La diocèsi de Pàmias (en latin : Dioecesis Apamiensis) es una diocèsi de la Glèisa Catolica, creada en 1295. Dempuèi 1910, en tant que diocèsi del departament d'Arièja[1], pòrta lo nom de Diocèsi de Pàmias, Coserans e Mirapeis.
Istòria
Per tal d'escantir l'eretgia catara, les papas de la fin del sègle XIII e del començament del sègle XIV trocegèron las diocèsis immensas de Tolosa e de Narbona que permetián pas un enquadrament dels fidèls, çò qu'èra dejà l'idèa de Folquet de Marselha per la de Tolosa.
La bulla Romanus Pontifex del papa Bonifaci VIII, datada del 23 de julhet de 1295, creèt la diocèsi de Pàmias[2] per desmembrament de la diocèsi de Tolosa. Aquela primièra diocèsi de Pàmias, que correspondiá a una gròssa mitat sud (mes benlèu pas la pus rica e poblada, pr'amor dels Pirenèus) de l'anciana diocèsi de Tolosa, èra de talha considerabla, puèi que permetèt la creacion d'autras tres diocèsis.
Per la bulla Salvator noster del 11 de julhet de 1317, le papa Joan XXII anaucèt la diocèsi de Tolosa al reng d'archidiocèsi [3]. La diocèsi de Pàmias, que dependiá abans de Narbona, venguèt atal una de sas suffragantas.
Le 26 de setembre de 1317, una partida del territòri de la diocèsi de Pàmias foguèt autrejada a la novèla diocèsi de Mirapeis erigida per Joan XXII [4]. Una autra partida anèt a la diocèsi de Rius le 11 de julhet [5] e una autra a la de Sant Pàpol[6].
Per la Constitucion Civila del Clergat del 12 de julhet de 1790, l'Assemblada Nacionala Constituenta suprimiguèt la diocèsi de Pàmias. Mes le papa Piu VI non reconeguèt aquela constitucion. La diocèsi foguèt abolida pel Concordat de 1801 e la bulla Qui Christi Domini del papa Piu VII, datada del 29 de novembre de 1801[7], atal coma las de Coserans e de Mirapeis.
Per la bulla Paternae charitatis del 6 d'octobre de 1822, Piu VII restabliguèt la diocèsi de Pàmias pel departament d'Arièja, fòra de las 7 comunas del canton de Quergut[8], qu'an de relacions malaisidas ambe la rèsta de la diocèsi.
Le 11 de març de 1910, l'avesque de Pàmias foguèt autorizat a ajustar a son títol los dels avescats suprimits de Coserans (Sent Líser) e de Mirapeis (Dioecesis Apamiensis-Couseranensis-Mirapicensis, en latin).
Territòri avant 1789
Contenèva las comunas actualas seguentas:
Aliat, Alvièrs, Api, Aravaut, Arnava, Arnhac, Artics, Ascon, Aston, Aulòs, Aurús, Ausat, Axiat, la Bastida de Lordat, Baulon, Benagas, Boan, Bompàs, Bonac, le Bòsc, Braçac, Brèbe, Burret, las Cabanas, Caissacs, Capoleg e Junac, le Carlaret, Casals, Casanòva, Sèrras e Alens, Castèlverdun, Causson, Cèlas, Coçan, Còs, Crampanhan, Dalon, les Eissarts, l’Èrm, Escòça, l’Espitalet, Ferrièras, Fois, Ganac, Garanon, Genat, Gestièrs, Golhièr, Gorbit, Gudàs, Ilièr e la Ramada, Inhaus, Larcat, Larnat, Lercol, Lhassur, Lhordat, Lobens, Lobièras, Ludièrs, Lusenac, Malleon, Mèrcus, Garravet e Amplanh, Merens, Miglòs, Montalhon, Montaut, Montgalhard, Montoliu, Nhaus, Orgeis, Orlun, Ornolac e Ussat, Pèrlas e Castelhet, Pradas, Pradièras, Praiòls, Puèg, la Puèja, les Pujòls, Quièr, Ravat, Rius de Pelapòrt, Sant Amador, Sent Amanç, Sent Bauselh, Sent Felitz de Riutòrt, Sent Joan de Verges, Sant Joan del Falgar, Sent Martin de Caralp, Sent Pau de Jarrat, Sent Pèire de Ribièra, Sent Victor e Rosaud, Saurat, Savinhac, Seguran, Sem, Senconac, Sèrras d’Arget, Siguèr, Sinsat, Solan, Sorjat, Suc e Sentenac, Surban, Tarascon, Tinhac, la Tor del Criu, Tremolet, Unac, Unzent, Urs, Ussat, Vaissís, Varilhas, Vedelhac e Ainat, Venac, Ventenac, Verdun, Vernaus, Vernejol, le Vernet, Vernhòla, Vesac, Vestiac, Vic de Sòs, la Vila d’Ax, Vilanòva del Pariatge; Arvinhan, Calzan, le Carlar de Ròcafòrt, Dun, Freissenet, Ilhat, Leishèrt, Limbraçac, Liurac, Montferrièr, Montsegur, Nalzenh, Perelha, Pradetas, Raissac, Riucròs, Ròcafissada, Ròcafòrt, Sant Jolian de Gras Capon, le Sautèlh, Viran[9]
Catedralas
Portal romanic de la catedrala Sant Antonin de Pàmias.
↑[1] dins Bullarum diplomatum et privilegiorum sanctorum Romanorum pontificum Taurinensis editio, vol. IV, p. 132-133
↑[2]Salvator noster}} del 11 de julhet de 1317, dins Bullarum diplomatum et privilegiorum sanctorum Romanorum pontificum Taurinensis editio, vol. IV, p. 245-247
↑[3] bulla Qui Christi Domini del 29 de novembre 1801, dins Bullarii romani continuatio, t. XI, Rome, 1845, p. 245-249
↑[4] del 6 d'octobre de 1822, dins Bullarii romani continuatio, t. XV, Roma, 1853, p. 577-585
↑Perrin Charles-Edmond, Font-Réaulx Jacques de. Pouillés des provinces d’Auch, de Narbonne et de Toulouse. Deuxième partie (Archevêchés de Narbonne et de Toulouse, Tables et additions) Paris : Académie des Inscriptions et Belles-Lettres, 1972. 638 p. (Recueil des historiens de la France. Pouillés, 10-2)
.JPG)
