Vlag van Bosnië en Herzegovina

Vlag van Bosnië en Herzegovina
^? Vlag van Bosnië en Herzegovina
Details
Gebruik	^? Nationale vlag te land
Verhouding	1:2
Aangenomen	4 februari 1998
Ontwerp	Blauwe achtergrond met gele driehoek en negen witte sterren (twee halve)
Ontwerper	Carlos Westendorp
Kleuren	​ Blauw ​ Geel ​ Wit
Jurisdictie	Bosnië en Herzegovina
Overige vlaggen
^? Oorspronkelijk voorstel waarvan de blauwtint (gebaseerd op de vlag van de VN) naar het blauw van de vlag van de EU werd veranderd.
Portaal    Vlaggen en wapens

^?Verticale weergave van de vlag

De vlag van Bosnië en Herzegovina (Bosnisch/Servisch/Kroatisch: Zastava Bosne i Hercegovine) heeft een blauw veld waarop een gele driehoek en negen sterren (waarvan twee halve) zijn geplaatst. De verhouding tussen de hoogte en de lengte is 1:2. Het wapen van Bosnië en Herzegovina toont in een schild eenzelfde ontwerp als de vlag.

Symboliek

De vlag is drie jaar na de Bosnische Burgeroorlog, sinds 4 februari 1998, in gebruik genomen. De gele driehoek symboliseert de vorm van het land en de drie volken die er leven: Serviërs, Kroaten en Bosniakken. De sterren en de kleurcombinatie zijn ontleend aan de vlag van de Europese Unie. De huidige vlag is ontworpen door een commissie bestaande uit alle drie de etnische groeperingen binnen de Bosnische staat, nadat de voormalige vlag onacceptabel geworden was voor de Serven en Kroaten (zie hieronder).

Ontwerp

Constructie van de vlag

Geschiedenis

Wapen van de Tvrtko-dynastie

In Bosnië en Herzegovina zijn door de geschiedenis heen veel vlaggen gevoerd, niet alleen eigen vlaggen maar ook die van vreemde mogendheden: de Ottomaanse, Oostenrijks-Hongaarse, Nazi-Duitse en Joegoslavische vlaggen werden eens in de Bosnische steden als nationale vlag gehesen. Onderstaand overzicht bespreekt alleen de eigen vlaggen van Bosnië en Herzegovina.

Tvrtko

Een van de oudste bekende vlaggen was die van Tvrtko I, die in de 14e eeuw koning van Bosnië was. Hij plaatste zijn wapen op een wit veld. Zijn wapen komt ook, ietwat anders ontworpen, voor op de Bosnische vlag uit 1991 (zie hieronder). Tvrtko's wapen was blauw met zes gele fleurs-de-lys en een witte diagonale band.

Ottomaanse periode en kortstondige onafhankelijkheid

Bosniak-adellieden in het zuiden en westen van Herzegovina gebruikten sinds omstreeks 1760 een groene zwaluwstaartvlag met een witte ster en een witte (naar links geopende) halve maan. Deze vlag werd vooral in oorlogen gebruikt. Deze vlag verschilde van de Ottomaanse vlag in afmetingen, vorm en de richting van de halve maan.

^? Vlag van westelijk Herzegovina, circa 1760

^? Vlag van de Bosnische opstandelingen, jaren 1830

^? Vlag van het onafhankelijke Bosnië, 1878

Tijdens de Bosnische Opstand in de jaren 1830, onder leiding van Husein Gradaščević, gebruikten de opstandelingen een groene vlag met daarop een gele halve maan en ster. De opstandelingen wilden autonomie voor Bosnië binnen het Ottomaanse Rijk. Decennia later, in 1878, was Bosnië korte tijd onafhankelijk nadat de Ottomaanse troepen het gebied verlieten. Enkele maanden later nam Oostenrijk-Hongarije het gebied in. In de tussenliggende periode gebruikte Bosnië een vlag die sterk lijkt op die van Gradaščević' opstandelingen.

