Lipotropine

Pro-opiomelanocortine derivaten

POMC
γ-MSH	ACTH		β-lipotropine
	α-MSH	CLIP	γ-lipotropine		β-endorfine
				β-MSH

Lipotropine is de naam voor twee hormonen die worden geproduceerd door de splitsing van pro-opiomelanocortine (POMC). De hypofysevoorkwab produceert het prohormoon POMC, dat vervolgens weer wordt gesplitst in corticotropine (ACTH) en β-lipotropine (β-LPH).

β-Lipotropine

β-Lipotropine is een polypeptide van 90 aminozuren dat het C-terminusfragment van POMC is. β-Lipotropine kan in kleinere peptiden worden gesplitst. Bij mensen zijn γ-lipotropine, β-MSH en β-endorfine allemaal mogelijke fragmenten van β-lipotropine.^[1] β-endorfine is het belangrijkste opioïde van de hypofyse van de mens en de rat. Birdsall en Hulme hebben aangetoond dat het C-terminusfragment van lipotropine (β-endorfine) een hoge affiniteit heeft voor opiaatreceptoren in de hersenen en de binding werd omgekeerd door naloxon, een klassieke antagonist van de opiaten (Bradbury et al. 1976a). Daarnaast ontdekte Feldberg dat β-endorfine toegediend in de ventrikels van katten 100 keer krachtiger was dan morfine als analgeticum (Feldberg & Smyth 1976, 1977) en dat de pijnstilling enkele uren aanhield. Feldberg concludeerde dat β-endorfine het krachtigste pijnstillende middel was dat we kennen. β-Lipotropine wordt aangetroffen in vrijwel equimolaire concentraties als die van corticotropine. Er zijn aanwijzingen dat β-lipotropine wordt gemetaboliseerd tot endorfines die de stemming en het gedrag sterk kunnen beïnvloeden en daarom als een prohormoon worden beschouwd.^[2]

γ-Lipotropine

γ-Lipotropine is het N-terminusfragment van β-lipotropine. Bij mensen heeft het 56 aminozuren. γ-Lipotropine is identiek aan de eerste 56 aminozuursequenties van β-lipotropine. Het kan worden gesplitst in het β-melanocyt-stimulerend hormoon.

Bij schapen is het γ-lipotropine een hypofyse-polypeptide van 58 aminozuren lang, gevormd uit de eerste 58 residuen van β-lipotropine. De C-terminus van γ-lipotropine is identiek aan de structuur van het β-melanocyt-stimulerend hormoon.^[3]

Bronnen, noten en/of referenties

1. Li CH, Chung D (April 1976). Isolation and structure of an untriakontapeptide with opiate activity from camel pituitary glands. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 73 (4): 1145–8. PMID 1063395. PMC 430217. DOI: 10.1073/pnas.73.4.1145.
2. Lazarus LH, Ling N, Guillemin R (June 1976). beta-Lipotropin as a prohormone for the morphinomimetic peptides endorphins and enkephalins. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 73 (6): 2156–9. PMID 1064883. PMC 430469. DOI: 10.1073/pnas.73.6.2156.
3. Chrétien M, Lis M, Gilardeau C, Benjannet S (June 1976). In vitro biosynthesis of gamma-lipotropic hormone. Canadian Journal of Biochemistry 54 (6): 566–570. PMID 1276982. DOI: 10.1139/o76-083.