WhatsApp

WhatsApp
Ontwerper(s)	WhatsApp Inc.
Ontwikkelaar(s)	Meta
Uitgebracht	januari 2009 (15 jaar)
Recentste versie	Per besturingssysteem: Android: 2.24.22.79[1]  (4 november 2024) iOS: 24.19.80[2]  (26 september 2024) macOS: 24.16.78[3]  (13 augustus 2024) Windows: 2.2429.10.0[4]  (29 juli 2024)
Recentste bètaversie	2.24.23.12 (1 november 2024; Android)[5]
Status	Actief
Besturingssysteem	iOS, Android, Windows Phone, BlackBerry OS, BlackBerry 10, Symbian, Nokia Series 40 Windows en macOS
Geschreven in	Divers
Categorie	Instant messaging
Licentie(s)	Propriëtaire software
Website	(mul) Productpagina
Portaal    Informatica

WhatsApp is een mobiele app voor instant messaging ontwikkeld voor de smartphone. Met een internetverbinding is hiermee te chatten en kunnen digitale foto's, geluids- en video-opnamen, documenten of gps-coördinaten worden doorgestuurd. (Video)bellen kan via IP-telefonie.^[6][7] De naam is een samentrekking van What's up (Engels voor 'Hoe is het?', 'Wat is er?') en Application (Engels voor 'applicatie', 'toepassing'). Een bericht sturen via WhatsApp wordt whatsappen genoemd, afgekort als 'appen'.^[8]

De app is "multiplatform" en beveiligd met end-to-end-encryptie en sinds 2014 eigendom van Meta. Accounts worden geïdentificeerd op een mobiel telefoonnummer. Er is daarom ook nog een apparaat nodig dat beschikt over een telefoonnummer, zoals een smartphone. Er is ook een versie voor installatie op een desktop of laptop, en een browserversie. Apparaten zonder mobiel telefoonnummer werken alleen als de app geïnstalleerd is op een mobiel apparaat dat beschikt over een telefoonnummer. De gebruiker dient synchronisatie van WhatsApp tussen beide apparaten in te stellen. Een van de voordelen ten opzichte van sms is daarmee het gesynchroniseerde gebruik op meerdere apparaten, net als bij e-mail mogelijk is.

Gebruik

WhatsApp werd oorspronkelijk in 2009 uitgebracht voor de iPhone, later werd het ook beschikbaar gesteld voor andere besturingssystemen. WhatsApp wordt ondersteund op iPhones vanaf iOS 4.3, Android-telefoons vanaf Android 2.1, Windows Phones vanaf Windows Phone 7.5 en BlackBerry-telefoons vanaf OS 4.6. De laatste Symbian- en Nokia Series 40-telefoons werden ondersteund tot december 2018.^[9] De app is op sommige besturingssystemen beschikbaar in meer dan dertig talen.

Op 1 januari 2021 werd de WhatsApp-ondersteuning van oudere smartphones opgezegd door Facebook, toen eigenaar van WhatsApp, voornamelijk om de veiligheid. ^[10] WhatsApp werkt niet meer op smartphones die draaien op Android versie 4.0.3 (Ice Cream Sandwich) of lager. iPhone gebruikers moeten minimaal iOS 9 hebben. Op telefoons als de Sony Xperia Arc, iPhone 4 (en eerder modellen) kan men vanaf 1 januari 2021 niet meer WhatsAppen. De iPhone 4S, 5, 5S, 5C, 6 en 6S kan men nog wel updaten naar iOS 9. De aanbevolen iOS-versie is sinds 18 maart 2021 iOS 10, die draait op toestellen vanaf iPhone 5.

