Gaspıralı, którego nazwisko pochodzi od miasta Gaspra, skąd wywodził się jego ojciec, urodził się we wsi Uchuköy w pobliżu Bakczysaraju. Pochodził z rodziny szlacheckiej; odebrał staranną edukację[3].
Realizował swoje plany głównie dzięki założonej przez siebie i syna, w 1883 roku gazecie Tercüman[4]. W swoich publikacjach wzywał do zjednoczenia ludów tureckich i ich modernizacji na wzór europejski. Główną rolę w procesie modernizacji przyznawał powszechnej edukacji. Krytykował klerykalny model edukacji, który według niego zbyt duży nacisk kładł na sprawy religii[5][1].
Był również pomysłodawcą gazety przeznaczonej dla kobiet Alem-i Nisvan, którą redagowała jego córka Şefiqa[6] oraz gazetki dla dzieci. Swoją siostrę, Pembe Bolatukową, zachęcił do założenia szkoły dla dziewcząt w Bakczysaraju[7].
Był jednym z organizatorów I Wszechrosyjskiego Kongresu Muzułmańskiego oraz jednym z założycieli i przywódców partii Unia Muzułmańska (İttifaq âl-Möslimin), skupiającej muzułmańskich intelektualistów w Rosji[8].
↑Jacob M.J.M.LandauJacob M.J.M., Jacob M.J.M.LandauJacob M.J.M., Pan-Turkism: from irredentism to cooperation, wyd. 2d rev. and updated ed, Bloomington: Indiana University Press, 1995, s. 11-12, ISBN 978-0-253-32869-4 [dostęp 2024-05-25].
