Armata C/30 na podstawie LC/30 na okręcie szkolnym „Drache”Armata C/30 na krążowniku „Nürnberg”
Armata przeciwlotnicza 3,7 cm (37 mm) SK C/30 – niemiecka morska półautomatycznaarmata przeciwlotnicza z lat 30. XX wieku, standardowe lekkie działo przeciwlotnicze niemieckich okrętów okresu II wojny światowej, używana głównie w postaci sprzężonej po 2 lufy, a także w pojedynczej.
Warianty i opis
Armata kalibru 3,7 cm SK C/30 została zaprojektowana w 1930 roku, do masowej produkcji i do służby weszła od 1934[1]. Wywodziła się z armaty lądowej Flak 18[2]. Skrót SK (lub S.K.) oznaczał Schiffskanone (armata okrętowa), a C – rok konstrukcji[3]. Przede wszystkim używano jej na podwójnie sprzężonej podstawie Dopp.L. C/30 (Doppellafette – podwójna laweta) na prawie wszystkich większych i średnich niemieckich okrętach tego okresu, do II wojny światowej włącznie. Podstawa miała obsadę 6-osobową. Maksymalna liczba podstaw to 8 na pancernikach typu Bismarck, na krążownikach ciężkich stosowano 6, na lekkich 4, a na niszczycielach 2 (często w toku wojny ich liczbę zwiększano)[1]. Podwójna podstawa była wyposażona w stabilizację żyroskopową, co dawało teoretycznie wysoką celność mimo ruchu okrętu, lecz w praktyce rozwiązanie to nie spełniało oczekiwań i stwarzało problemy w eksploatacji[1]. Stabilizacja okazała się mało skuteczna, zwłaszcza przy bardziej gwałtownych ruchach małych okrętów, a nadto mechanizmy i obwody elektryczne były wrażliwe na wilgoć i zimno, co powodowało korodowanie napędów i zwarcia[4].
Drugim wariantem była pojedyncza podstawa L. C/30, głównie dla małych jednostek, w tym kutrów torpedowych oraz jednostek pomocniczych, która od 1934 roku występowała w wariancie L. C/34 z tarczą ochronną grubości 8 mm[2]. Ostatnim wariantem była zmodyfikowana armata SK C/30U na pojedynczej podstawie Ubts.L. C/39 dla okrętów podwodnych, która mogła być zanurzana[5].
Pomimo wysokich osiągów balistycznych zapewnianych przez długą lufę (długości 83 kalibrów), była ona średnio skuteczną bronią do celów obrony przeciwlotniczej, gdyż była armatą półautomatyczną – każdy nabój musiał być ładowany ręcznie po wystrzale, co powodowało niską szybkostrzelność praktyczną. Z tej przyczyny w toku wojny zaczęto ją zastępować automatycznymi armatami 3,7 cm KM42 i KM43[1].
Działa używano nie tylko na niemieckich okrętach, pewną ich partię wyeksportowano przed wojną do Hiszpanii[1]. Używano ich m.in. na hiszpańskich krążownikach typu Principe Alfonso, Canarias i Méndez Núñez[6]. Sześć pojedynczych armat zamontowano przed wojną na greckim krążowniku „Averof”[7].
Werner Stehr, Siegfried Breyer: Leichte und mittlere Artillerie auf deutschen Kriegsschiffen. Wölfersheim-Berstadt: Podzun-Pallas-Verlag, 1999, seria: Marine-Arsenal. Sonderheft band 18. ISBN 3-7909-0664-6. (niem.).
S. Patianin, A. Daszjan, K. Bałakin, M. Barabanow, K. Jegorow: Kriejsiera Wtoroj mirowoj. Ochotniki i zaszczitniki (Крейсера Второй мировой. Охотники и защитники). Moskwa: Jauza – Kollekcyja – EKSMO, 2007, seria: Arsenał Kollekcyja. ISBN 5-699-19130-5. (ros.).