WhatsApp telt naar eigen zeggen ruim 1 miljard actieve gebruikers en verwerkt ruim 42 miljard berichten per dag, waaronder 1,6 miljard afbeeldingen en 250 miljoen video's.^[11] Een gevolg van de populariteit van deze software is dat telefoonmaatschappijen zoals KPN en Vodafone aangeven minder te verdienen doordat steeds minder gebruikers over hun sms-bundel heen gaan.^[12]

Op 19 februari 2014 nam Facebook de diensten van WhatsApp Messenger over voor een bedrag van 19 miljard USD.^[13] De overname werd op 3 oktober 2014 door de Europese Commissie goedgekeurd. Toen WhatsApp in augustus 2016 bekendmaakte dat volgens de nieuwe gebruiks- en privacyvoorwaarden telefoonnummers gekoppeld zouden kunnen worden aan Facebook-profielen startte de Commissie een onderzoek naar het verstrekken van onjuiste informatie door Facebook tijdens het fusiecontroletraject. Daaruit kwam naar voren dat Facebook-medewerkers al in 2014 wisten dat zo een automatische koppeling technisch mogelijk was. Facebook had tijdens het fusiecontroletraject juist gesteld dat het die koppeling niet automatisch en op een betrouwbare wijze tot stand zou kunnen brengen. De Commissie legde Facebook daarom op 17 mei 2017 een boete op van 110 miljoen euro.^[14]

WhatsApp-groep

Buurtpreventie

Een groep mensen met WhatsApp kan een WhatsApp-groep vormen, waarbij elke deelnemer gemakkelijk een bericht aan alle andere deelnemers kan sturen. Iemand kan deelnemen aan diverse WhatsApp-groepen.

Een WhatsApp-groep wordt bijvoorbeeld gebruikt in buurten om de veiligheid te vergroten. Deze zogenaamde buurt-WhatsApp-groepen zijn een fenomeen geworden in de media en in het straatbeeld middels straatborden. Onderzoek van Tilburg University toonde aan dat deze buurtgroepen zorgden voor gemiddeld 40% minder inbraken.^[15]

Click-to-chat

Een click-to-chat QR code

Gesprekken zijn direct te starten zonder het telefoonnummer in de contactenlijst te hebben, door een link te openen met daarin het telefoonnummer.^[16]

Kritiek

WhatsApp is in het verleden diverse keren in het nieuws geweest omdat het de privacy van gebruikers niet goed genoeg zou beschermen.^[17] Bovendien zijn er diverse keren lekken in de software gevonden. Zo werd in 2011 bekend dat berichten gemakkelijk onderschept konden worden.^[18] Later werd bekend dat zelfs complete accounts overgenomen konden worden.^[19] Begin 2012 kwam WhatsApp opnieuw in het nieuws vanwege een hack waarmee men de status van elke gebruiker kon aanpassen met behulp van het telefoonnummer van de gebruiker.^[20]

In augustus 2012 werd de app in de Windows Phone Store een aantal dagen uitgeschakeld; een duidelijke reden hiervoor werd niet door WhatsApp gegeven.^[21][22]

Vanaf 30 november 2015 zorgde de Android-client ervoor dat links naar de berichtendienst Telegram niet klikbaar en niet kopieerbaar zijn.^{[23][24][25][26]} Het is bevestigd door meerdere bronnen dat WhatsApp actief domeinen die het woord "telegram" bevatten blokkeert in de broncode van de Android-app.^[25] Deze blokkade is opgeheven in september 2016.^[27]

Vanaf 30 juni 2017 stopte WhatsApp met de ondersteuning voor Blackberry OS, Blackberry 10, Nokia S40 en Nokia Symbian S60,^[28] zodat gebruikers over moesten stappen naar andere platforms, zoals Android, iPhone of Windows Phone.

