 maja 1953 r. o reformie walutowej[5]. Zgodnie z postanowieniami zarządzenia Ministra Finansów z tego samego dnia trzyhalerzowe monety bito z krążków o gładkim rancie, grubości 1[2] i średnicy 18 mm[4]. Jedna sztuka ważyła 0,66 g[1][2][3]. Wytwarzano je z aluminium[1][2][3], choć dokładny stop nie został zdefiniowany w żadnym akcie prawnym (według jednej z wersji był to stop Al96,65Mg3Mn0,35)[6]. Nie podano także autora wzoru monet[2], choć wskazuje się, że projekt powstał w Związku Radzieckim[6].
Pierwsze egzemplarze z 1953 roku powstały w mennicy w Leningradzie, jednak w trakcie tego samego roku produkcję przeniesiono do słowackiej Kremnicy. Monety o tym wzorze bito jedynie do roku 1954, po czym zastąpiono je wariantem z 1962 roku[2][7]. Oba typy uległy denominacji z końcem stycznia 1976 roku[8]. Łącznie wybito nieco ponad 90 mln sztuk tych monet[1], z czego 40 mln w pierwszym roku[2].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e ThomasT. Michael ThomasT., RichardR. Giedroyc RichardR., 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 682, ISBN 978-1-4402-4797-2 .
- ↑ a b c d e f g h i ĽudovítĽ. Malinovský ĽudovítĽ., sr., ČSR 3 h 1953 Tri haliere [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-02] (słow.).
- ↑ a b c Czechosłowacja 3 halerze, 1953-1954 [online], ucoin.net [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15] (pol.).
- ↑ a b c Vyhláška ministra financí ze dne 30. května 1953 o vydání peněz vzoru 1953, „Sbírka zákonů”, č. 45/1953 Sb. (čá 27/1953), epravo.cz, 30 maja 1953 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Zákon ze dne 30. května 1953 o peněžní reformě, „Sbírka zákonů”, č. 41/1953 Sb. (čá 25/1953), epravo.cz, 30 maja 1953 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ a b MichalM. Biľak MichalM., MiroslavM. Jízdný MiroslavM., Zberateľský katalóg mincí Československa 1980, wyd. II, Koszyce: Slovenská numizmatická spoločnosť, 1981, s. 77 (słow.). za: ĽudovítĽ. Malinovský ĽudovítĽ., sr., Zoznam sporných údajov o minciach [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-24] (słow.).
- ↑ Vyhláška ministra financí ze dne 23. listopadu 1962 o vydání bankovek po 100 Kčs a mincí po 25 haléřích, 5 haléřích a 3 haléřích nového vzoru a o stažení bankovek po 10 Kčs vzoru 1953, „Sbírka zákonů”, č. 110/1962 Sb. (čá 59/1962), epravo.cz, 29 listopada 1962 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ Vyhláška Federálního ministerstva financí ze dne 7. listopadu 1975 o stažení mincí po 3 haléřích, „Sbírka zákonů”, č. 131/1975 Sb. (čá 31/1975), epravo.cz, 28 listopada 1953 [dostęp 2018-09-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
.png)
