3 grosze 1816 Preuss – moneta trzygroszowa bita w Berlinie i Wrocławiu w roku 1816 na stopę menniczą zbliżoną do polskiej z 1766 r.[1], o identycznych parametrach jak moneta 3 grosze 1816 bita dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego[2].
Awers
W centralnej części umieszczono ukoronowaną owalną tarczę z orłem pruskim, otoczoną wieńcem dębowym[2].
Rewers
Na tej stronie umieszczono cyfrę 3, pod nią napis „GROSCHEN”, poniżej „PREUSS:”, poniżej rok 1816, a na samym dole znak mennicy – literka A albo B, u góry, w półkolu napis: „60 EINEN THALER”[2].
Opis
Moneta była bita w miedzi, w mennicach w Berlinie (literka A) i we Wrocławiu (literka B)[2]. Stopień rzadkości poszczególnych odmian przedstawiono w tabeli:
| Nominał
|
Rok
|
Nazwa
na rewersie
|
Znak
mennicy
|
Mennica
|
Stopień
rzadkości
|
Liczba
egzemplarzy
|
Uwagi
|
| 3 grosze
|
1816
|
PREUSS
|
A
|
Berlin
|
R8[2]
|
2–3
|
istnieją monety z napisem na rewersie GR.HERZ./POSEN zamiast PREUSS
|
| 3 grosze
|
1816
|
PREUSS
|
B
|
Wrocław
|
R8[2]
|
2–3
|
istnieją monety z napisem na rewersie GR.HERZ./POSEN zamiast PREUSS
|
Moneta pod każdym względem, z wyjątkiem nazwy prowincji na rewersie – PREUSS zamiast GR.HERZ. POSEN, jest identyczna z monetą trzygroszową wybitą w tym samym roku i w tych samych mennicach dla Wielkiego Ksiestwa Poznańskiego[2]. Ze względu na upływ czasu i całkowity brak jakichkolwiek oficjalnych informacji z mennic w Berlinie i we Wrocławiu jak również z odpowiedniego ministerstwa pruskiego, rozstrzygnięcie kwestii przeznaczenia tej monety jest w XXI w. niewykonalne. Część kolekcjonerów uznaje ją jako monetę początkowego, tzn. omyłkowego bicia dla Wielkiego Księstwa Poznańskiego[3], inni twierdzą, że była przeznaczona dla Prus Wschodnich i Prus Zachodnich[4].
Ponieważ Prusy Zachodnie utworzone w 1773 r., będące w unii monetarnej z Prusami Wschodnimi, były ziemiami zabranymi I Rzeczypospolitej w 1772 r., częścią Prus Wschodnich utworzonych w 1772 r. była Warmia, odebrana I Rzeczypospolitej w wyniku tego samego rozbioru, a Wielkie Księstwo Poznańskie powstało z części ziem Księstwa Warszawskiego, moneta 3 grosze 1816 PREUSS ma swoje miejsce w numizmatyce polskiej.
Praktycznie taki sam dylemat dotyczy:
- rzadkiej półgroszówki (R6) z 1796 roku bitej we Wrocławiu, gdzie zamiast BORUSS MERID jest napis REGNI BORUSS[4]
- bardzo rzadkich trzygroszówek (R8) z 1796 roku bitych w mennicach w Berlinie i Wrocławiu, gdzie zamiast BORUSS MERID jest napis BORUSSIAE[5].
Zobacz też kategorię: Monety zaboru pruskiego.Zobacz też
Przypisy
- ↑ BorysB. Paszkiewicz BorysB., Podobna jest moneta nasza do urodnej panny. Mała historia pieniądza polskiego, Warszawa: Warszawskie Centrum Numizmatyczne, 2012, s. 176-177 .
- ↑ a b c d e f g TadeuszT. Iger TadeuszT., Katalog trojaków polskich, 2008, s. 278 .
- ↑ TadeuszT. Iger TadeuszT., Katalog trojaków polskich, 2008, s. 277 .
- ↑ a b EdmundE. Kopicki EdmundE., Ilustrowany skorowidz pieniędzy polskich i z Polską związanych, 1995, s. 404 .
- ↑ TadeuszT. Iger TadeuszT., Katalog trojaków polskich, 2008, s. 271 .
