Haram kommune

Haram kommune
kommune
Kommunevåpen
Land	Noreg
Fylke	Møre og Romsdal
Adm.senter	Brattvåg
Areal	261 km²
•  land	254 km²
•  vatn	7 km²
Folketal	9 357  (1. januar 2024)
Målform	nynorsk
Ordførar	Vebjørn Krogsæter (Sp) (2024)
Kommunenr.	1580
Haram kommune 62.5675°N 6.3722222222222°E / 62.5675; 6.3722222222222
Kart som viser Haram kommune. Kart som viser Haram kommune.
Wikimedia Commons: Haram
Nettstad: www.haram.kommune.no

Haram er ein norsk kommune på Sunnmøre i Møre og Romsdal. Han grensar mot Vestnes kommune i aust og mot Skodje i Ålesund kommune i søraust. Over Grytafjorden i sør ligg Ålesund, og mot vest ligg øykommunen Giske. Mot nord ligg Sandøy i Ålesund kommune og Midsund i Molde kommune. Administrasjonssenteret i Haram er Brattvåg, med om lag 2 300 innbyggjarar.

Frå 1. januar 2020 var kommunen del av Ålesund kommune.^[1] Frå 1. januar 2024 vart Haram skild frå Ålesund att, og vart på nytt ein sjølvstendig kommune.^[2]

Geografi

Mesteparten av innbyggjarane i kommunen bur på fastlandet, der dei tre største tettstadene også ligg. Frå sør mot nord ligg også øyane Lepsøya, Haramsøya, Flemsøya/Skuløya og Fjørtoft.

Tettstader

Haram kommune har fire tettstader, innbyggjartal per 1.1.2009 i parentes:

• Kommunesenteret Brattvåg (2 181)
• Vatne (1 667)
• Søvik (636)
• Austnes (391)

Kommunen

Haram kommune vart oppretta ved formannskapslovene av 1837. Den 1. januar 1890 vart den dåverande kommunen delt, og Roald kommune med 794 innbyggjarar vart oppretta. Haram kommune hadde 1956 innbyggjarar etter delinga.^[3]

1. januar 1965 vart den noverande storkommunen oppretta, på følgjande vis:

• Dåverande Haram kommune, med unntak av Myklebustområdet på Harøya med øyane vestanfor (Uksøya, Storholmen m.fl.), som gjekk til Sandøy kommune, med 4 689 innbyggjarar
• Dåverande Vatne kommune, med unntak av Dryna og området på Midøya, som gjekk til Midsund kommune, med 2 260 innbyggjarar.
• Grytastranda, Søvik og Gamlem med øyane vestanfor dåverande Borgund kommune, med 1191 innbyggjarar.^[4]

Ved opprettinga hadde den nye storkommunen dermed 8 140 innbyggjarar.

Næringsliv

Kommunen har mykje industri, der dei største bedriftene er VARD i Brattvåg og Søvik, og Rolls-Royce i Brattvåg og på Longva.

Kjende folk frå Haram kommune

• Olaus Alvestad (1866–1903), folkehøgskulelærar, avisredaktør og songbokredaktør
• Ingebrigt Davik (1925–1991), forfattar, kringkastingsmann og barneunderhaldar
• Ingebrigt Andreas Fjørtoft (1859–1927), døvelærar
• Lauritz Fjørtoft (1877–1941), døvelærar
• Olaus Fjørtoft (1847–1878), journalist og politisk agitator
• Bjarne Flem (1914–1999), fiskar og politikar
• Per Oddvar Hildre (f. 1950), kordirigent
• Knud Leem (1697–1774), prest, misjonær og språkforskar
• John O. Longva (1906–1988), fiskar og fabrikkskipspioner

Kjelder

1. «Forskrift om sammenslåing av Haram kommune, Sandøy kommune, Skodje kommune, Ørskog kommune og Ålesund kommune til Ålesund kommune». Lovdata. 19. desember 2017. Arkivert frå originalen 22. april 2019. Henta 14. november 2018. 
2. «Slik blir overgangen til ny kommune»
3. Dag Jukvam, SSB, Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen side 58, vitja 17.februar 2010
4. Dag Jukvam, SSB, Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen side 61, vitja 17.februar 2010

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Haram kommune

• Offisiell nettstad

Denne geografiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.