25 halerzy (cz. 25 haléřů, słow. 25 halierov) – czechosłowacka moneta obiegowa o nominale 25 halerzy bita w latach 1962–1964, jednak pozostająca w obiegu aż do roku 1972.
Wzór
W centralnej części awersu znalazł się herb Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej – wizerunek znajdującego się na tarczy w kształcie husyckiej pawęży czeskiego wspiętego lwa o podwójnym ogonie. Na jego piersi umieszczono mniejszą tarczę z reprezentującym Słowaków symbolem watry na tle sylwetki tatrzańskiego szczytu Krywań. Wokół tarczy widniała legenda: zapisana wewnętrznie nazwa kraju („ČESKOSLOVENSKÁ SOCIALISTICKÁ REPUBLIKA”), u dołu zaś zapisany zewnętrznie rok bicia[1][4].
Rewers monety przedstawiał duży, zapisany arabskimi cyframi nominał pod pięcioramienną gwiazdą otoczony wieńcem gałązek lipowych, które u dołu przewiązane były wstęgą[1][5][4].
Nakład
Moneta według projektu z 1962 roku stanowiła modyfikację 25 halerzy z roku 1953. Zmiana wzoru awersu spowodowana była przyjęciem dwa lata wcześniej socjalistycznej nomenklatury i symboliki. Zarządzeniem ministra finansów z dnia 23 listopada 1962 r. przewidziano, że nowe monety będą posiadały te same parametry fizyczne i wzór co wcześniejszy wariant, z uwzględnieniem jednak nowego herbu i nowej nazwy kraju[4]. Tym samym zastosowanie miały wytyczne zawarte w zarządzeniu Ministra Finansów z 30 maja 1953 r. – 25-halerzowe monety bito z krążków o ząbkowanym rancie[5], grubości 1,2[1] i średnicy 24 mm[5]. Jedna sztuka ważyła 1,43 g[1][2][3]. Wytwarzano je z aluminium[2][1][3], choć dokładny stop nie został zdefiniowany w żadnym akcie prawnym (według jednej z wersji był to stop Al96,65Mg3Mn0,35)[6]. Nie podano także autora wzoru monet[1], choć sugeruje się, że autorką awersu mogła być Marie Uchytilová[6].
Monety, które bito w mennicy w Kremnicy[1], trafiły do obiegu 1 grudnia 1962 r.[4] Wytworzono zaledwie trzy roczniki w łącznej liczbie 69,88 mln sztuk[1][2]. Wycofano je z obiegu z końcem roku 1972, jednocześnie z wcześniejszym wariantem z 1953 roku[7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j ĽudovítĽ. Malinovský ĽudovítĽ., sr., ČSSR 25 h 1962 Dvadsaťpäť halierov [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-13] (słow.).
- ↑ a b c d e ThomasT. Michael ThomasT., RichardR. Giedroyc RichardR., 2018 Standard Catalog of World Coins 1901-2000, wyd. 45, Iola: Krause Publications, 2017, s. 684, ISBN 978-1-4402-4797-2 .
- ↑ a b c Czechosłowacja 25 halerzy, 1962-1964 [online], ucoin.net [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-09] (pol.).
- ↑ a b c d Vyhláška ministra financí ze dne 23. listopadu 1962 o vydání bankovek po 100 Kčs a mincí po 25 haléřích, 5 haléřích a 3 haléřích nového vzoru a o stažení bankovek po 10 Kčs vzoru 1953, „Sbírka zákonů”, č. 110/1962 Sb. (čá 59/1962), epravo.cz, 29 listopada 1962 [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ a b c Vyhláška ministra financí ze dne 30. května 1953 o vydání peněz vzoru 1953, „Sbírka zákonů”, č. 45/1953 Sb. (čá 27/1953), epravo.cz, 30 maja 1953 [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
- ↑ a b MichalM. Biľak MichalM., MiroslavM. Jízdný MiroslavM., Zberateľský katalóg mincí Československa 1980, wyd. II, Koszyce: Slovenská numizmatická spoločnosť, 1981, s. 83 (słow.). za: ĽudovítĽ. Malinovský ĽudovítĽ., sr., Zoznam sporných údajov o minciach [online], coins.lmsystem.sk [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-24] (słow.).
- ↑ Vyhláška ministra financí Československé socialistické republiky ze dne 24. srpna 1972 o stažení mincí po 25 haléřích a 3 Kčs a o stažení státovek po 5 Kčs a 3 Kčs, „Sbírka zákonů”, č. 63/1972 Sb. (čá 19/1972), epravo.cz, 11 września 1972 [dostęp 2019-06-23] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-11] (cz.).
.png)