Oostenrijk-Hongaarse periode

In de periode 1908-1918 waren Bosnië en Herzegovina federaal bestuurde onderdelen van Oostenrijk-Hongarije, maar zij werden (zoals hierboven vermeld) al sinds 1878 door de Donaumonarchie bestuurd. Bosnië gebruikte in deze periode een rood-gele vlag; Herzegovina een geel-rode.

^? Vlag van Bosnië binnen Oostenrijk-Hongarije, 1908-1918

^? Vlag van Herzegovina binnen Oostenrijk-Hongarije, 1908-1918

^? Vlag van Bosnië en Herzegovina als deelstaat van Joegoslavië, 1946-1992

^? Vlag van Bosnië en Herzegovina, 1992-1998

Joegoslavische periode

Als onderdeel van Joegoslavië (sinds 1918) had Bosnië en Herzegovina aanvankelijk geen eigen vlag. Dit veranderde in 1945, toen Joegoslavië een communistische en federale republiek werd; Bosnië en Herzegovina werd toen een Joegoslavische deelstaat en kreeg een rode vlag met in de linkerbovenhoek de vlag van Joegoslavië. Het rode veld symboliseert socialisme en communisme. Bosnië kreeg in 1945 ook een nieuw wapen, dat de op dat moment industrialiserende maatschappij moest symboliseren. De vlag werd op 31 december 1946 officieel aangenomen.^[1]

Eerste vlag na het verkrijgen van de hernieuwde onafhankelijkheid

In 1992 verklaarde het land zich onafhankelijk en werd een nieuwe vlag aangenomen, die tot 1998 in gebruik zou blijven. Deze vlag had een witte achtergrond en toonde in het midden het toenmalige Bosnische wapen. Het toenmalige wapen werd (wordt) door de in Bosnië en Herzegovina levende Serviërs en Kroaten als een Bosniak-symbool gezien, waardoor er na de ondertekening van het Verdrag van Dayton een nieuwe vlag moest worden aangenomen.

Afgewezen voorstellen

Voorafgaand aan de aanname van de huidige vlag, was er een debat over de vraag welke vlag Bosnië en Herzegovina zou moeten voeren. Het grootste probleem was het feit dat de drie verschillende volken die in het land leven, de Bosniakken, Kroaten en Serviërs, elk hun eigen nationale symbolen hebben en niet graag een vlag willen voeren met symbolen van de andere volken. Pas na drie sets van voorstellen werd de huidige vlag aangenomen. Dat gebeurde op initiatief van de Hoge Vertegenwoordiger, omdat het Bosnische parlement geen voor alle etniciteiten acceptabel ontwerp kon aannemen.

Eerste reeks ontwerpen

• 
  ^? Eerste ontwerp
• 
  ^? Tweede ontwerp
• 
  ^? Derde ontwerp

Het eerste ontwerp poogde de kleuren van de Kroaten (blauw), de Serviërs (rood) en de Bosniakken (groen) in één vlag te plaatsen, naar het model van de vlag van Tsjechië. De andere twee ontwerpen zijn neutraler en zijn gebaseerd op de blauwe kleur van de VN-vlag.

Tweede reeks ontwerpen

• 
  ^? Eerste ontwerp
• 
  ^? Tweede ontwerp
• 
  ^? Derde ontwerp
• 
  ^? Vierde ontwerp

Derde reeks ontwerpen

• 
  ^? Eerste ontwerp
• 
  ^? Tweede ontwerp
• 
  ^? Derde ontwerp

Uit de derde set ontwerpen, allen van de hand van de Spaanse diplomaat Carlos Westendorp, werd uiteindelijk het eerste ontwerp gekozen. Deze werd wel aangepast, door het blauw van de Verenigde Naties te vervangen door het blauw van de Europese Unie en het aantal sterren van tien terug te brengen tot negen.

Zie ook

• 🇧🇦

Bronnen, noten en/of referenties

1. Smith, Whitney (1975). Spectrum Vlaggenboek. Het Spectrum (Utrecht/Antwerpen), p. 245-246. ISBN 9789027483584.