Een ramp of catastrofe is een gebeurtenis waarbij een ernstige verstoring van de openbare veiligheid is ontstaan, waarbij het leven en de gezondheid van vele personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate worden bedreigd of zijn geschaad, en waarbij een gecoördineerde inzet van diensten en organisaties van verschillende disciplines is vereist om de dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.
Bij een ramp zijn veel mensen en instanties betrokken. Dat kan zijn in de rol van slachtoffer, gedupeerde, hulpverlener, bestuurder, nabestaande of anderszins. In sommige gevallen wordt er ook gesproken van een crisis.
Daarnaast kan er sprake zijn van:
omvangrijke schade
een groot getroffen gebied
grote maatschappelijke impact.
Wanneer een (mogelijke) ramp het voortbestaan zelf van de mensheid of zelfs de hele aarde bedreigt, spreekt men van een existentieel risico.
Een cultuurramp is een ramp die tot gevolg heeft dat de continuïteit van een cultuur ernstig wordt aangetast en dat veel of belangrijke aspecten van een beschaving verloren gaan. Een voorbeeld is de vernietiging van de Boeddha's van Bamyan in Afghanistan 2001.
Humanitaire ramp
Wanneer een gebeurtenis langdurige rampzalige gevolgen heeft voor grote groepen mensen wordt dit een humanitaire ramp genoemd. Deze ramp kan een gevolg zijn van menselijk handelen of van de natuur. Zie bijvoorbeeld de orkaan Mitch, of Kernramp van Tsjernobyl.
Catastrofaal als technische term heeft betrekking op het volledig onklaar raken van een object, bijvoorbeeld in 'catastrofale implosie', ongeacht hoe ernstig het is in menselijke termen, zoals bijvoorbeeld het aantal doden en/of gewonden.