De lekken en privacyschendingen in WhatsApp werden, mede door de invloed van het College bescherming persoonsgegevens, gedeeltelijk gedicht.^[29] In 2015 maakte de Autoriteit Persoonsgegevens, voorheen het CBP, bekend dat WhatsApp maatregelen had genomen en daardoor nu geheel voldeed aan de wet door de privacy van gebruikers en niet-gebruikers beter te beschermen.^[30] Na het toepassen van end-to-end-encryptie genoot WhatsApp, in de ogen van experts eerder nog aanschouwd als een van de slechtst beveiligde applicaties, al snel aanzien als een van de veiligste applicaties op de markt.^[31]

Met de tweet “Use Signal” adviseerde Elon Musk op 7 januari 2021 over te stappen van WhatsApp naar Signal, als reactie op de volgens Musk voor gebruikers nadelige wijzigingen in de privacyvoorwaarden van WhatsApp.^[32]

Beveiliging

Sinds april 2016 worden berichten en oproepen tussen gebruikers sterk beveiligd via end-to-end-encryptie. Dit betekent dat de berichten niet te lezen zijn door andere personen dan de verzender en ontvanger, en er niet meegeluisterd kan worden met de telefoongesprekken die gebruikers via WhatsApp voeren. Ook WhatsApp zelf kan niet meer meelezen en daarom niet voldoen aan tapverzoeken van overheden qua inhoud van berichten.

Wel worden de metadata nog bewaard, wat voor onderzoekers interessant kan zijn omdat dan nog wel gezien kan worden wie met wie praat en op welk tijdstip. Alleen de inhoud van het bericht is onzichtbaar. WhatsApp gebruikt hiervoor de encryptie van de opensourceapplicatie Signal, met het double-ratchet protocol (AXOLOTL), dat in WhatsApp is ingebouwd door Open Whisper Systems' Moxie Marlinspike. WhatsApp heeft de encryptiefunctie uitgerold naar alle platforms.^{[33][34][35][36][37][38]}

Volgens experts is dit een goede zet, goed nieuws voor WhatsApp-gebruikers en een overwinning voor de privacy.^[39] De Amerikaanse FBI en het Nederlandse OM hebben laten weten niet blij te zijn met deze beveiliging in WhatsApp, omdat dit criminelen en terroristen zou kunnen helpen veilig te communiceren.^[40][41] Privacycritici wijzen er echter op dat bij de aanslagen in Brussel en Parijs bleek dat terroristen onversleuteld via SMS communiceerden en menen dat terrorisme geen argument is tegen het beveiligen van de berichten van normale burgers.^[42]

Het Zwitserse leger verbood begin 2022 militairen om de berichtendienst te gebruiken, vanwege veiligheidsrisico’s, en omdat het gebruik onder de Amerikaanse CLOUD Act valt, waardoor Amerikaanse rechtbanken gegevens kunnen opvorderen, ook als die op buitenlandse servers staan. Enkel de Zwitserse app Threema was nog toegestaan.^[43]

Volgens Safeonweb werd in augustus 2024 op het Dark web een bestand te koop aangeboden met 3,2 miljoen whatsappnummers en gegevens van Belgische gebruikers.

