9 października 1924 roku przy 29 Pułku Artylerii Polowej w Grodnie została sformowana Samodzielna Bateria Artylerii Przeciwlotniczej Nr 2[1]. W lipcu 1926 roku na bazie baterii został sformowany Samodzielny Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej Nr 1[2][1][a]. W kwietniu 1929 roku dywizjon został podporządkowany dowódcy 11 Grupy Artylerii[3]. W 1930 roku 1 Samodzielny Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej został przemianowany na 2 Dywizjon Artylerii Przeciwlotniczej. W następnym roku dywizjon został wyłączony ze struktury 29 pap[1].
dowództwo dyonu półstałego artylerii plot. nr 131,
bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 131,
bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 132,
bateria półstała artylerii plot. 75 mm typ II nr 133,
bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ A nr 20,
bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ A nr 29,
bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ B nr 84,
bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ B nr 94,
pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 301,
pluton półstały artylerii plot. 40 mm nr 302.
Wszystkie jednostki był mobilizowane w grupie jednostek oznaczonych kolorem brązowych, podgrupa „2”. Czas mobilizacji poszczególnych jednostek wynosił od 20 do 44 godzin[4].
23 sierpnia 1939 roku została zarządzona mobilizacja jednostek „brązowych” na terenie Okręgu Korpusu Nr III. Początek mobilizacji został wyznaczony na godz. 6.00 następnego dnia[5].
Ppor. Jerzy Rybołowicz przeprowadził mobilizację plutonu półstałego artylerii plot. 40 mm nr 301, a następnie przekazał jego dowództwo por. rez. Stanisławowi Maurycemu Fajansowi[6][b].
26 sierpnia 1939 roku bateria motorowa artylerii plot. 40 mm typ A nr 20 wyjechała z Grodna transportem kolejowym. Następnego dnia przybyła do Małkini, gdzie otrzymała zadanie obrony przeciwlotniczej mostów na rzece Bug pod Małkinią[8].
5 maja 1938 roku Minister Spraw Wojskowych zatwierdził wzór sztandaru 2 daplot[28].
10 listopada 1938 roku na Polu Mokotowskim w Warszawie gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki wręczył dywizjonowi sztandar ufundowany przez społeczeństwo Grodna[29].
Na prawej stronie płatu sztandaru umieszczono w rogach numer dywizjonu według wzoru ustalonego w „Dzienniku Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych” nr 6 z 1937., poz. 77.
Na lewej stronie znajdowały się na tarczach w poszczególnych rogach:
w prawym górnym - wizerunek Matki Boskiej Ostrobramskiej
w prawym dolnym - godło miasta Grodna
w lewym górnym - wizerunek św. Barbary - patronki artylerzystów
w lewym dolnym - odznaka pamiątkowa 2 dywizjonu artylerii przeciwlotniczej.
Na dolnym ramieniu Krzyża Kawalerskiego wyhaftowany napis „Grodno 20 VII 1926”, upamiętniający datę i miejsce powstania dywizjonu.
↑Według Piotra Zarzyckiego był to dywizjon numer „3”, lecz dywizjon o tym numerze funkcjonował przy 3 Pułk Artylerii Ciężkiej w Wilnie. Ponadto autor podał, że przeformowanie baterii w dywizjon nastąpiło w kwietniu 1926 roku
↑Stanisław Maurycy Fajans urodził się 23 czerwca 1902 roku w Warszawie, w rodzinie Edwarda i Marty z Rappaportów. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1930 roku w korpusie oficerów rezerwy artylerii. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział w rezerwie do 2 daplot w Grodnie. 6 września 1944 roku w Warszawie został aresztowany przez Niemców i wywieziony do obozu w Pruszkowie. Uznany przez Sąd Grodzki w Warszawie za zmarłego. Monitor Polski nr 103 z dnia 8 października 1946 roku[7]
↑Początkowo pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu, a dopiero w 1931 roku, po awansie na majora, został zatwierdzony na tym stanowisku
↑Kazimierz de Latour urodził się 8 marca 1905 roku w rodzinie Stefana, generała brygady, i Hipolity Zaftyrzec. Absolwent Oficerskiej Szkoły Artylerii z 1928 roku
↑Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[17].
↑por. Józef Pepłowski wiosną 1940 roku został zamordowany w Charkowie[18]
Zbigniew Moszumański. Sztandary i odznaki jednostek przeciwlotniczych do roku 1939. „Przegląd Wojsk Lądowych”. 9 (447), 1996. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN0478-6688.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Piotr Zarzycki: 29 Pułk Artylerii Lekkiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1999, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-87103-87-X.
Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.