Klik op de afspeelknop om dit artikel te beluisteren. De ingesproken tekst kan verouderd zijn. Download deze opname. Info over deze opname. Meer over Gesproken Wikipedia.
De wetenschap gebruikt het begrip parkinsonisme meestal als verzamelnaam voor een specifiek ziektebeeld. Het gaat daarbij om bewegingsarmoede in combinatie met balansstoornissen en/of tremoren en/of stijfheid.[1][2][3] De ziekte van Parkinson is de meest voorkomende veroorzaker van die verschijnselen, maar er zijn ook andere veroorzakers, die men aanduidt als atypische parkinsonismen, als verzamelnaam voor een aantal verschillende ziekten. Atypische parkinsonismen worden in het dagelijks gebruik ook wel kortweg aangeduid als parkinsonismen. Zo spreekt de Parkinson Vereniging meestal over parkinson én parkinsonismen, naast elkaar, waarbij met parkinson de ziekte van Parkinson bedoeld wordt en met parkinsonismen de atypische vormen.[4]
Gebruik van bepaalde medicijnen, vooral antipsychotica, anti-emetica (metoclopramide, cinnarizine, meclozine), SSRI's, venlafaxine, bupropion en valproïnezuur kunnen (reversibel) parkinsonisme veroorzaken; (medicamenteus parkinsonisme).
LBD: Lewy Body-dementie hiervan spreekt men als er al in het begin van het verloop van de ziekte van Parkinson dementie optreedt. Wanneer dementie pas jaren na het begin van de ziekte van Parkinson optreedt, spreekt men van Parkinson's Disease Dementia. De geleerden zijn het er nog niet over eens of dit niet als een en dezelfde ziekte moet worden beschouwd.
Resttoestand van een bepaalde hersenontsteking, encephalitis lethargica; (postencefalitisch parkinsonisme); hierbij worden net als bij de ziekte van Parkinson de neuronen van de substantia nigra aangetast.
Verschijnselen
De verschijnselen zijn die van de ziekte van Parkinson, zoals tremor, rigiditeithypokinesie en houdingsafwijkingen, die echter niet of minder reageren op levodopa. Daarnaast heeft ieder parkinsonisme zijn eigen "plus":
bij een herseninfarct is dat afhankelijk van grootte en plaats van het infarct;
postencefalitisch parkinsonisme gaat gepaard met slaperigheid en apathie;
MSA met autonome functiestoornissen (zie boven) en eventueel ataxie;