Taaldiscriminatie, ook bekend als glottofobie (taalangst),[1][2][3] is een uitdrukking om het mechanisme te kunnen benoemen dat mensen die zich vanwege hun moedertaal beter voelen dan anderstaligen, de laatsten als minderwaardig behandelen. Het past aldus in het jargon van de Vlaamse taalstrijd.
Taaldiscriminatie lijkt een sociaal geaccepteerde vorm van discriminatie, in tegenstelling tot andere vormen van discriminatie, die duidelijker gebaseerd zijn op ras of nationaliteit. Qua wetgeving slagen de meeste landen er nog steeds niet in hun burgers hiertegen te beschermen.[4]
België
Discriminatie op grond van taal is in België strafbaar gesteld.[5] Geen enkel ander land in Europa, behalve ook Frankrijk, heeft het begrip expliciet juridisch ingekaderd.
De strafbaarstelling wordt door geen enkel supra- of internationaal verdrag ondersteund.
Toch bestaat er wel redelijk wat recente Europese jurisprudentie die aangeeft dat geen enkele vorm van discriminatie aanvaardbaar is, ook niet op basis van taal.
Belgen stellen dat de taalsituatie in hun land uniek is: nergens anders zijn de taalgemeenschappen vrijwel even groot. Zij verklaren daarmee het buitenlandse onbegrip over het item.
In Nederland draaiden in 1895 de Friesegebroeders Hogerhuis de gevangenis in omdat zij weigerden Nederlands voor het gerecht te gebruiken.[6] In 1951 was het Kneppelfreed een uiting van volkswoede over taaliscriminatie tegenover de Friezen. Het Fries is inmiddels in Friesland erkend als tweede officiële taal.
Internationaal gezien hebben mensen die bijvoorbeeld Engels als moedertaal spreken een vaak over het hoofd gezien voordeel ten opzichte van de andere 90 procent van de wereldbevolking[7] - nauwelijks bevorderlijk voor een vrije informatiestroom in twee richtingen tussen alle wereldburgers, wanneer deelname in de meeste landen beperkt is tot een kleine, hoogopgeleide elite, en dan nog alleen als tweederangsdeelnemers in vergelijking met de moedertaalsprekers (in termen van uitdrukkingskracht, gemak van deelname en het risico om belachelijk over te komen door fouten te maken)[8].
↑Philippe Blanchet (auteur van Discriminations : combattre la glottophobie, 2016, éditions Textuel, ISBN 978-2-84597-544-6) definieert glottophobie als "le mépris, la haine, l'agression, le rejet, l'exclusion, de personnes, discrimination négative effectivement ou prétendument fondés sur le fait de considérer incorrectes, inférieures, mauvaises certaines formes linguistiques (perçues comme des langues, des dialectes ou des usages de langues) usitées par ces personnes, en général en focalisant sur les formes linguistiques (et sans toujours avoir pleinement conscience de l'ampleur des effets produits sur les personnes)".
