Øya Tustna

Tustna
Tustnafjella sett frå Kvernberget i Kristiansund. Foto: Harald Oppedal
Geografi
Stad	Nordmøre
Koordinatar	63°11′N 08°03′E
Areal	89 km²
Høgaste punkt	Skarven (896 moh.)
Administrasjon
Land	Noreg
Fylke	Møre og Romsdal
Demografi
Folketal	ca. 800 (2024)
Folketettleik	ca. 9 /km²

Tustna er ei øy i Aure kommune på Nordmøre. Øya var del av Edøy kommune fram til 1874, så utgjorde ho hovuddelen av Tustna kommune fram til 2006, då han vart slått saman med Aure kommune.

Om namnet

Uttale og bruk

Lokal uttale er ['t^hʉs:na] (N/A) med ['t^hʉs:n] (D). Tilstadsform blir ofte uttrykt med preposisjonen «på»+akkusativ og påstadsform ved same preposisjon + dativ:

• «E^[1] ska på Tussna (A) næste vikkå.» (Eg skal [reise] til Tustna neste veke.)
• «E é på Tussn (D) mykjy tå ti’n.» (Eg er på Tustna mykje av tida.)

Opphav

Namnet vart oftast skrive «Tusteren» på dansk på 1800-talet. På nederlandske kart frå 1600-talet finst namnet i forma «Toester». Ein antek at namnet kjem av norrønt «Þústr» (= ‘slegel’, ‘sliul’, ‘tust’) og at dette står i samband med Stabben på naboøya Stabblandet.

Topografi

Fjell

Fjella på Tustna er frå gammalt eit landemerke for sjøfarande, og dei er framleis noko av det som lokkar folk til Tustna.

• Sinnsetten (326 moh.)
• Jørenvågssalen
  • Jurtinden (857 moh.)
  • Leirtinden (760 moh.)
  • Knubben (680 moh.)
• Skarven (896 moh.)
  • Dyrkollgrova (469 moh.)
  • Seteraksla (511 moh.)

Tettstader

• Gullstein - tidlegare kommunesenter. Gullstein kirke ligg plassert her. Bru over Sålåsundet til Stabblandet.

• Leira - ligg midtvegs mellom Tømmervåg og Gullstein på nordsida av Tustna. Staden har utvikla seg til å bli sentrum på Tustna med skule, to daglegvarebutikkar, bilverkstad og andre servicefunksjonar. Idrettsarenaen Høgda stadion, som høyrer til Tustna idrettslag, ligg òg her.

• Tømmervåg - sørvest på øya. Tustna ungdomsskule ligg her, i tillegg held ungdomsklubben til her med møter i lokala til Honky Tonk Cruisers, ein bilklubb for amerikanske bilar. Lokala er i ein nedlagd butikk. Frå Tømmervåg ferjekai er det ferjesamband til Seivika ferjekai i Kristiansund.

Folketalsutvikling

Folketalsutvikling for øya Tustna (medrekna Golma)

1801[2]	1900[3]	2000[4]	2024[4]
381	1017	930	808

Biletgalleri

Fjella på Tustna

• 
  Sett frå Smøla.

  Foto: Harald Oppedal

• 
  Sett frå Frei.

  Foto: Harald Oppedal

Utsikt frå Tustna

• 
  Utsikt frå Leirsætra.

  Foto: Harald Oppedal

• 
  Solnedgang over Smøla.

  Foto: Harald Oppedal

• 
  Solnedgang over Smøla, sett frå Gullsteinsdalen.

  Foto: Harald Oppedal

• 
  Sola gått ned bak Smøla.

  Foto: Harald Oppedal

Fotnotar

1. Tradisjonell dialekt har e for ‘eg’. Merk likevel at yngre dialekt (særleg folk som er fødde etter kring 1980), som elles oftast manglar dativ, har mykje æ.
2. Folketeljing 1801 for Edøy prestegjeld, frå Digitalarkivet
3. Folketeljing 1900 for Tustna herred, frå Digitalarkivet
4. Befolkning, etter grunnkrets, statistikkvariabel og år, frå Statistisk sentralbyrå

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: Øya Tustna

Sjå òg

• Tustna kommune