Hauer was een zoon van Arend Hauer en Teunke Mellema, beiden in hun loopbaan vooraanstaand in het onderricht in het amateurtoneel.[noot 1] Hij groeide op in de binnenstad van Amsterdam. Toen hij een jaar of tien was, klom hij de planken op. Zijn debuut maakte hij in 1955, als Eurysakes in Sophocles' 'Ajax'. Kort daarna maakte hij zijn onofficiële filmdebuut in 'Rust en Ruimte' uit 1956. De film werd in opdracht van de gemeente Schiermonnikoog gemaakt. Hauer is in de film aan het kuipjesteken.[1][2]
Tijdens een van de toneelvoorstellingen werd Hauer gespot door de scenarist Gerard Soeteman, die aan een televisieserie over een middeleeuwse ridder en een fakir werkte.[3] De twaalfdelige serie Floris, onder regie van Paul Verhoeven, betekende in 1969 de landelijke doorbraak voor Hauer.
Vanaf 1973 verwierf hij als filmacteur internationale bekendheid door zijn hoofdrol in Turks Fruit, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jan Wolkers. Dit leverde hem zijn eerste bijrol op in een Engelstalige film, The Wilby Conspiracy uit 1975, met Sidney Poitier en Michael Caine. Zijn rol werd nog niet voldoende gewaardeerd voor een internationale doorbraak, waarop hij zich weer op Nederlandse films van Verhoeven richtte (Keetje Tippel, Soldaat van Oranje en Spetters). Vooral Soldaat van Oranje was een groot succes en vormde voor Hauer en Verhoeven – en later Jeroen Krabbé – een springplank naar de Verenigde Staten. In 1981 brak Hauer aldaar door met zijn rol in de film Nighthawks. Daarna was hij de androïde tegenspeler van Harrison Ford in Blade Runner (1982). Andere goed gewaardeerde Amerikaanse films waar hij sindsdien in speelde zijn onder meer The Hitcher, Blind Fury, Buffy the Vampire Slayer en Flesh & Blood. Zijn eerste Engeltalige film werd tevens zijn laatste samenwerking met Verhoeven. In 1988 speelde hij in La leggenda del santo bevitore van Ermanno Olmi. Datzelfde jaar won hij een Golden Globe (beste mannelijke bijrol in een miniserie gemaakt voor televisie) voor zijn rol in Escape from Sobibor. Hij is de eerste Nederlander met deze onderscheiding.
In de jaren tachtig was hij in Engeland te zien in een reeks reclamespots voor Guinness. Deze surrealistische reclames werden door popcultuur-critici tot beste 'adverts' gekozen.[bron?] Na 1990 ging Hauer steeds meer in B-films en televisieseries spelen. Hij was vooral te zien in actie-, horror- en sciencefictionfilms met een relatief laag budget, doorgaans in de rol van slechterik. Hauer speelde vaak psychopaten, robots, nazi's, vampiers en terroristen. In 1993 werd een sample van Hauer uit de film Blade Runner gebruikt in het project The Fires Of Orc van elektronicaproducers Biosphere en Pete Namlook.
Zijn in april 2007 verschenen (Engelstalige) autobiografie All those moments werd in het Nederlands vertaald onder de titel Autobiografie. In 2009 speelde hij in de film "Oogverblindend" van Cyrus Frisch zijn eerste hoofdrol in een Nederlandse speelfilm sinds Spetters in 1980. Oogverblindend werd door Het Paroolniet de spectaculairste, maar wel de relevantste Nederlandse film van het jaar genoemd.[6]
In het zesde en zevende seizoen van de Amerikaanse televisieserie True Blood was Hauer te zien in de rol van Niall Brigant. In 2015 had Hauer een kleine rol als de voormalige Viking-koning Ravn in het eerste seizoen van de BBC-serie The Last Kingdom. In 2016 werd Hauer lid van de filmjury voor ShortCutz Amsterdam,[7][8] een jaarlijks filmfestival voor het bevorderen van korte films in Amsterdam.[9] In het spel Observer uit 2017 sprak hij de stem in van detective Daniel Lazarski. Ook werd zijn gelijkenis gebruikt voor dit personage door middel van 3D scans van zijn gezicht. In 2019 sprak hij de stem van Xehanort in voor de game Kingdom Hearts III.
Rutger Hauer is in de rol van Floris te horen op de LP Floris en de Fakir uit 1970. In 1979 nam hij een single op getiteld Peter Stutvoet. In 2012 verzorgde hij de voice-over van het karakter "Voight-Kampf" (een duidelijke verwijzing naar Blade Runner) op het album Lost In The New Real van Arjen Lucassen.
Privéleven
Hauer leerde in 1965 de Zwitserse pianiste en kunstenares Heidi Merz kennen. Ze trouwden en werden in 1966 ouders van een dochter; actrice Aysha Hauer. Korte tijd later gingen Merz en Hauer uit elkaar. Hauer was de grootvader van model Leandro Maeder.
In 1969 ging Hauer in een boerderij in Siegerswoude samenwonen met Ineke ten Cate, dochter van journalist Laurens ten Cate. In 1985 trouwden ze. Dit huwelijk bleef kinderloos.
Hauer overleed op 19 juli 2019 na een kort ziekbed op 75-jarige leeftijd in zijn woonplaats Beetsterzwaag. De uitvaart vond op 24 juli 2019 in besloten kring plaats.[10][11]
Rutger Hauer heeft zich ingezet voor onder meer het Rode Kruis, het Aidsfonds en zijn eigen Rutger Hauer Starfish Association, een organisatie om kinderen en zwangere vrouwen met hiv en/of aids te helpen. Tevens steunde Hauer Sea Shepherd en maakte hij deel uit van de "Board of Advisors" van deze organisatie.
Filmfestival Shortcutz Amsterdam reikt vanaf 2020 de Rutger Hauer Award uit aan een persoon of instelling die door jonge filmmakers als inspiratiebron wordt gezien.
Rutger Hauer, Autobiografie geschreven door Patrick Quinlan en Monique Brandt, 2007, Uitgeverij De Boekerij Amsterdam (Oorspronkelijke titel: All those Moments ).
Noot
↑Hij was familie van schrijfster Louise Mellema (1900-1990) die zijn tante was