Jan Galama

Jan Galama
Jan Ysbrands Galama
Priester van de Rooms-Katholieke Kerk
Geboren	24 februari 1885
Plaats	Tjerkwerd
Overleden	20 juni 1942
Plaats	Dachau
Wijdingen
Priester	6 maart 1910
Loopbaan
1910 - 1911	assistent te Zevenaar
1911 - 1926	assistent en kapelaan te Soest
1926 - 1931	pastoor te Dalfsen
1931 - 1942	pastoor te 's-Heerenberg
Portaal    Christendom

Jan (Johannes Ysbrands) Galama (Tjerkwerd, 24 februari 1885 – Dachau, 20 juni 1942^[1][2]), was een Nederlandse rooms-katholiek priester.

Levensloop

Galama werd geboren als zevende kind van Ysbrand Galama en Aaltje van der Wey. Zijn moeder stierf een half jaar na zijn geboorte, en zijn vader stierf toen Galama één jaar oud was.^[3]

Registratiekaart van Jan Galama als gevangene in nazi-concentratiekamp Dachau

Hij was pastoor van de H. Cyriacusparochie te Dalfsen van 14 mei 1926 tot 30 januari 1931. Onder zijn pastoraat kwam in Dalfsen het katholiek onderwijs tot stand met de komst van de zusters van het Heilig Hart van Jezus uit Moerdijk. Op 1 april 1928 werd de school geopend. Van 30 januari 1931 tot aan zijn dood was Galama werkzaam in de parochie van de H. Pancratiuskerk te 's-Heerenberg.^[4][5] Tijdens de Tweede Wereldoorlog waarschuwde hij met zijn twee kapelaans, M. van Rooijen en R. Hegge, de plaatselijke bevolking voor de leer van de NSB. Nadat de Gestapo hier lucht van had gekregen werden ze alle drie opgepakt.^[6] De aanklacht die ze in het proces-verbaal, in het Arnhemse huis van bewaring te horen kregen luidde: "Haben deutschfeindlichen Brief verbreitet und das Volk deutschfeindlich beeinflußt". Galama stierf na vele mishandelingen op 57-jarige leeftijd in het concentratiekamp Dachau^[7], van de drie overleefde alleen kapelaan Hegge de oorlog.^[8][9][10]

Het in 1948 onthulde monument 'De Goede Herder' in ‘s-Heerenberg. links: M van Rooijen - in het midden de namen van de overige slachtoffers - rechts: J. Galama^[11]

In de Pancratiuskerk in ‘s-Heerenberg is door kunstenaar Alex Asperslagh een gebrand glas in lood raam gemaakt waar Galama en Van Rooijen in vereeuwigd zijn.^[12][13][14]

In de Sint-Vituskerk in Blauwhuis staat hij naast Titus Brandsma afgebeeld in een glas in lood raam.^[15]

Glas in lood raam in de Sint-Vituskerk (Blauwhuis) ter herrinering aan Titus Brandsma (links) en Jan Galama (rechts).

In ‘s-Heerenberg is de Pastoor Galamaschool naar hem vernoemd.^[16]

In Friesland is 20 juni zijn gedenkdag.

Op 2 november 2022 werd in de Hofstraat in ‘s-Heerenberg een stolpersteine geplaatst voor pastoor Galama.^[17]

Literatuur over Galama

• Kloosterman, B.; Parochieboek van de H. Cyriacus Dalfsen, pag. 84, 85 en 136; 2016.^[18]

Bronnen, noten en/of referenties

Bronnen

• Nederkoorn, W.P. & Stork, G.J.B. (1946) Er op of er onder. Hoe Achterhoek en Lijmers de Duitsche bezetting doorstonden en ervan werden bevrijd.. Doetinchem: C. Misset NV - p. 111
• Galema, Gerard & Galama, Maikel & Galema, Annemieke. (1999) Familieboek Galema - Galama. Bolsward: Stichting Galama's en Galema's door de eeuwen heen.
• Galama, Johannes IJsbrands Berghapedia.
• Jan Galama Oorlogsgravenstichting.

---

Referentie

1. Zoeken. allefriezen.nl. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
2. Overlijdensakte Jan Galama. Gelders Archief.
3. Jan Ysbrands Galama op www.ysa.nl
4. "Overijsselsch dagblad", Overijsselsch dagblad, 20 januari 1931. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
5. "’s-HEERENBERG. Plechtige intocht pastoor Galama.", De Graafschap-bode : nieuws- en advertentieblad voor stad- en ambt-Doetinchem, Hummelo en Keppel, Wehl, Zeddam, 's Heerenberg, Ulft, Gendringen, Sillevolde, Terborg, Varsseveld, Dinxperlo, Aalten, Breedevoorde, Lichtenvoorde, Groenlo, Neede, Eibergen, Bor, 2 februari 1931. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
6. "Ons Noorden", Ons Noorden, 14 december 1948. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
7. "TWEE PRIESTERS VERMOORD.", Amigoe di Curacao : weekblad voor de Curacaosche eilanden, 22 juli 1942. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
8. "'s-HEERENBERG.", De Graafschap-bode : nieuws- en advertentieblad voor stad- en ambt-Doetinchem, Hummelo en Keppel, Wehl, Zeddam, 's Heerenberg, Ulft, Gendringen, Sillevolde, Terborg, Varsseveld, Dinxperlo, Aalten, Breedevoorde, Lichtenvoorde, Groenlo, Neede, Eibergen, Bor, 22 juni 1945. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
9. "’s-HEERENBERG", De Graafschap-bode : nieuws- en advertentieblad voor stad- en ambt-Doetinchem, Hummelo en Keppel, Wehl, Zeddam, 's Heerenberg, Ulft, Gendringen, Sillevolde, Terborg, Varsseveld, Dinxperlo, Aalten, Breedevoorde, Lichtenvoorde, Groenlo, Neede, Eibergen, Bor, 22 januari 1946. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
10. "Overijsselsch dagblad", Overijsselsch dagblad, 14 december 1948. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
11. "NOTENREGEN BOVEN BASTOGNE.", Twentsch dagblad Tubantia en Enschedesche courant en Vrije Twentsche courant, 13 december 1948. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
12. "Twentsche courant", Twentsche courant, 4 mei 1955. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
13. "Het Binnenhof", Het Binnenhof, 4 mei 1955. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
14. (en) Gebrandschilderd Raam Pancratiuskerk - 's-Heerenberg - TracesOfWar.nl. www.tracesofwar.nl. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
15. Jan Galama. Oorlogsgravenstichting. Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
16. Hagelstein, Erik, Op de jongensschool in ’s-Heerenberg was elke jongen verliefd op de jonge juffrouw Soeter. De Gelderlander. DPG Media (10 oktober 2024). Geraadpleegd op 14 oktober 2024.
17. (en) Stumbling Stones Hofstraat - 's-Heerenberg - TracesOfWar.com. www.tracesofwar.com. Geraadpleegd op 13 oktober 2024.
18. Parochieboek Cyriacuskerk Dalfsen DalfsenNet d.d. 11 maart 2016. Gearchiveerd op 14 augustus 2023.