Zie ook

• WhatsAppfraude/Vriend-in-noodfraude
• Lijst van instant messengers

Bronnen, noten en/of referenties

1. WhatsApp apk mirror repo (4 november 2024). Geraadpleegd op 4 november 2024.
2. WhatsApp Messenger on the App Store. Geraadpleegd op 11 oktober 2024.
3. WhatsApp Messenger on the App Store (13 augustus 2024). Geraadpleegd op 17 augustus 2024.
4. WhatsApp Win Uptodown Repo (17 augustus 2024). Geraadpleegd op 17 augustus 2024.
5. WhatsApp apk (4 november 2024). Geraadpleegd op 4 november 2024.
6. Gratis bellen via WhatsApp voor alle Androidgebruikers
7. VoIP-bellen via WhatsApp nu ook op iPhone beschikbaar
8. Hoe vervoeg je appen en whatsappen? Onze Taal (okt 2024 bekeken)
9. faq.whatsapp.com
10. Vanaf 1 januari 2021 werkt WhatsApp niet meer op alle smartphones. MAX Vandaag (30 december 2020). Geraadpleegd op 30 mei 2021.
11. WhatsApp heeft nu 1 miljard actieve gebruikers, Nu.nl, 2 februari 2016
12. WhatsApp wordt aangepakt, De Telegraaf, 22 april 2011
13. R. Finge, Facebook koopt WhatsApp, NOS 19 februari 2014.
14. EC 17 mei 2017, M.8228 (Facebook/Whatsapp); R. Wesseling & T. Palumbo, 'Kroniek van het mededingingsrecht', NJB 2018/744.
15. M. Akkermans en B. Vollaard, Effect van het WhatsApp-project in Tilburg op het aantal woninginbraken – een evaluatie, oktober 2015, p. 20.
16. (en) WhatsApp, How to use click to chat. Geraadpleegd op August 11, 2020.
17. Whatsapp - Privacy Nachtmerrie?
18. WhatsApp-berichten en 06-nummers gemakkelijk te onderscheppen, iPhoneclub.nl, 19 mei 2011
19. Accountkaping in WhatsApp via nieuw ontdekt lek, iPhoneclub.nl, 22 mei 2011
20. WhatsApp-status van anderen is nog steeds te wijzigen, Tweakers.net, 12 januari 2012
21. WhatsApp removed from Windows Phone Marketplace due to security issue, wpcentral.com, 6 augustus 2012
22. Whatsapp is opnieuw beschikbaar voor Windows Phone, Tweakers.net, 12 augustus 2012
23. Natasha Lomas, WhatsApp Is Blocking Links To Rival App Telegram On Android. TechCrunch (1 december 2015). Geraadpleegd op 7 december 2015.
24. Russell Brandom, WhatsApp is blocking links to a competing messenger app. The Verge (30 november 2015). Geraadpleegd op 7 december 2015.
25. Martim Lobao, [Update: Smoking Gun] WhatsApp Is Blocking Telegram Links In Its Android App. Android Police (1 december 2015). Geraadpleegd op 7 december 2015. ^{[dode link]}
26. Krijn Soeteman, WhatsApp blokkeert links met 'telegram' erin. Tweakers (30 november 2015). Geraadpleegd op 7 december 2015.
27. Martim Lobao, [Update: Block has been lifted] WhatsApp Is Blocking Telegram Links In Its Android App. Android Police (1 december 2015). Geraadpleegd op 30 augustus 2016. ^{[dode link]}
28. WhatsApp verlengt ondersteuning BlackBerry en Nokia. Gearchiveerd op 28 december 2016. Geraadpleegd op 28 december 2016.
29. Overtredingen WhatsApp deels beëindigd na onderzoek CBP en Canadese privacytoezichthouder, Overtredingen WhatsApp deels beëindigd na onderzoek CBP en Canadese privacytoezichthouder
30. CBP: Niet gebruikers WhatsApp beter beschermd
31. De nieuwe beveiliging van WhatsApp, Tweakers.net, 6 april 2016
32. Wat wil WhatsApp van je weten?. nrc.nl (12 januari 2021). Geraadpleegd op 13 januari 2021.
33. WhatsApp schakelt end-to-end-encryptie in op alle platformen, Tweakers.net, 5 april 2016
34. WhatsApp Beveiliging overzicht, WhatsApp.com, 5 april 2016
35. End-to-end encryptie, blog.whatsapp.com, 5 april 2016
36. Technical Whitepaper WhatsApp End-to-End Encryption, whatsapp.com security whitepaper, 5 april 2016
37. WhatsApp versleutelt alle soorten communicatie, Nu.nl, 5 april 2016
38. WhatsApp versleutelt berichten, iPhone.nl, 5 april 2016
39. "End-to-end-encryptie WhatsApp overwinning voor privacy", Security.nl, 6 april 2016
40. FBI Advocaat James Baker bezorgd om encryptie in WhatsApp, USnews.com, 5 april 2016
41. Nederlands OM wil Europese regels over aftappen WhatsApp-berichten, Tweakers.net, 21 augustus 2016
42. After endless demonization of Encryption Police finds paris attacks coordinated via unencrypted SMS, Techdirt.com, 18 november 2015
43. Zwitsers leger bant Whatsapp, Signal en Telegram. Het Laatste Nieuws (6 januari 2022).