Marlene Dietrich

Marlene Dietrich
Fødd	27. desember 1901
Fødestad	Rote Insel
Død	6. mai 1992 (90 år)
Dødsstad	8. arrondissement
Fødenamn	Marie Magdalene Dietrich
Alias	Marlene Dietrich
Aktive år	1919–1984
Verka som	filmskodespelar, songar, sjølvbiograf, underhaldningsartist, fiolinist, teaterskodespelar, skodespelar, fjernsynsskodespelar, motstandskjempar
Mor	Wilhelmina Elisabeth Joséphine Felsing
Far	Louis Erich Otto Dietrich
Ektefelle	Rudolf Sieber
Sambuar	Erich Maria Remarque, Jean Gabin, Mercedes de Acosta, Yul Brynner, John F. Kennedy, Wilhelm Michel
Born	Maria Riva
Prisar	kommandør av Æreslegionen, æresborger av Berlin, AFI's 100 Years…100 Stars, kommandør av Ordre des Arts et des Lettres, Frihetsmedaljen, ridder av Leopoldsordenen, Ridder av Æreslegionen, offiser av Æreslegionen, ridder av Ordre des Arts et des Lettres, ridder av Den nasjonale fortjenstorden, Deutscher Filmpreis/Ehrenpreis, CFDA Lifetime Achievement Award, Leopoldsordenen, stjerne på Hollywood Walk of Fame

Marlene Dietrich i Stage Freight

Marlene Dietrich i A Foreign Affair

Marlene Dietrich, eigentleg Maria Magdalene Dietrich, (27. desember 1901–6. mai 1992) var ei tysk-amerikansk skodespelarinne og songarinne.

Biografi

Marlene Dietrich vart fødd i Berlin-Schöneberg som andre dotter av politiløytnanten Louis Erich Otto Dietrich og Josefine Wilhelmine Elisabeth. Etter at faren døydde i 1907, gift mora seg i 1914 med løytnanten Edouard von Losch som seinare fall i første verdskrigen.

Under oppveksten fekk Dietrich musikkundervisning. Ho byrja å studere fiolin ved musikkhøgskolen i Weimar i 1918, men avbraut studiet etter eit år på grunn av ein skade. I 1921 vart ho elev ved Max Reinhardts berømte teaterskole i Berlin i 1921 og debuterte på filmåret etter. Ho vart gift med Rudolf Sieber i 1924 og fekk ei dotter Maria, seinare Maria Riva.

Marlene Dietrich vart i 1930 verdskjent som Lola-Lola i Josef von Sternbergs film Den blå engel der ho speler mot Emil Jannings. Ho drog seinare til Hollywood der ho spelte inn ei rekkje filmar. Med tida braut ho med heimlandet sitt på grunn av maktovertakinga til nazistane og vart amerikansk statsborgar. Ho opptredde for amerikanske styrkar i Europa under andre verdskrig.

Då filmkarrièren dalte vart ho ei feira nattklubb- og kabaretsongarinne. Ho opptredde igjen i Tyskland i 1960, men fekk ei kjølig mottaking på grunn av valet sitt av side under andre verdskrigen. Ho uttalte deretter til pressa at ho aldri ville sjå fødelandet sitt igjen, og at tyskarane og ho ikkje lenger snakka det same språket. Dei siste årene av livet sitt levde ho tilbaketrekt i Paris, der ho døydde i 1992.

Etter eiga ønske vart Marlene Dietrich gravlagt ved familiegravstaden i Berlin-Schöneberg. Hennar leivningar vart selte til Stiftung Deutsche Kinemathek i 1994 og finst i det tyske filmmuseet på Potsdamer Platz i Berlin. Ho har fått ei stjerne på Hollywood Walk of Fame og i 1972 vart ho tildelt Presidentens fridomsmedalje av president Richard M. Nixon.

Litteratur

Sjølvbiografiar

• Ich bin, Gott sei Dank, Berlinerin. - Berlin : Ullstein, 1998, Ullstein-TB: ISBN 3-548-24537-4
• Nehmt nur mein Leben ... : Reflexionen. - Berlin : Henschel, 1984

Biografiar

• Bach, Steven: Marlene Dietrich. - New York : Da Capo Pr., 2000
• Riva, Maria: Meine Mutter Marlene. - Rheda-Wiedenbrück : RM-Buchvertr., 2000

Kjelde

• Denne artikkelen bygger på «Marlene Dietrich» frå Wikipedia på bokmål, den 1. juli 2008.